Darende kebabımız, Darende kebabı olmaktan çıktı değişime uğradı,uğratıldı ve özelliğini güzelliğini tadını lezzetini kaybetti.Darende’mizde özellikle düğünlerde mevlitlerde sünnet düğünlerinde yapılan Darende kebabına arttık Darende kebabı değilde Darende kavurması desek daha doğru olacak galiba.

Yaşım itibariyle ve yakınlarımın akrabalarımın komşularımın düğün yemeklerinde defalarca aşçıya yardımcı olarak aşçının yanında sabaha kadar kalarak gördüğümden ve Darendemizde ünlü bir Darende kebabı ustasından da dinleyerek Darende kebabının nasıl yapıldığını yazıp sizlerle paylaşmak istedim.

Darende kebabı aslında koyun etinden yapılır ilk başta bu özelliğini kayıp etti şimdi büyük baş hayvanların özelliklede tosun etinden yapılıyor. Darende’mizde düğünlerde kebap yapmak için evde beslenen veya satın alınan koyunlar Pazar günü verilecek yemek için cuma günü akşam üstü kesilir serin bir yere asılır cumartesi ilkindi vaktine kadar etler burada dinlenir suyu soruşur cumartesi öğlenden sonra ikindi vakti mahallenin büyükleri gençleri birer bıçak alarak düğün evinde toplanırlar et doğranacak tahtalar hazırlanmıştır.

Altına bir bez veya naylon serilmiştir yemeği pişirecek aşçı orada hazırdır etler birer birer asılı olduğu yerden getirilir bir ağaç dalına veye bir kancaya asılır elinden gelen iki kişi burada eti kemiğinden ayırırlar diğerleri hazırlanan doğrama alanında eti doğramaya başlar muhabbet koyulaşır düğün sahibi et doğrayanlar için kesilen koyunların ciğerlerinden yemek hazırlar aşçı yağlı eti ve siyah eti ayrı ayrı doğratır ve et doğrayanların başında doğranan etin büyüklüğünü yağlı etin ayrı doğranıp doğranmadığını kontrol ederek istediği gibi doğramayana müdahale eder ve istediği gibi doğramasını sağlar doğranan bu etler önceden hazırlanmış serin oda veya mutfaklarda karıncaların giremeyeceği yerlere bezlerin veya masaların üzerlerine yağlı et bir tarafa siyah et bir tarafa ayrı ayrı serilir karıncalardan korumak için masanın ayakları su dolu kapların içine konur bu etler doğranırken elinden gelen bir kişide kemikleri kırmaya başlar kırılan kemikler yemeğin pişeceği yerde hazırlanan ocağın birine konan kazana doldurulur. 

Et doğrama işi biter bitmez et doğrayanlar hemen yemeğe geçer doğranacak et daha çoksa yemek yenir ve sonra devam edilir bu işler bittikten sonra et doğrayanlarda yan tarafta veya bahçede devam eden düğüne katılırlar geleneklerimize göre geç saatlere kadar çeşitli oyunlar oynanır güreşler yapılır. Aşçı et doğrama ve kemik kırma işi bittikten sonra hemen kemik kazanının altını yakar aşçının bir yardımcısı vardır birde düğün sahiplerinden veya yakınlarından bir kişi aşçının yanında sabaha kadar aşçıya yardım eder aşçının istediklerini evden getirir götürür, kemikler iyice piştikten sonra kemiğin suyu bir süzekten süzülerek başka bir kazana konur kemikte kalan etler sıyrılarak alınır ve kemikler atılır kemikten sıyrılan etler bir kenarda bekletilir yemeğin yetmeyeceği gibi bir durum oluşursa bu etler pişmiş olduğu için hemen kebap yapılabilir yemek sabah saatlerinde ise aşçı sabah saat dörtte iş başına geçer kazanlar kurulur önce akşamdan doğranıp serilen etlerin yağlı kısmı getirilir kazana konur aşçı onu iyice karıştıra karıştıra yağını eritir istediği kıvama gelince diğer siyah etlerde getirilir eklenir ve pişmeye devam eder.

Bu kebap pişince kazanın içine etin sasısını alması için iki tane kabuğu soyulmuş kuru soğan veya mevsimi ise iki tane elma atılır koca kazana üç dört tane domates doğranır yoksa biraz sade domates salçası eklenir, aslında Darende kebabına etin kendi yağından başka yağ konulmaz ama lezzet versin diye çok az bir miktarda tereyağı konur hiç konmayabilirde kebap bir kenarda pişerken aşçı akşam kaynatıp süzdüğü et suyunu kullanarak pilavları pişirmeye başlar pilavı pişirirken et suyuyla beraber tereyağı kullanır her şey tamam olduktan sonra kazanların kapakları kapatılır dinlenmeye bırakılır.

Bu arada yemek saatide yaklaşmıştır masalar kurulur davetliler gelmeye başlar masaya davet edilir herkese sıradan yemek verilir bu arada bir kişi bir tencereye kebap diğer bir kişi bir tencereye pilav alarak masanın başında dolaşır yemeği bitene teklif eder isteyeyin tabağına takviye yemek verilir bizim Darende kebabı budur.

Etin kendi yağı ile et seçilmeden yağlı kısmı ayırt edilmeden doğranır ve öyle yapılır etin kendi yağı olduğu için ayrı bir tadı ayrı bir rayihası ve çok ayrı bir lezzetli olur pilavda et suyu kemik suyu ile piştiğinden pilavında ayrı bir tadı ayrı bir lezzeti vardır. Darende kebabı tabağa konduğu zaman şimdikiler gibi kup kuru sim siyah et kavurma değil tabakta etin kendi yağı içinde seçilmeden doğranmış ve kurallarına göre pişmiş ettir.

Ama şimdi bunların hiç biri yok et büyük baş hayvanların etinden özellikle tosun etinden yapılıyor bir dirhem yağlı et konulmuyor sim siyah etleri seçilip doğranıyor sonra doksan yüz kilo ete yirmi kilo tereyağı kullanılarak pişiriliyor bu Darende kebabı olmuyor ülkemizin her yerinde yapılan kavurma oluyor tereyağının verdiği lezzetle yağsız sadece sim siyah et milletin çoğunlukla gençlerin hoşuna gidiyor,diğer taraftan düğün yemekleride evlerde yapılmıyor toplu yemek yapan kişilere davetli sayısı söyleniyor düğün günü yemek saatinde adam arabasına yükleyip düğün salonuna getiriyor her şey hazır plastik çatal kaşık plastik tabak yanında bir ayran ile servisinde yapıyor yemeğini yiyen kalkıp gidiyor.

Düğün sahibine yakınlarına akrabalarına komşularına hiçbir iş kalmıyor kimse yorulmuyor sadece paramız yoruluyor evet şimdi her şey kolay ama et fiyatlarının yağ pirinç içecek ve diğer malzemelerin giderlerin fiyatlarının çok yüksek olması sebebiyle düğün sahibine çok ağır bir maddi yük oluşturduğundan artık düğünlerde düğün sahipleri kuru veya yaş pasta içecek veya sadece çerez ve içecek menüsünü tercih ediyorlar iş böylede olunca bizim geleneklerimizde ister istemez yavaş yavaş ortadan kalkıyor ve kayboluyor .

Mesut Yel DARENDE