Erdem Duru / Kapak Fotoğrafı: DepoPhotos

Yoksulluk, çocukların sadece bugünkü yaşam koşullarını değil, gelecekteki fırsatlarını da doğrudan etkiliyor. Temel hak ve hizmetlere erişimde büyük engellerle karşılaşan çocuklar eğitimden sağlığa, beslenmeden güvenli barınmaya kadar birçok alanda eşitsizlikle karşı karşıya kalıyor. Bu tablo onların fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişimlerini olumsuz etkileyerek topluma eşit bireyler olarak katılmalarını zorlaştırıyor.

Kız Çocuklarına Destek Derneği Genel Koordinatörü Hasan Altunok, konuyla ilgili 9. Köy’e yaptığı açıklamada, “Yoksulluk içindeki çocuklar; eğitim, sağlık, beslenme, barınma ve güvenli yaşam gibi temel haklardan yeterince faydalanamıyor. Bu haklardan mahrumiyet, çocukların yalnızca bugünkü yaşamlarını değil, gelecekteki fırsatlarını da ciddi şekilde kısıtlıyor.” dedi.

TÜİK’in 2022 Çocuk Araştırması’ndan çarpıcı verileri paylaşan Altunok, “Ev içinde kız çocuklarının yükü erkek çocuklarına göre çok daha fazla. 13-17 yaş grubundaki kız çocukları haftada ortalama 3 saat 22 dakika ev işi yaparken, bu süre erkek çocuklarında 1 saat 41 dakika. Eğitim dışındaki kız çocuklarında ise ev işlerine harcanan süre haftada 7 saate kadar çıkıyor. Bu durum, onların eğitimden kopma riskini ciddi şekilde artırıyor.” şeklinde konuştu.

Özellikle eğitim hakkının kritik önem taşıdığını vurgulayan Altunok, “Eğitimden mahrum kalmak, yoksulluk döngüsünü daha da derinleştiriyor. Eğitim alamayan çocuklar, ilerleyen yıllarda daha iyi yaşam koşullarına ulaşma şansını kaybediyor ve toplumsal eşitsizlikler artarak devam ediyor.” ifadelerini kullandı.

“Geleceklerini bugünden kaybediyorlar”

Altunok, çocukların gelişimini destekleyen sosyal haklardan mahrum kalmalarının da uzun vadeli sonuçları olduğuna dikkat çekerek, “Çocukların oyun ve sosyal gelişim hakları, onların sağlıklı bireyler olarak büyümesinde büyük bir rol oynuyor. Ancak yoksulluk içinde büyüyen çocuklar, bu tür haklardan en fazla yoksun kalan gruplar arasında yer alıyor. Bu da onların kendilerini ifade etme, güvenli bir ortamda büyüme ve geleceğe umutla bakma şanslarını ellerinden alıyor.” diye ekledi.

“Eğitimden kopan çocuğun özgüveni kayboluyor”

Yoksulluk, her çocuğu olumsuz etkilese de kız çocukları toplumsal cinsiyet eşitsizliği nedeniyle çok daha ağır bedeller ödüyor. Eğitime erişimden erken yaşta evliliklere, çocuk işçiliğinden ev içi emeğe kadar birçok alanda daha fazla dezavantaj yaşayan kız çocukları, yaşamlarının erken döneminde ciddi risklerle karşı karşıya kalıyor.

Konu hakkında konuşan Hasan Altunok, “Yoksulluk içinde büyüyen kız çocukları, erkek çocuklarına kıyasla daha fazla engelle karşılaşıyor. Eğitimden kopma, çocuk yaşta evlilik, sağlık hizmetlerine erişim eksikliği ve istismar gibi sorunlar, onların yaşamlarını derinden etkiliyor.” dedi.

Erken yaşta evliliklerin ve çocuk işçiliğinin kız çocukları üzerindeki yıkıcı etkilerine dikkat çeken Altunok, “Kız çocuklarının eğitimden uzaklaşması, onların özgüvenlerini kaybetmelerine ve kendi gelecekleri üzerinde söz sahibi olmalarını engelliyor. Bu döngüyü kırmak için özel destek programlarına ve toplumsal farkındalık çalışmalarına büyük ihtiyaç var.” ifadelerini kullandı.

“Erken yaşta evlilik ve çocuk işçiliği büyük tehdit”

Erken yaşta evlilikler ve çocuk işçiliği, kız çocuklarının eğitimden uzaklaşmasının en büyük nedenlerinden biri. Altunok, bu sorunun yalnızca bireysel değil, toplumsal bir mesele olduğunun altını çizerek, “Eğitimden kopan her kız çocuğu, ekonomik bağımsızlığını kazanma ve kendi geleceğini şekillendirme şansını kaybediyor. Bu durum, yoksulluk döngüsünün nesiller boyunca devam etmesine yol açıyor.” dedi.

Altunok, bu döngüyü kırmak için yerelde destek mekanizmalarının güçlendirilmesi gerektiğini belirterek şöyle konuştu:

“Kız çocuklarının sosyal hayata katılımını artırmak, onların özgüvenlerini geliştirmek ve geleceğe dair umutlarını yeşertmek için sadece eğitimde değil, sosyal destek sistemlerinde de iyileştirmeler yapılması gerekiyor. Kız çocuklarının eğitim alması, ekonomik büyüme ve sosyal gelişim açısından kritik bir faktördür. Onların özgürce seçim yapabilmesi, eğitimini tamamlayabilmesi ve hayatlarını güvenle şekillendirebilmesi için dayanışma ağlarının kurulması gerekiyor.“

İş birliğinin artırılmasının önemini anlatan Kız Çocuklarına Destek Derneği Yöneticisi Hasan Altunok, “Onların ihtiyaçları çeşitli ve çok boyutlu. Bu nedenle sadece bir kurumun çalışmalarıyla bu ihtiyaçların tamamını karşılamak mümkün değil. Ancak kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör işbirliği içinde hareket ederse, kız çocuklarının haklarını daha iyi koruyabiliriz.” şeklinde konuştu.

Kız Çocuklarını Destekleme Derneği olarak yürüttükleri çalışmalar hakkında bilgi veren Altunok, geniş bir ağ kurup çocukları ve onların geleceklerini güvence altına almayı hedeflediklerini şu sözlerle ifade etti:

“Eşit fırsatlara sahip olmaları ve potansiyellerini en üst düzeyde gerçekleştirebilmeleri için toplumsal farkındalık oluşturmayı, paydaşlar arası diyalog yolları oluşturmayı ve kız çocuklarını destekleyen bir ekosistemi güçlendirmeyi hedefliyoruz. Diğer paydaşları da kız çocuklarını gündemlerine almaları için teşvik eden çalışmalar yürütüyoruz. ‘Beraber büyüme’ ilkesiyle hareket ederek, daha geniş bir ağ oluşturmayı amaçlıyoruz. Çocuk odaklı çalışmaları yaygınlaştırmak ve iş birlikleri kurmak için hazırız. Kız çocuklarının geleceğini güvence altına almak için birlikte hareket etmeye ihtiyacımız var.”

• Bölgesel Telif Desteği Programı