Koronavirüs salgınının ekonomik etkilerini hafifletmek için Mart ayında ilan edilen ekonomik kararlarla kredi borcu, kredi kartı taksitleri, vergi, SGK taksitleri önce üç ay ertelendi ardından ikinci ertelemeyle süre 6 aya uzatıldı.
İktidar bu ertelemeleri ekonomik destek olarak sunarak ekonomik istikrar kalkanı adı altında tutarı 500 milyarı aşan bir destek sağlandığını iddia etti. Oysa bunun sadece devletin alacağının ertelenmesi olduğunu, işyerlerine, işletmelere nakdi destek, kira desteği, elektrik-doğalgaz faturası desteği verilmesi gerektiğini, pek çok ülkenin yurttaşlarına ve işyerlerine bu tür destekler sağladığını ifade ettik.
Artık altı ayı aşan ve şimdi yeniden şiddetlenme eğilimine giren salgın sürecinde iktidarın sağladığı yegâne nakdi destek sosyal yardım alan 2 milyon kişiye bir defaya mahsus yapılan 1.000 TL’lik ödeme oldu.
Bunun dışında vergi, borç, kredi taksiti ertelemeleri ve ertelemelerin faizleri bu süreçte işledi. Şimdi 6 aylık bu ertelemenin süresi 1 Ekim itibarıyla doluyor. İşletme sahipleri, işverenler, esnaf, KOBİ’ler hem ertelenen 6 aylık taksitleri ödemek hem de güncel borç ve vergi-SGK taksitlerini ödemek yükümlülüğü ile karşı karşıya kalacaklar.
İş dünyasından, sanayi-ticaret odalarından, iş insanı dernek ve kuruluşlarından art arda yapılan çağrılarda iktidarın TBMM açılır açılmaz kapsamlı bir yapılandırma düzenlemesini gündeme getirmesi talep edilmektedir.
Ertelenen borçlarla ve faizleriyle birlikte, güncel ödemelerin de devreye girmesiyle altından kalkılamayacak bir ödeme yükümlülüğü ile karşı karşıya kalacak milyonlarca işyeri ve işletmenin sorununa acil çözüm bulunamadığı takdirde kitlesel iflasların, işyeri kapanmalarının, konkordatoların gündeme gelmesi kaçınılmazdır!
TBMM açıldıktan sonra öncelikle ekonomiyi salgının ağır ekonomik tahribatı karşısında ayakta tutacak kapsamlı bir vergi, prim, borç yapılandırma, kamu alacaklarının tahsilinde cezai faizlerin kaldırılması, yapılandırmalarda en az 6 ay ödemesiz bir sürenin sağlanması yönündeki düzenlemeleri içeren bir yasa meclis gündemine alınmalıdır.
İş dünyasının yaptığı açıklamalara, dile getirdiği taleplere bakılacak olursa ağırlıkla vergi yapılandırması konusu öne çıkarken, bütçe müzakereleri başlamadan hemen önce bu talepleri ve beklentileri karşılayacak yasal düzenlemeler hayata geçirilmelidir.
Kaldı ki sadece işyeri, işveren, işletme sahipleri değil, salgın sürecinde işyeri kapanan, işini- gelirini kaybeden milyonlarca yurttaş açısından da banka, konut, kredi, kredi kartı, birikmiş-gecikmiş kira, elektrik-doğalgaz-su faturalarının ödenmesinde kolaylık sağlayacak, devletin katkısını devreye sokacak düzenlemeler de bu çerçevede gündeme alınmalıdır.
Üreticinin, çiftçinin devlete ve bankalara olan borçlarının ertelenmesi, bir kısmının silinmesi, tüm ertelenmiş ve ertelenecek ödemelerde faizin sıfırlanması, gecikme ve ceza faizinin devreden çıkartılması hayati önemdedir. Aksi halde durduğu yerde kabaran bu borçların ödenebilmesi tamamıyla olanaksız hale gelecektir.
İktidarın 2021 bütçesini yaparken tüm bu tabloyu dikkate alıp değerlendirerek bütçe ödeneklerini belirlemesi daha gerçekçi bir bütçenin ortaya çıkmasına da imkân sağlayacaktır. Bu konuda toplumun, yurttaşların sorunlarına çözüm üretmek ekonomik ve sosyal barışın tesisini sağlamak, iktidarı ve muhalefetiyle milletvekillerinin, temsilcilerinin, meclisin öncelikli görevidir. Önceki yapılandırmalarda ortaya çıkan hata ve yanlışlardan ders alınarak, yapılandırılan borç, kredi ve vergilere faiz işletilmemesi yanında yapılandırma taksitlerinin ödenme süresinin hemen 2-3 ay içinde değil en az 6 aylık bir ödemesiz dönemin ardından başlatılması, yapılandırmanın başarılı olmasına zemin yaratacaktır.”