İnsani Gelişme Vakfı (İNGEV), üç yıldır ilçeler bazında yürüttüğü İnsani Gelişme Endeksi'ni bu yıl ilk kez büyükşehirler ölçeğine taşıdı.
24 Şubat'ta açıklanan "İGE-Büyükşehirler (İGE-B) 2020" raporu sonuçlarına göre insani gelişmişliğin en yüksek olduğu ilk üç büyükşehir, İstanbul, Ankara ve İzmir oldu. Endeksin en düşük seyrettiği büyükşehirler ise Van, Mardin, Şanlıurfa. Malatya 44,6 puanla 18. Sırada yer alması dikkat çekti.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından 1990 yılından beri ülkeler düzeyinde yayımlanan İnsani Gelişme Endeksi, kişi başına düşen gelir, doğumda beklenen yaşam süresi, okur-yazar ve okullaşma oranları, eğitim ve sağlık verileri dikkate alınarak hesaplanıyor.
Yerel düzeyde insani gelişmenin yönlendirilmesini amaçlayan İNGEV, büyükşehir belediyelerinin ve il yönetimlerinin verilerinin yanı sıra sosyal medya hesapları analiz ve toplam 21 konuda "gizli vatandaş" senaryolarını kullandı.
Bu bağlamda belirlenen 228 değişken, aşağıdaki dokuz alt endekste gruplandırıldı:
Yönetişim ve Saydamlık,
Eşitsizliklerle Mücadele,
Nitelikli Eğitim,
Sağlıklı Yaşam,
Sürdürülebilir Ekonomi,
Sosyal Yaşam,
Sürdürülebilir Çevre ve Enerji,
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği
Ulaşım ve Erişilebilirlik
En nitelikli eğitim: Ankara
Alt endekslere bakıldığında İstanbul, "Eşitsizliklerle Mücadele", "Sürdürülebilir Ekonomik Durum Endeksi", "Sosyal Yaşam Endeksi", "Ulaşım ve Erişilebilirlik Endeksi"nde birinci sırada yer alsa da bazı alt endekslerde geride kaldı.
Örneğin "Nitelikli Eğitim Endeksi".
Okullaşma oranları, ortalama eğitim süreleri, üniversite ve yüksek lisans mezunları, cinsiyete göre eğitim göstergeleri gibi 10 değişkenle belirlenen "Nitelikli Eğitim Endeksi"nde birinci sırayı Ankara aldı.
Ankara'yı İzmir, Muğla, Antalya, Denizli, Eskişehir takip etti. İstanbul, yedinci sırada yer aldı.
Sağlıklı yaşam endeksinde İstanbul ilk 10'da yok
10 bin kişiye düşen hekim, ambulans, yatak sayısı, bebek ölüm hızı, intihar hızı, aile hekimi başına düşen nüfus gibi değişkenlerden etkilenen "Sağlıklı Yaşam" endeksinin ilk 10 sırasında İstanbul yer almadı.
Sağlıklı yaşam endeksinin en yüksek olduğu Eskişehir'i Trabzon, Ankara ve Erzurum takip etti.
Sürdürülebilir çevre endeksinin lideri İzmir ve Muğla
Sürdürülebilir Çevre ve Enerji endeksi ise belediyenin çevreye yönelik hizmetlerinin çeşitliliği ve kalitesi, yeşil alan oranları, su altyapısı, hava kalitesi, karbon salımı verileri ile belirlendi.
Bu endekste birinci sırayı İzmir aldı. Muğla ve Antalya'nın dördüncü ve beşinci sırada yer aldığı endekste İstanbul ise beşinci. İstanbul'dan sonra Adana, Sakarya ve Gaziantep geliyor.
Toplumsal cinsiyet eşitliği endeksi her büyükşehir belediyesi için düşük seviyede
Büyükşehirler endeks ortalamalarına bakıldığında en düşük seyreden üç başlık var: Bunlardan biri "Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi". Diğerleri ise sosyal yaşam ve eşitsizliklerle mücadele.
Belediye meclisinde kaç kadın üyenin olduğu, üst yönetimde kadınlara ne kadar yer verildiği, kadınların ortalama eğitim süresi gibi önemli başlıklarla belirlenen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi, en yüksek Eskişehir'de. İstanbul, İzmir ve Denizli'den sonra dördüncü sırada geliyor. İstanbul'u Ankara ve Tekirdağ takip ediyor.
Ankara şeffaflıkta ilk, eşitsizlikle mücadelede yedinci sırada
Eşitsizliklerle Mücadele Endeksi, belediyenin ailelere, çocuklara, gençlere, hasta ve yaşlılara, kadınlara, engellilere ve mültecilere hizmetleriyle belirleniyor.
İstanbul'un ilk sırada yer aldığı bu endekste, İzmir ikinci, Konya üçüncü sırada yer aldı. Başkent Ankara ise yedinci sırada.
Ankara'nın zirveyi aldığı endeks ise "Yönetişim ve Saydamlık Endeksi" oldu.
Belediyelerin halkla bilgi paylaşımı, seçimlere katılım oranı, belediyenin sosyal medyayı nasıl kullandığı gibi başlıkları içeren "Yönetişim ve Saydamlık Endeksi"nde ikinci sıra İstanbul'un, üçüncü sıra ise Bursa'nın.
Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Kemal Çokakoğlu, canlı olarak katıldığı ödül töreninde saydamlık ve şeffaflığın ABB'nin en büyük politika amacı olduğunu söyledi.
Çokakoğlu, meclis toplantıları ve ihalelerin canlı yayınına başlanması, ilk 100 ve 200 güne ilişkin açıklamaların bulunması, vatandaşın doğru ve şeffaf şekilde bilgilendirilmesinde teknolojinin tüm imkanlarının kullanılması önlemler aldıklarını ve sonuçlarını verdiğini belirtti.
İmamoğlu: 30 büyükşehir belediyesi daha fazla dayanışma içinde olmalı
Gelir dağılımı eşitsizliği, işsizlik, enflasyon verileri, sanayi, turizm vb. sektör istatistikleri, yenilikçilik göstergelerini açıklayan "Sürdürülebilir Ekonomik Durum Endeksi"nin ilk sırasında yer alan İstanbul'un Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu da ödül töreninde yaptığı açıklamada İNGEV'e ve raporda emeği geçen tüm bilim insanlarına teşekkür ederek açıklamasına başladı.
İstanbul'un sadece Türkiye'nin değil dünyanın takip ettiği, dönüştürücü gücü yüksek bir belediye ve yerleşim alanı olduğunu vurgulayan İmamoğlu, "İnsani çözümlerle süreç yönetimini olgunlaştırmak bizim azami sorumluluğumuz" diye konuştu.
Katılımcılığı en üst seviyede tutarak yeni nesil belediyecilik denilen bir modelle süreci yönettiklerini belirten İBB Başkanı, kendileri için sihirli kelimenin ortak akıl olduğunu ve İstanbul'un 30 büyükşehir belediyesi ile daha çok dayanışma içinde olması gerektiğini ifade etti.
İmamoğlu, "Demokrat akıl ve paylaşımcılıkla, siyasi cendereden uzaklaşan, maharetin yüksek olduğu alanlarda iş başarmayı hedefiyle yerel yönetimlerin daha fazla bir araya gelmesini sağlayabiliriz diye düşünüyorum" değerlendirmesini yaptı.
