Haber: Ebubekir Atilla

6 Şubat depremlerinin ardından deprem bölgesinde maddi hasar gören ve DASK’tan afet sigortası yaptıranlar için ödeme süreçleri başladı. 9. Köy, depremzedelerin DASK sürecinde tazminatlarını nasıl alacaklarına ilişkin süreci uzmanlara sordu. 9. Köy’ün sorularını yanıtlayan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Sigorta Acenteleri İcra Komitesi Üyesi Engin Ceyhan, DASK azami tazminat tutarlarının 25 Kasım 2022’de güncellendiğini vurgulayarak, şu bilgileri verdi;

Engin Ceyhan

“25.11.2022 tarihi itibari ile Zorunlu Deprem Sigortası bina teminat bedelleri güncellenerek, inşaat metrekare maliyet tutarı 1.508 TL den 3.016 TL ye, buna bağlı olarak azami teminat tutarı da 320 Bin TL den 640 Bin TL ye yükseltildi. DASK poliçesinde teminat bedelini güncelleme yaptırmış olan vatandaşlarımız, evi ağır hasarlı yada yıkılmış olması durumunda, ev bedeli olarak 640 Bin TL ye kadar, güncelleme yaptırmamış olanlar ise 320 Bin TL ye kadar DASK kurumundan ödeme alacaklar.”

Ceyhan, hali hazırda DASK poliçesi olup, konutu hafif hasarlı olan depremzedelere ise, poliçelerini tarife değişikliğine uygun bir şekilde üst limite yükseltilmesi için, ilgili acentelerinden güncelleme talep etmelerini önerdi.

Hasar bildirimi şart

Depremlerde hasar gören konutlar için hak sahiplerinin eksper süreci için başvuruda bulunmaları gerektiğini de ifade eden Ceyhan, başvuru yöntemini ise şöyle açıkladı;

”Gerek 125 Alo DASK hattı üzerinden, gerekse DASK kurumu internet sitesi aracılığı ile yapılan ve yapılacak hasar ihbarları neticesinde, evi hasar görmüş vatandaşlarımızın adreslerinde ekspertiz çalışması yapılmakta ve akabinde hasar ödemeleri hızla ilgili bankalara vatandaşlarımızın TC si ve Adı Soyadı ile aktarılmaktadır. Hasar ihbarı ile ilgili herhangi bir süre kısıtı bulunmadığını da belirtmek isterim.”

Poliçe ödemeleri nasıl hesaplanıyor?

DASK sürecinde hasar tespiti sağlanmış konutlar için ödeme süreçleri hakkında da  bilgi veren Ceyhan, “Bu süreçte konutu Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı eksperlerince orta ve ağır hasarlı olarak değerlendirilmiş binalarda bulunan sigortalı konutlara DASK kurumunca eksperzgörevlendirilmedi, ancak poliçe üzerinde yazan teminat bedeli baz alındı. Orta hasarlı konutlar için poliçe üzerinde yazan teminat bedelinin yarısı,ağır hasarlı konutlar için de teminat bedelinin tamamı baz alınarak, bu bedelin %2 ‘si oranında tenzili muafiyet uygulanmak suretiyle vatandaşlarımızın bir çoğuna ödemeleri yapıldı” dedi.

Ceyhan, konutları hafif hasarlı DASK poliçesi sahibi vatandaşlara da, eksper bekleme sürecinde mağdur olmaması ve tadilat işlemlerine başlaması için ödeme yapıldığına dikkat çekerek, “DASK kurumu poliçe teminat bedelinin % 15 ini yine %2 tenzili muafiyet bedeli düşülerek, bu vatandaşların hesaplarına aktardı” diye konuştu.

Bu süreçten daha hızlı hareket etmek isteyen vatandaşların ise,  E-Devlet üzerinden Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından binaları için verilen hasar raporunu, kimlik ve tapu suretini, “DASK hasar sorgulama-eksik evrak yükleme” adımından yüklemeleri gerektiğini anlatan Ceyhan, “Eksik evraklarını tamamlayan vatandaşlarımızın ödemeleri en kısa zamanda DASK kurumunca hesaplarına aktarılmaktadır” dedi.

Hayatını kaybedenler için süreç nasıl işleyecek? 

Gerek deprem öncesi, gerekse deprem sırasında hayatını kaybeden ve konut sigortası bulunan vatandaşlar için de işleyecek DASK sürecini anlatan Ceyhan, ” ilgili Muris adına çıkacak hasar ödemeleri yasal mirasçılarına pay edilmek suretiyle her birinin adına ayrı ayrı yine TC ve isim soy isimleri ile ilgili bankalara aktarılacaktır” diye konuştu.

Sigortalıların en çok yaşadığı sorun

Ceyhan, binalardaki “ortak alan tadilat masrafları” konusunda ise şu bilgileri verdi;

“Ne yazık ki DASK Kurumunun sigortalıların mağdur olmaması adına yapmış olduğu %15 ödeme insanlarımızın bir çoğunda hayal kırıklığına yol açtı. Sigortalılarımızın yaptırmış oldukları DASK poliçeleri, bulundukları binanın ortak alan tadilat masraflarını da ilgili konutun tadilat masrafları ile beraber poliçede belirtilen teminat bedeli üst limiti kadarınca karşılamaktadır. Yapılan bu kısmi ödeme, hafif hasarlı konutunu yaptırmak isteyen ve aynı zamanda hasarlı binanın da masraflarına ortak olması gereken vatandaşımızı mutlu etmedi. Bu şekilde %15 kısmi ödemenin yetersizliği sebebiyle mağduriyet yaşayan ve gerek apartmanın gerekse konut tadilat masraflarına yetmeyeceğini düşünen vatandaşlarımızın, 125 ALO DASK hattından ve [email protected] adresinden poliçe numaralarını yazmak suretiyle itiraz edebileceklerini ve tadilat masraflarının tespiti amacıyla eksper talep edebileceklerini bilmelerini isterim.”

DASK sürecinde yasal haklar neler?

Tahsin Yaşar

9koy.org muhabirine açıklamada bulunan Av. Tahsin Yaşar ise, depremde az hasar alan konutlara ödenen yetersiz tazminatlara ilişkin uyarılarda bulundu. İtirazlarda “Ödeneni Al Sonra Dava Aç – İtiraz Et” yöntemi ile sürecin ilerleyebileceğini belirten Avukat Tahsin Yaşar, şöyle konuştu;

“Depremde az hasar alan binalara ve konutlara DASK tarafından yüzde 15’lik ödeme yapılmaktadır. DASK tarafından yapılan söz konusu ödemenin alınması – çekilmesi gerekir. Yine sigorta hukukunda “Ödeneni Al Sonra Dava Aç – İtiraz Et” kuralı vardır.
Deprem mağdurları DASK tarafından yapılan her türlü ödemeyi almalıdır. Yapılan ödemenin çok üstünde bir zarar oluşması halinde, yani evinizde ve apartmanınızda yaptığımız tadilatlar bu miktarın üzerinde çıktığında, hukuki yola başvurulabilir.”

Zorunlu Deprem Sigortası Genel Tebliği 1. Madde uyarınca, bahçe duvarları, asansör, merdiven çatılar ve bacalar gibi ortak kullanım alanlarının da DASK kapsamında kaldığına dikkat çeken  Yaşar, bu konuya da şu örnekle açıklık getirdi;
“Örneğin size DASK tarafından eviniz az hasarlı olduğundan bahisle 20 bin TL ödendi. Ancak ortak alanlar, çatı, merdiven ve asansörler dâhil sizin gerçek zararınız 100 bin TL olduysa, siz kalan 80 bin TL için DASK’a müracaat ederek kalan kısmı talep edebilirsiniz. DASK kurumu bu kalan kısmı da karşılamak zorundadır. Ancak ortak alanların apartman yönetimi tarafından yaptırılması ve kat maliklerine paylaştırılması halinde bu durumun apartman yönetim kurulu defterine ve kayıtlara geçirilmesi ve somut hale getirilmesi ilerde açacağınız davada elinizi güçlendirir.”

Avukat Yaşar, ev sahibinin hasarlı yerlere ilişkin resim çekmesi, video çekmesi de dava açarken elini güçlendireceğini vurgulayarak,

“Bu tür uyuşmazlıklarda Tüketici Hukuku alanında profesyonel destek alınmasını ve kendi başına hareket edilmemesini öneririm” dedi.