Gazeteciler Cemiyeti tarafından düzenlenen  “2024 – Gazeteciliğin Dönüşümü ve Arayışlar” başlıklı medya konferansı Ankara TBB Konuk Evi Litai Otel’de başladı. Konferans içeriğinde gazeteciliğin mesleğinde yapay zeka başta olmak üzere yeni iletişim araçlarının kullanımı, gazetecilerin meslek koşulları, kadınların medya içindeki yeri ve gazeteciliğin iktidarlarla yaşadıkları hukuki sorunlar gibi birçok konu başlığı yer aldı. Alanlarında uzman gazeteci, akademisyen ve STK temsilcilerinin konuşmacı olarak yer aldığı konferansa iletişim fakültesi öğrencileri, öğretim üyeleri ve gazeteciler de izleyici olarak katıldı.

Gazeteciler Cemiyeti Başkan Yardımcısı Yusuf Kanlı’nın hoş geldiniz konuşmasıyla başlayan etkinliğin açılış konuşmasını Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin gerçekleştirdi.

Gazeteciler Cemiyeti Başkan Yardımcısı Yusuf Kanlı

Gazeteciler Cemiyeti Başkan Yardımcısı Yusuf Kanlı, Gazeteciler Cemiyeti’nin hayata geçirdiği farklı projeler ile basın emekçilerinin yanında olduğunu belirterek gazetecilere sağlanan ekipman ve telif desteği ile meslek içi dayanışmanın önemli bir örneğini göstermeye çalıştıklarını söyledi.

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin

Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin açılış konuşmasında, gerçekleştirilen etkinliğin basın meslek örgütlerini bir araya getirmesi bakımından oldukça önemli olduğunu belirterek dayanışma ruhunun sürdürülmesinin her zaman önemli olduğunu söyledi:

“Gazeteciliğin suç sayılması kompleksinden yöneticiler kurtulamadı. Her dönemde suç sayıldı. Uzun süreli hapislerle, soruşturmalarla meslektaşlarımız mesleki yoksulluğa itildi. Gerekli olan direnci ise göstermedik.”

“Yeni Anayasa çalışması bizim için bir sınav”

AKP tarafından uzun süredir gündeme getirilen yeni Anayasa çalışmalarını “Basın örgütleri için yeni bir sınav” olarak tanımlayan Bilgin, “Yeni, çağdaş ve özgürlükçü bir basın yasasına ihtiyacımız var. Burada bir araya gelen STK temsilcilerinden ricam ise basın mensuplarını yani bizleri ilgilendiren bu anayasanın siyasiler tarafından hazırlanmasına izin vermeyin. Çünkü mesleki koşullarımızı doğrudan etkileyecek olan basın meslek yasası başkalarına bırakılmayacak kadar önemli. Çünkü çözüm bekleyen bizleriz. Önümüzdeki günlerde de yeni ve çağdaş bir basın kanunu hazırlanmasında ön ayak olmamız gerekiyor.”

Bilgin: “Dayanışmanın çok faydasını gördüm”

Konferansa katılım gösteren ve Medya Dayanışma Grubu çatısı altında yer alan Basın Konseyi, Çağdaş Gazeteciler Derneği, DİSK Basın-İş, Haber-Sen, İzmir Gazeteciler Cemiyeti, Parlamento Muhabirleri Derneği ve Türkiye Gazeteciler Sendikası temsilcilerine teşekkür eden Bilgin, “Bu gibi etkinliklere beni ‘ev sahibi’ olarak takdim ediyorlar. Asıl konferansımıza katılan her paydaşımız, her meslek örgütümüz ayrı ayrı ev sahibi. Bu açıdan birlikte bir dayanışma ve var olma mücadelesi veren tüm basın meslek örgütü üyesi arkadaşımıza teşekkür etmek istiyorum” şeklinde konuştu.

Kuruluşunun 80. yıl dönümüne doğru giden Gazeteciler Cemiyetinin her zaman basın emekçilerinin dayanışmasına önem verdiğini söyleyen Bilgin, “Meslek yaşamımın 55. yılındayım. İnanç ve güçleri birleştirmenin bu anlamda birçok faydasını gördüm. Yeni Anayasa çalışmalarında sesimizi birlikte duyurarak ülkemizi hak ettiği demokrasi ve basın özgürlüğüne ulaştıralım” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.

AB Türkiye Delegasyonu Mali İş birliği Başkanı Birinci Müsteşar Odoardo Como

AB Türkiye Delegasyonu Mali İş Birliği Başkanı Birinci Müsteşar Odoardo Como, Türkiye’nin uluslararası göstergelerde basın ve ifade özgürlüğü açısından 2005’ten bu yana düşüş yaşadığını belirterek, atılması gereken önemli adımlar bulunduğunu, iş birliğinin büyük önem taşıdığını vurguladı. Gazeteciler Cemiyeti’nin yürüttüğü Media4Democracy projesinin basın özgürlüğünün sağlanmasında önemli bir etken olduğunu belirten Como, basın meslek örgütlerinin bir arada sürdürdüğü çalışmaların Türk toplumunda gazetecilik mesleğinin önemsenmesi noktasında büyük katkısı olduğunu vurguladı.

Norveç Büyükelçiliği Misyon Şef Yardımcısı Anne Kjersti

Gazetecilikte farklı kaynaklara ihtiyaç var

Norveç Büyükelçiliği Misyon Şef Yardımcısı Anne Kjersti, yaptığı konuşmada “Bağımsız gazetecilik ve ifade özgürlüğü, hesap verilebilirlik açısından çok önemli. Kendi kendisini kontrol eden nitelikli gazetecilik, güvenilirliği artırarak güçlü medyanın oluşmasını sağlayacaktır” dedi. Kjersti, bilgi edinmek adına geleneksel medyanın artık yeterli olmadığı günümüzde sosyal medyanın alternatif olduğunu fakat dezenformasyona karşı da duyarlı olunması gerektiğini savundu. Günümüzde haber ve enformasyonun oldukça fazla olduğunu söyleyen Kjersti, “Çok sayıda habere hızlı bir şekilde ulaşabiliyoruz. Fakat bu haberlerin niteliği tartışmaya yatırılmalı. Farklı kaynaklar kullanılarak yapılan haberciliğe özellikle günümüzde daha çok ihtiyacımız var” çağrısında bulundu. Kjersti, bu gibi mesleki eğitimlerin düzenlenmesinin dayanışma ve birlik için önemli olduğunu kaydederek Gazeteciler Cemiyeti’ne teşekkür etti.

Türkiye Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan

Türkiye Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan yaptığı açılış konuşmasında Anayasa ve Türk Ceza Kanunu üzerinden basın ve ifade özgürlüğünü sağlayacak maddelerin mevcut olduğunu ancak hukuki normların uygulamada işlerlik göstermediğini söyledi. Sağkan, “Resmi verielre göre güncel durumda tutuklu gazeteci yok. Fakat gazetecilerin ifade özgürlüğünün her an zarar görebileceği koşulları bizzat görüyoruz. Basın kartı uygulamasında bile gazetecilerin mesleğini yapmada engel oluşturabilecek sorunlar çıkarılıyor” dedi. Sağkan, kamuoyunda Dezenformasyon Yasası’nın hak ve özgürlüklere engel oluşturan ve ifade özgürlüğünü kısıtlayan bir yapıya sahip olduğunu Anayasa Mahkemesinin ilgili yasanın iptaline ilişkin başvuruyu reddetmesinin ise Türkiye hukuk tarihine geçecek bir “hayal kırıklığı” olduğunu belirtti.

Filistinli gazeteci Hasan Tahravi

Tahravi: “Halkımızdan güç alıyoruz”

Konferansa konuşmacı olarak katılan Filistinli gazeteci Hasan Tahravi, İsrail saldırısı altında bulunan Gazze’de gazetecilerin yaşama ve çalışma koşullarını ilk elden anlattı. Yaşanılan savaşın bir katliam olduğunun altını çizen Tahravi, “Bir yanda arkasında ABD olan ve son teknoloji silahlara sahip İsrail, diğer tarafta on yıllardır ağır abluka altında 2 milyon silahsız insan. 7 Ekim’den itibaren 141 gazeteci öldürüldü. Yüzden fazla gazeteci tutuklandı. Ve amaçları sadece İsrail işgal güçlerinin uyguladığı zulmü durdurmak, dünyaya duyurmak. Filistinli gazeteciler olarak zor şartlarda görevimizi yerine getirmeye çalışıyoruz, halkımızdan ve haklı davamızdan güç alarak” sözlerini kullandı.

Avrupa Gazeteciler Federasyonu Genel Sekreteri Ricardo Gutierez

Gutierrez: “Dezenformasyona karşı gazeteciler önlem almalı”

Avrupa Gazeteciler Federasyonu (European Federation of Journalists) Genel Sekreteri Ricardo Gutierez, tüm dünyada, özellikle siyasetin kutuplaşmış olduğu ülkelerde halkın dezenformasyonla ilgili kaygılı olduğunu belirterek, “Türkiye’de araştırmaya katılanların yüzde 60’ı kaygısını dile getiriyor” dedi.

Gutierrez, Hannah Arendt’in sözlerine atıfla dezenformasyonun yarattığı en büyük tehdidinin kimsenin hiçbir şeye inanmaz, güvenmez hale gelmesi olduğunu belirterek, gazeteciliğe ve doğru habere duyulan güvenin artırılması gerektiğinin altını çizdi

Gutierrez, “Mücadele için yasalar, yaptırımlar, yeterli ve etkili değil. İyi, nitelikli, etik gazeteciliğe, şeffaflığa ve halkın doğru haber konusunda bilinçlendirilmesine ihtiyacımız var” dedi. Politikacıların Türkiye ve dünyada dezenformasyona karşı gazetecileri suçladığını belirten Guiterez, dezenformasyonun nasıl kaldırılabileceği sorusunun “zor” olduğunu vurguladı:

“Sosyal medya dezenformasyon açısından temel bir faktör. Bu açıdan ‘sahte haber’ kavramı yerine ‘nötr ifadeler’ tabirini daha doğru buluyorum. Çünkü haber ve sahte kelimeleri asla yan yana gelmemesi gereken kavramlar. Biz de gazeteciler olarak politikacıların dezenformasyon konusunda bizleri suçlamasının önüne geçmeliyiz, çünkü asıl suçlu sosyal medyadaki komplo teorisyenleri. Bu yüzden dezenformasyonla mücadeleyi hükümetlere bırakmak yerine basın meslek örgütlerinin farklı paydaşlar bir araya gelmeli.”

Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Kenan Şener

Şener: Veri kaynakları azalıyor

Media4Democracy projesi kapsamında Gazeteciler Cemiyeti tarafından hazırlanan 2023 Medya İzleme Raporu’nun sunumunu Zeynep Gürcanlı’nın moderatörlüğünde gerçekleştiren Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Kenan Şener, “Bu tür raporlar hazırlayanlar için oldukça can sıkıcı. 2023 karamsar bir yıldı 2024’ten beklentimiz yok yazısını görmek elbette istemiyoruz. Bazı raporlara ulaşamadım. Nisan ayının sonuna geldik, RTÜK henüz yıl sonu raporunu yayınlamadı. Hürriyet özelinde tiraj kaybı gibi verileri oradan alıyordum. Fakat bu yıl Hürriyet’ten de veriler gelmedi. Ama bu konuda en büyük yardımcı Adalet Bakanlığının verileri var. Elbette bu ortaya trajikomik bir manzara sunuyor” dedi.

Gazetecilere uygulanan baskı ve sansürün yanında fiziksel saldırılara da raporda yer veren Şener, “Küçük şehirlerde gazetecilik daha da kırılgan. İdari ve mülki amirlerin açılmasına neden oldukları soruşturmalara karşı gazeteciler, bu kişilerin çalışanları tarafından fiziksel şiddetine maruz kalıyor. Örneğin valinin koruması gazeteciyi darp edip kendisi darp görmüş gibi şikayetçi olabiliyor. Tüm bunlar da raporumuzda yer alıyor” dedi.

Konferansa Malatya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Vahap Güner, Adıyaman Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Zeki Dişkaya, Gaziantep Basın Cemiyeti Başkanı Arif Kurt ile TSYD Gaziantep Temsilcisi Murat Atay'da katıldı.