Ankara’nın İmar Planını yapan ve Rahmetli İsmet İnönü’nün isteği üzerine 1935 yılında Malatya’ya gelen Profesör Hermann Jansen’in kararıyla Hükümet Binası bugünkü yerine yapıldığında Malatya’da itirazlar olmuştu.
Bazı Belediye Meclisi üyeleri ve Uzmanlar, Hükümet Konağının altının su kaynağı olduğunu bu nedenle buraya Hükümet konağının yapılmasının yanlış olduğunu ifade ederek, Sıtmapınarı civarındaki yere yapılmasını ısrarla önermişlerdir.
Ancak Profesör Jansen görüşlerini bir mektup ile Malatya Valiliği’ne bildirip, Hükümet Konağı’nın yeri için bu günkü yeri işaret edip, Hükümet Konağının başka yere nakledilmesiyle haksız kazançlara yol açacağına da vurgu yapıp son noktayı koymuştur.
O zamanlarda yapmayın diyenler olsa da Profesör Hermann Jansen’in kararı uygulamaya konmuştur.
Hükümet Konağı konusunda Valilik Sitesinde şu bilgiler yer alıyor:
“Malatya’nın en güzel binalarından birisi olan Malatya Hükümet Konağı, 1938 yılında Malatya Valisi İbrahim Ethem AKINCI tarafından temeli atılarak yapımına başlandı ve 1 Eylül 1941 Pazartesi günü yapılan bir törenle hizmete açıldı. O tarih de şehrin ayrı yerlerinde bulunan resmi daireler bu tarihten itibaren hükümet konağına taşınarak burada hizmet vermeye başladı.
Yıllar sonra Malatya Valisi Kutlu AKTAŞ’ın valiliği sırasında boyatılmak suretiyle dış cephe boya rengi değiştirildi. 2002 yılının Kasım ayından itibaren çift kat olan orijinal pencereleri ve dış kapıları değiştirilerek yenilendi.
2011 yılında Malatya Valisi Doç. Dr. M. Ulvi SARAN tarafından, restorasyon çalışması yaptırıldı. 2013 yılında Malatya Valisi Vasip ŞAHİN tarafından da çalışmaların tamamlanması ile yeniden hizmet vermeye başlaması için açılışı gerçekleştirildi.
Şehrin merkezi bir konumda ve Battalgazi ilçesi sınırları içerisindeki İstiklal Mahallesinde yer alan 3 kat ve 1 bodrum katından oluşan Malatya Hükümet Konağı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Sivas Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 02.11.2009 tarihinde almış olduğu kararla anıt eser olarak tescil edilmiş ve koruma altına alınmıştır.
Malatya Hükümet Konağı, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler neticesinde; Malatya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü personelince yapılan denetim sonucu ağır hasarlı olduğu tespit edilmiştir.
Ağır hasarlı olan mevcut tescilli hükümet konağı yıkılmış olup, şehrin tarihi ve kültürel mirasının korunması açısından mevcut yerine rekonstrüksiyon şeklinde yeniden yapılmasına karar verilmiştir.”
Malatya Hükümet Konağı gerçekten de mimari yapısıyla güzel bir tarihi binaydı.
Depremler ona da zarar verdi.
Ancak nerede ise 85 yıl önce “Hükümet binasını buraya yapmayın buranın altında su kaynağı var, kanallar var. Binaya zarar verir” diyenler haklı çıktılar.
Hükümet Konağı yıkıldı, enkazı kaldırıldı, temel kazılmaya başladı ve korkulan oldu.
Yerin altına Otopark ve iki kat bodrum yapmak için yapılan kazılarda su kaynaklarına rastlandı hatta temel altında kanalların varlığı bile tespit edilmiş.
Hükümetin aldığı bir karar var:
“Sıvılaşma olan yere Bina yapılmayacak, Fay Hatlarından uzak durulacak.”
Hükümet binasının altından su çıkınca çalışmalar durduruldu, İnönü Üniversitesi ve diğer Üniversitelerden bir rapor istendi.
10 Eylül’de bu raporun gelmesi bekleniyor. Gelecek rapora göre karar verilecek. Şayet raporda zemin güçlendirmesi için Fore Kazıklar önerildiği takdirde çalışmalar tamamen durdurulacak ve ihale de iptal edilecek.
Çünkü 170 milyon lira ile ihale edilen Malatya Hükümet Binasının zemin güçlendirmesi maliyeti birkaç kat artıracak.
Hatta projeden vaz geçilmesi bile söz konusu olacak, Hükümet Binasının başka bir yere kaydırılması dahi tartışılmaya başlandı.
85 Yıl önce Alman Profesör Hermann Jansen’e yol gösteren Malatyalı Uzmanlar haklı çıktı.
Hükümet binası zemin sıvılaşmasından dolayı yıkılmıştı. Buna rağmen zemin düşünülmeden yazılanlarda ortada iken Hükümet Binası projesine başlamak da ayrı bir yanlıştı.
Malatya’ya gelen Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Hükümet Konağının bulunduğu alana gitti durumu yerinde gördükten sonra Uzman görüş isterken, Malatyalı bürokratlara da bir hayli sitem etmiş:
“Madem buranın altı su,zemin iyi değil hala yerinde yapılsın diye niye ısrar ediyorsunuz…”
Hükümet Konağının akibeti gelecek rapora göre netlik kazanacak.
Hükümet Konağı bir başka yere kaydırılabilir ve yeri de meydan olarak düzenlenebilir.
Eyvah demiştik.
Eyvah ki Eyvah…
Malatya’da durum daha da vahim görünüyor…
85 yıllık bina ne kadar sağlam olur? Su oradan değil kernekten geliyor. Uyanık gazeteci Sıtmapınarında oturuyor herhalde.
Zeminde su var diye, sıvılaşma var demeye getiren aklınızı çok ta zorlamayın. Yazıktır.