6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremler Malatya’yı yıkıp geçmişti.

Hükümet binası boşaltılmış, Malatya Büyükşehir Belediye binasına girilemiyordu.

Koskoca Malatya… Şeker Fabrikası yanındaki İtfaiye binasına taşınmıştı.

Kabinenin iki Bakanı İtfaiye binasında görev yapıyordu…

Vali Hulusi Şahin ve Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan birer odaya yerleşmişlerdi.

Koordinatör Vali Van Valisi Ozan Balcı idi…

10 Kadar Vali ve 20 kadar Vali Yardımcısı da Malatya’da görevlendirilmişti.

İtfaiye binası Afet Koordinasyon Merkezi olmuştu.

Malatya suyu çamur gibi akıyordu ama sıcak akan o suyu hala konuşuruz.

Malatya Gazeteciler Cemiyeti olarak Malatya basınını ayağa kaldırmak için de Medya İş Genel Başkanı Sezai Ballı’nın gönderdiği Gölbaşı Belediyesine ait Çadırı İtfaiyenin arkasına kurduk, Karavanı yerleştirdik. 7 Şubat gecesinden itibaren haber akışını sağlamayı başardık.

Çok sayıda gazeteci Malatya’ya geldi, kurduğumuz o çadır depremin sembolü oldu. Basın Çadırı adını aldı ve gazetecileri orada toplamaya çalıştık. Sendika banyo aracı ve çamaşır yıkama aracı bile gönderdi. Bir gece Medya İş başkanı Sezai Ballı ve Konya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Sefa Özdemir Sendikanın minibüsü ile tamamen dolu olarak kefen bezi getirdiler.

Anlayamamıştım, ölü sayısı gerçekten çok mu fazlaydı. İhtiyaç yok diyerek Adıyaman’a gönderdik.

Ancak yıkım büyüktü, kurtarılmayı bekleyen canlar enkaz altındaydı.

Hava soğuktu, çadır dağıtımı başarılamadı, çadırı kurdular sobayı bulamadılar. Muhtarlıklarda çadır kavgası yaşanmaya başladı.

Derken alınan kararla Malatya’da vatandaşların Batı illerine nakledilmesi kararı geldi.

Yaklaşık 400 bin kişi Malatya’dan başka şehirlere tahliye edilerek donmaktan kurtarıldılar.

Şehrin yarısı boşaldığından gelen yardımları verecek kişileri dahi bulmakta zorluk çektiler, Lisanslı depoları gıda maddeleri ile doldurdular.

Mart ayı olduğunda yıkımın boyutları ortaya çıktı.

130 bin konut, 25 bin işyeri, 150 okul, 200 cami hasar almış, oteller, misafirhaneler, resmi binalar, cezaevi, polis evi, öğretmen evi, orduevi ve oteller ağır hasarlıydı. Adliye binası yıkılacaktı. Hükümet binasına yıkım kararı verilmişti.

2023 Nisan ayından itibaren de Yeni Malatya’nın kurulması konuşulmaya başladı.

Yeni Malatya nasıl olacaktı?

Bakan Mehmet Nuri Ersoy Hükümet binasının başka bir yere yapılmasını önerdi, şiddetle kabul görmedi.

Rezerv konut alanları talep edildi Gelinciktepe ve İkizce’den başka bir yer önerilmedi…

Başladılar yerinde dönüşüm masalını anlatmaya…

Başkanlar Yerinde dönüşüm diye ısrar ettiler.

Valiler Başkanlara uymak zorunda kaldılar.

Koordinatör Bakanlar olamaz dese de, yerinde dönüşüme karşı bir hayırda çekemediler.

Hele hele bir Başkanın “Sayın Bakanım biz rezerv alanda konut istemiyoruz, biz yerinde dönüşüm istiyoruz” diye ısrarla son kararını söylemesi, yerinde dönüşüm Malatya’nın gündemine yerleştirdi.

Malatya eski Belediye Başkanı A.Münir Erkal “Evet deprem ağır bir felakettir, acılarımız ve kayıplarımız büyüktür. Ama bu depremler yeni bir Malatya’nın kurulması için de bir fırsat yaratmıştır. Hemen 100 kişilik bir Planlama Teknik ekibi kurarak yeni Malatya’yı sağlam zeminlere taşıyalım. Şehir merkezi mevcut haliyle sağlam bir zeminde değil, uygun yere kuralım” önerisinde bulundu.

Duymak dahi istemediler…

Bakırcılar Çarşısı ve Kuyumcular Çarşısı diye iki çarşı uydurdular. Malatya’nın hafızası oradaymış, Malatya’nın kültürü kaybolacakmış, şehir yerinde kurulmalıymış, Malatya’nın ticareti Akpınarmış, diye sesler yükseldi. Hatta bu sesler Söğütlü Camiyi bile yerinden etmeye kalkıştılar ve başardıklarını duymaya başladık.

Plandan, projeden bahseden olmadı.

Plansız eski Malatya’nın, kurulacak yeni Malatya’nın Çevre Düzeni Planı olmasını isteyen bir tek Asım Demirkök ağabeyimiz de tek kaldı. Uyarılarına kulak asan dahi olmadı. Mimarlar Odasını dinlemediler, Mühendislerin uyarılarını duymazlıktan geldiler, denetimden uzak bir yerinde dönüşüme sarıldılar. Plandandan projeden bahseden de olmadı.

Yeni Malatya plansız ve Çevre düzeni planı olmadan gelişi güzel kuruluyor.

Sağlam zeminlerde rezerv konut alanı tahsis etmeyen Malatya’nın yöneticileri, zemini bozuk olan Şehir merkezinde 16 aydır çabalayıp duruyorlar. Oysa şimdiye kadar 50 bin konut yapılmış teslim edilmişti.

Şimdi yıkılan mahallelerde yerinde dönüşüm masalından kurtulmak için kimin ne yaptığı belli olmayan bir açmaza düştü Malatya…

Yerinde dönüşümün ne olduğunu bilmedikleri anlaşılan il yöneticilerimiz ne yazıktır ki, Malatya’yı plansız bir şekilde kimsenin bilmediği yöntemlerle hazırlanan projeleri ihale etmeye çalıştıklarını görüyoruz.

Oysa Malatya’nın şehir merkezinde ne var arkadaş. Zemin su dolu, fore kazık ve zemin güçlendirmesi zaman alıyor ve maliyeti artırıyor. Bunu öngöremeyen zavallı tiplerin, ille de dükkanıma dükkan, mülkiyetime mülkiyet diyerek şehir merkezini adeta talan ederek Cami yerine bile göz koymalarına “artık insaf” diyoruz.

Alın size yerinde dönüşüm öyle mi?

Vatandaş 16 aydır kalıcı konut beklerken, daha da bir o kadar bekleyecekleri açıkken, yerinde dönüşüm diyerek olmayan Çarşılar mı kurmak mıydı önceliğiniz?

Malatya’dan nereden bakarsanız bakınız 300 bin kişi göçmüş.

Hala da giden gidene iken…

Konteynırlarda kalınmıyor, şikayetler ve kavgalar eksik olmuyor.

Yerinde dönüşüm diyerek Malatya’nın başına bu belayı açanlar çekip gittiler.

Sorunları da Malatya’ya bıraktılar.

Ne tarafa bakarsan bak, yeni gelenler de işin içinden çıkamıyor.

Malatya’nın dertleri yuvarlanarak kartopu gibi büyüyerek, Beydağı’ndan aşağıya doğru süzülüyor.

Yeni Malatya’da plansız olarak kuruluyor.

Elemendik’ten, İnönü Üniversitesi Kampüsüne doğru ilerliyor. Ulaşım dert olmaya başladı.

Çevre Düzeni Planı hala olmayan Malatya’da yeni bölgeler de gelişi güzel yapılıyor.

Planlı Malatya özlemi fırsatını da kaçırıyoruz…

Alın size yerinde dönüşüm…