Prof. Dr. Ali Adnan Hayaloğlu, Kayısı çekirdeği yaklaşık yüzde 50 oranında yağ içeriyor. Bu yağda çok kıymetli bir yağdır.
PROF. DR. HAYALOĞLU: KAYISI KAHVESİ İÇENİN DAMAĞINDA TADI KALIR
İnönü Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gökhan Durmaz ve İnönü Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. Ali Adnan Hayaloğlu Kayısı çekirdeğinin önemi hakkında yapmış oldukları AR – GE çalışmaları hakkında bilgiler verdiler.
Prof. Dr. Gökhan Durmaz: Kayısı çekirdeği besinsel olarak çok önemli bir gıda maddesidir
İnönü Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gökhan Durmaz: Malatya Kayısı açısından çok önemli bir kentimiz, dünya kuru kayısı üretiminin yüzde 70-80 rekoltesine bağlı olarak Malatya’da üretiliyor. Bu çok büyük bir rakam, kayısı çekirdeği de bunun bir yan ürünü ortalama yıllık 10 bin tonun üzerinde kayısı çekirdeği ortaya çıkıyor.
Kayısı çekirdeği deyince dünya da farklı bir şey anlaşılıyor, Malatya’da farklı bir şey anlaşılıyor. Dünya’da kayısı çekirdeği deyince şeftalinin çekirdeği gibi acı yenilmez bir materyal söz konusu ama Malatya’daki bizim ağırlıklı olarak ürettiğimiz Hacı Haliloğlu, Kabaaşı gibi kayısı çeşitlerinin çekirdekleri tatlı, nasıl ki tatlı badem acı badem varsa kayısıda da acı ve tatlı söz konusu, Malatya ve çevresinde kayısı çekirdeği çerezlik olarak satılır. Çeşitli şekillerde tüketilir. Besinsel içerik olarak ta çok önemli bir gıda maddesidir. Yaklaşık yüzde 50 oranında çok önemli bir yağ içeriyor. Bu yağda oliikasit dediğimiz zeytinyağı ve fındık yağına benzeşiyor. Bunun yanında yüzde 20 protein içeriyor. Diyet lifi bakımından zengin bir ürün o yüzden kayısı çekirdeği önemli bir gıda maddesidir. Kayısı çekirdeği sütünü biz kayısı enstitüsü ile birlikte bir projeye çevirdik. TAGEM projesi kapsamında hala çalışıyoruz. Ürünü optimize etmeye çalışıyoruz. En ideal üretim koşullarını belirlemeye ve sanayicilerden buna yatırım yapmasını bekliyoruz. Burada gördüğünüz ürünlerin hepsi değerli ürünlerdir” dedi.
Prof. Dr. Ali Adnan Hayaloğlu: Kayısı çekirdeği yüzde 50 oranında yağ içerir
Prof. Dr. Ali Adnan Hayaloğlu; “Kayısı çekirdeği yaklaşık yüzde 50 oranında yağ içerir. Bu yağda çok kıymetli bir yağdır. Oktasyona dayanıklı bir yağdır. Aynı zamanda da kozmetik amaçlı kullanılıyor. Kayısı çekirdeği toksit madde içeriyor” dedi.
Kayısı çekirdeğinin faydalı taraflarını anlatan Prof. Dr. Ali Adnan Hayaloğlu, “Dışarıdan aldığımız çok kıymetli vitaminler içeriyor. Aynı zamanda antioksidan özellikler içeriyor. Ciltlerde kurumayı, ciltlerde selülit oluşumunu gideren bir özellik vardır. Kozmetikte kullanılmasının en önemli nedeni de budur. Kayısı çekirdeğinden yağı elden ettikten sonra bir posa var. Biz buna yöneldik. Hem TÜBİTAK projemizle hem de 1 Mart 2020 tarihinde desteklenen projemizle hem de üniversitemizin bilimsel araştırma projeleri bünyesinde desteklenen projelerle buradaki kirli maddelerin yeni maddelere dönüştürülmesine yöneldik” ifadelerine yer verdi.
Kayısı çekirdeğinde protein elde etmeye çalışıyoruz
Bir protein tozu yapmaya çalıştıklarını belirten Prof. Dr. Hayaloğlu, “Özellikle sporcuların, kas geliştirmek isteyenlerin bitkisel protein ihtiyacını gidermek amacıyla ürünlere ihtiyaçları var. Biz bunu temin etmek adına, bu atık üründen protein elde etmeye çalışıyoruz. Bir başka ürünümüz sporcu içecekleri, buda bitkisel kaynaklı. Normal sütü tüketmek istemeyen veya vegan beslenme rejimini tercih eden kişiler için geliştirmeye çalıştırdığımız ürün, Raf ömrü testini geçiriyor. Ne kadar süreyle oda koşullarında, ne kadar buzdolabı koşullarında kalabilir biz bunu test etmeye çalışıyoruz” şeklinde konuştu.
Ülke ekonomisine katkı sağlayıp istihdam sağlayacağız.
Prof. Hayaloğlu, “Kayısı Araştırma Enstitüsünde çalışan bir doktora öğrencim bunun kahvesinin çalıştı. Kahve oldukça sıvıdır. Yüzde 50 oranın da yağ içeriyor. Kayısı kahvesi içenin damağında tadı kalır.
Bizim projemizde bundan farklı olarak pires kekinin kavurarak ve öğüterek kahve yapmaya çalışıyoruz. Önemli oranda yağ içeriyor. Suda çözünebilirliği artırmaya çalışıyoruz. İki öğrencimde fermente süt ürünleri çalışıyor. Kayısı çekirdeği pires kekinden değişik oranlarda süt bileşimi elde ediyoruz. Yine vegan beslenme rejimini tercih eden kişiler bitkisel kaynaklı protein ihtiyacını karşılamak için kefir üretimi ve yoğurt üretimi için çalışıyoruz. Bu projemizin bir müşteri kuruluşu var. Kayısı firması TÜBİTAK Projesinde bizim müşteri kuruluşumuz. Biz burda AR-GE yapıyoruz. Onlar ise büyük cihazlarla, büyük üretim miktarıyla zar tozunun ve pires kekinden daha tatlı bir ürün gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Bu ürünler katma değerli ürünlere dönüştürülürse daha başarılı olacak. Badem şekeri gibi şeker geliştirmeye çalışıyoruz. Bu proje kapsamında eminim daha çok ses getirecek. Ülke ekonomisine katkı sağlayıp istihdam sağlayacağız. İç üretimle ülkemiz ihracat kabiliyetini artıracağız.

HABER/SERCAN ERDURAN