Farklı organizasyonlardan yedi temsilci, Basın İlan Kurumunun işleyişi, ilan ve reklam dağıtımının kriterleri, kurumdan ilan ve reklam alma hakkını haiz süreli yayın sayıları, kriterlerin ihlalinden doğan müeyyideler hakkında bilgi aldı.

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) Türkiye Program Yöneticisi Oliver Money-Kyrle, IPI Türkiye Program Yetkilisi Renan Akyavaş, IPI Finlandiya Program Görevlisi Ilmo Ilkka, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Başkanı Gökhan Durmuş, Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ) Yönetim Kurulu üyesi Mustafa Kuleli, Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) Türkiye Temsilcisi Özgür Öğret’in katıldığı toplantı Genel Müdür Rıdvan Duran’ın kurum çalışmaları hakkındaki açıklamalarından sonra soru-cevap şeklinde devam etti.

Oliver Money-Kyrle ziyaretlerinin ana konusunun Evrensel ve Birgün gazetelerinin son aylarda kurumdan aldığı ilanlardaki kesintiler olduğunu belirterek süreç hakkında bilgi almak istediklerini belirtti.

“Karar ve uygulamalarımız şeffaf ve hukuka açıktır”

Basın İlan Kurumu Genel Müdürü Rıdvan Duran ziyarette şu açıklamalarda bulundu:

“Öncelikle kurumumuzun neden kurulduğunu ve işleyişini anlatmam gerek. Kurum resmi ilan ve reklamlara aracılık etmektedir. Basın İlan Kurumu basın, hükumet ve tarafsızlar olmak üzere üç grupta toplam 36 üyesi bulunan Genel Kurul, her gruptan eşit temsille oluşan denetçiler ve yönetim kurulu ile genel müdürlük ve şubelerden oluşmaktadır.

Resmi ilan ve reklamların yayınlanmasıyla basına sağladığımız; özellikle yerel gazeteler için hayati öneme sahip destek 2019 yılı sonu itibariyle 466 milyon TL’dir.

Basın İlan Kurumu, Basın Ahlak Esasları kapsamında şikâyete bağlı veya re’sen inceleme yaparak, ihlalin sabit olduğu hallerde resmi ilan kesilmesi yoluna gitmektedir.

Ancak unutulmamalıdır karar ve uygulamalarımızın tamamı şeffaftır, hukuka açık uygulamalardır.

Türkiye genelinde resmi ilan ve reklam yayınlama hakkı bulunan 1.054 gazete bulunmaktadır. Bizim için kurumdan ilan alan tüm gazeteler eşit hakka sahiptir.

Kurumumuz resmi ilanları objektif kriterlere uyan gazetelere dağıtmakla görevlidir. Bu kriterlere uymayan yayınların ilan ve reklam hakları, tekrar bu nitelikleri yerine getirene kadar düşer. Denetimlerle bu kriterleri yeniden taşıdığı tespit edilen gazetelerin resmi ilan hakları devam eder.

Resmi ilan ve reklam yayınlama hakkı, tüm gazetelerin başvurularına açıktır. Tüm süreçler şeffaf olarak yürütülmektedir. Gazetelere sevk edilen ilan meblağlarının tümü, gazetelerin açıkça takip edebildiği sistemde açık olarak görülebilmekte, buradaki herhangi bir adaletsizlik durumu hepsinin kontrolüne açık bulunmaktadır. Gazete temsilcilerinin bulunduğu Genel Kurula bu veriler üç aylık raporlar halinde sunulmaktadır.

“Biz gazetelerin yayın hayatını sürdürmesi için varız”

Bizim için önemli olan toplumun ahlaki değerlerini zedelemeyen, devletin haysiyetine, itibarına halel getirmeyecek içeriklerdir. Biz gazetelerin yayın hayatını sürdürmesi için varız. Bunu demokrasinin gerekliliği olarak görüyoruz. Bir gazetenin ilanı kesiliyorsa diğer gazetelerin ilan pastasındaki payı büyüyor. Bu nedenle bizim herhangi bir gazeteye müeyyide uygulamaktan dolayı bir kazancımız söz konusu değildir.

Bizim ilan dağıtma kriterlerimiz için İLANBİS uygulamamız bulunmaktadır. Yapay zeka ile işleyen bu yapı, kriterleri sağlayan gazetelere adil bir ilan ve reklam paylaşımı yapmaktadır.

Ayrıca bütün gazeteler resmi ilan ve reklam alma kriterleri ve basın ahlak ilkeleri doğrultusunda taranmaktadır. Bu taramalara takılan gazeteler için de işlemler yapılmaktadır. Bu konuda çok fazla gündem yaptığı için bahsi geçen iki gazete öne çıkmış oldu.

Bizim açımızdan bağımlı, bağımsız, muhalif, yandaş gazete diye bir ayrımcılık söz konusu değildir. Yasanın ve mevzuatın bize verdiği görevi objektif ve tarafsız olarak yerine getiriyoruz.

Gazetelerin ilanı kesilsin diye bir derdimiz yok, olamaz da. Bu gazeteler resmi ilan alma standartlarını iyi biliyorlar. Standartlara uyduklarında yeniden resmi ilan alma hakkını kazanırlar. Bu onların sorumluluğudur açıkçası.”

Temsilcilerin bilgi alma ve değerlendirmelerde bulunmalarının ardından ziyaret sona erdi.