Fikri Demirtaş
[email protected]

ŞAHKULU SULTAN DERGÂHI

07 Şubat 2021 20:31

      4 Şubat 2021İstanbul. Hava ılık ama kış ,  bahara  ne kaldı. Üç tane olan cemrenin birincisi havaya (19-20 Şubat), ikincisi suya (26-27 Şubat) ve üçüncüsü de (5-6 Mart) toprağa düşecek. Bugün gezi planım bir gün önce randevu aldığım Şahkulu Sultan Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi ,Genel sekreteri Müdürü hemşerim, Malatyalı  Kanber Yıldırım beyi ziyarete gittim.  Kardeşi Sani Yıldırım ile Arguvan'da ilkokulda ve Akçadağ öğretmen okulunda birlikte okumuştum. Kanber bey  tarihi bina içinde kendisine ait ofis olarak kullandığı odada beni karşıladı. Çay içip Malatya sohbeti ettik. Şahkulu Sultan dergâhın fotoğraflarını çekmek için geldiğimi söyledim.  

Kanber bey" hemşerim geçen yıldan beri dergâh gelirken gördüğün gibi inşaat  halinde, hemde resterosyon yapılıyor." dedi. Şahkulu Sultan dergahının tanıtım broşürünü verdi. Birlikte dergâhı gezerken  birimler hakkında  aydınlatan bilgiler verdi.  Öğlen tarihi aş evinde pişen   lokmadan da yedik. İstanbul, Göztepe Merdivenköy’de bugün sekiz dönüm arazi üstünde  bulunan ‘Şahkulu Sultan Dergahı’nın girişindeki   panoda 

"T.C İstanbul Valiliği  Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı Şahkulu Sultan Dergahı    Uygulama işi ve Resterosyon Kontrol: Doğal Kaynaklar Ruhsat ve Kültür Varlıkları Müdürlüğü Yüklenici Firma : Anke İnşaat ve Resterosyon San. Tic. LTD. LTİ."  Başlangıç ve Bitiş tarihi: 05.03.2019- 04.9.2029"yazılıydı.  Her tarafta hummalı bir çalışma vardı. Kimi işçiler çatıda kimi kazı yapıyor,kimi yerlere parke taş döşüyor. Karınca gibi çalışıyorlar.  

Şahkulu Sultan dergahı Vakfı başkanı Malatyalı  Mehmet Çamur bey  dergâhta olmadığından görüşemedik. Kanber Yıldırım bey odasında sorularıma yanıtlar veriyor. Ben ise kısa notlar almaya başlıyorum.

"İstanbul Anadolu Yakası’nda Göztepe semtinde bulunan Şahkulu Sultan Dergahı, 600 yıldır Alevilerin ibadethanesi. Aleviler altı asırdır burada ibadet etse de, kurumun ibadethane statüsü bulunmuyor. Bu sebeple cami, kilise, havra ve sinagoglara tanınan hiçbir hak buraya tanınmıyor."

Şahkulu Dergahında canlara hizmetinizi nasıl yerine getiriyorsunuz? 

 

  “Biz tarih boyunca inancımızı yerine getirirken ya da hizmetin yürütülmesi için  tamamen yapılan bağışlarla yerine getiriyoruz.

Hazirede mezarlar

1925 " Tekke ve Zaviyeleri" kapatan kanunun hışmına uğrayan  Şahkulu Sultan dergahı da  Vakıflar Genel Müdürlüğüne devredilmiştir. 1985  yılında duyarlı Alevi vatandaşların kurdukları ve sonra vakfa dönüşen  dernekle geleneklere uygun hizmet veren dergâh olmuştur. Şahkulu Sultan Külliyesi Mehmet Ali Hilmi Dedebaba Araştırma Eğitim ve Kültür Vakfı (1994)" na devredilmiştir. Bu şekilde, vatandaşların canların yoğun ilgi ve desteği ile onarılan külliye yeniden belli bir işlerliğe kavuşmuştur. Vakıf kurulduktan sonra Vakıflar Genel Müdürlüğüne başvurularak tahsis belgesi verilmesi sağlanmış. Ancak bu tahsis kira karşılığı sağlanabilmiştir. Her on yılda bir tahsis yenileniyor ve her yıl%12 kira artıyor.  Şu an Vakıflar Genel Müdürlüğüne 13.500 ₺ kira ödeniyor. Ancak o şekilde hizmete müsaade ediliyor. 

Aleviler olarak  dedelerimizin, hizmet yapanların  maaşını devlet ödesin gibi bir düşüncemiz yok. Ama burada kiracı olarak kalıyoruz. Kira vererek ibadethaneyi yaşatmaya ve ibadet hizmetlerini yerine getirmeye çalışıyoruz. Burası ibadethane olarak kabul edilmiş olsa en azından biz bu kirayı vermeyiz.

                           Cemevi 

Bu yıl Corona virüsü salgını hastalığından dergaha ziyaretçiler gelememesinden dolayı kısıtlanan gelir sebebi ile salgın geçene kadar kira vermeyelim talebimize Vakıflar Genel Müdürlüğü olumsuz yanıt verdi."

Aleviler devletten  ne ister?

"Aleviler devletten ve siyasi iktidardan özel bir ayrıcalık istemiyor.  Cemevlerinin ibadet yeri olarak tanınmasını istiyorlar. Evrensel ve insana ait olan haklarını istiyorlar. Anayasa 10.maddesi; “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep vb. sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir." der.  Laiklik ve eşitlik ilkesi “devletin dini ve mezhebi olamayacığını” buyurmuş. Çünkü inanma ya da inanmama hakkı, devlete değil, insana ait, bireysel ve kollektif bir haktır. Bu tutum, iddaa edilenin aksine, “dinsizliğe” değil, gerçek manada din, vicdan, inanç ve düşünce özgürlüğüne dayanır.

Sizce ibadethane devlet ilişkisi nasıl olmalıdır?

"Biz laik bir ülkeyiz diyoruz. Devlet bütün dini  inançlara, inancı olmayanlara,   garantör / koruyucu olmalıdır.  Devleti vatandaşlar oluşturuyor. Vatandaşlar değişik inançlardan oluşuyor. Azınlık vatandaşların inançları dahil.. Bütün  inançlar  kendilerini serbestçe ifade edip inançlarını  özgürce yapmalıdır.

 

 

ŞAHKULU SULTAN DERGÂHI YERLEŞKESİ

Şahkulu Sultan dergahı giriş kapısı

Şahkulu Sultan Tekkesi bütün Bektaşî tekkeleri gibi şehrin karmaşasından uzak, mesire niteliğinde sakin bir mevkide geniş bir arazi içinde yer alır. Dergâh ziyaretçi parkının karşısında ki binada tabelada " Şahkulu Sultan dergahı Adak kurban satış yeri " var. Bitişiğinde   hijyenik bir ortamda inanç ritüellerine göre kurbanlar tığlanmaktadır. ( kesilmektedir)

         Şahkulu Sultan dergahı Adak kurban satış yeri

 

Yolun kenarında dergâh  giriş kapısına gelmeden  bir çeşme var. Kitabesi Osmanlıca yazılı silik olduğu için okunmuyor.

 

 

Kapının üzerinde Osmanlıca bir kitabe inşaattan etkilenmesin diye tahtalarla  koruma altına alınmış . Hangi dinden inançtan ve dilden olursa olsun  kitabeler veya  yazılı mezar taşları, bulundukları yeri en iyi tanıtan özlü anlatımlar birer vesikalardır. Dergâhın kapısında Osmanlıca Arap harfleriyle yazılmış iki kitabesi (yazıt) var. Türkçeleri Latin günümüzde kullandığımız alfabe ile yazılışı.

 

 İlk orjinal kitabe " Bu bir garip konuk ki dostlar, Kimsenin malı değil, Bekcisiz de değil "

 

Hilmi Dedebaba'nın 1874'de koyduğu kitabesi

" -Ey âşık, gel bu Dergah'a candan ibadet et,

  -Kötü nefsini terk edip, mutlu ol

 - İhlas ile bunalımdan  kurtulmayı dilersen,

 - Hz. Şahkulu Sultan'ın makamını ziyaret et."

Atatürk ve Hz. Ali portresi arasında kırmızı zemin üzerinde beyaz uzun bir levha asılmış." Ant olsun şart olsun sizinleyiz . Şahkulu Sultan Vakfı " yazılı

Kapı girişinin Sol yanında gönderde Türk bayrağı dalgalanıyor. 

Danışma sekreterlik ön muhasebe binası önünde Atatürk büstü  var. Kaidesinde " Hayatta En Hakiki mürşit ilimdir. K.Atatürk" yazılı.

Dergâhta 15 kişi çalışıyor. 1 dede kadrolu, iki Zakir ve yarı zamanlı gelen dede ve bazı günlerde gönüllü çalışan insanlarla canlara hizmet verilmektedir.

Şahkulu Sultan dergahı Müdürü 

Kanber Yıldırım

Cümle kapısının soluna kuzey-güney doğrultusunda tekkenin en önemli bölümlerini barındıran ana bina yerleştirilmiştir. Bu bölümler kuzeyden güneye doğru tekkede yaşayan mücerred babalara ve dervişlere mahsus iki katlı ikametgâh, bu kanadın içinde gündelik yemeğin pişirildiği küçük aşevi, âyinlerin/ Cemin icra edildiği meydan evi, özel günlerde kullanılan büyük aşevi ve çamaşırhane, kiler evi, hamam, aşevi babası ile kiler evi babasının odalarıdır.

           Şahkulu Sultan dergahı 

             Haziresinde mezarlar

 

Ana binanın arkasında  ulu bir çınar ağacının altında Şahkulu Sultan'a komşu  olarak çobandan din ve devlet adamlarına, Osmanlı sarayından Bektaşi aileleri, babalara kadar,dergahta görev yapmış birçok kişinin kabirlerinin olduğu hazire( bahçe) ile kuşatılmıştır .

Mezar taşlarının üzerindeki şekiller alâmetler, damgalar ve  işaretlerle bize bilgiler verir birşeyler anlatır .

Bektaşi” şeyhlerinin mezar taşlarında çoğunlukla 12 terkli yani dilimli “Hüseyni” ve 4 terkli “Edhemi” başlık kullanılmış. Bektaşilere ait mezar taşlarında ayrıca 12 köşeli “Teslim taşı” ile “Teber”, “Keşkül” gibi tarikat eşyalarına da rastlamak mümkün.

Erkek mezar taşlarında ölünün statüsüne göre bir başlık bulunmasına karşın, kadın mezar taşlarında en güzel şekilde ortaya koyan şeyler, çiçekler, buketler, bahar dalları, gerdanlık, küpe ve broşlarla süslüdür.

Beyaz mermerden yapılı sandukalar ,mezar taşları ve üzerindeki hat ve süslemelerle birer sanat harikasıdır. 

 

             Şahkulu Sultan Türbesi

 Şahkulu Sultan’ın kabri lahit şeklinde değil sade bir biçimde. Baş ucunda ulu bir çınar ağacı . Mezarın  üstü  açık türbe yapılmamış.  Toprağına yağmur, kar yağıyor .  İçinde bir maki bitki yeşermiş.  Mezarın etrafıda  yeşil boyalı demir parmaklı bir koruma yapılmış. Beyaz mermer kabrinin başlığı 2-3 metrelik  silindir sütun üzerinde mermer bir  küre var. Küre evreni temsil ediyormuş. Dünyanın sırlarını çözmüş dört kapı kırk makamı tamamlayıp insani Kâmil'e ulaşmanın simgesi diye yorumlandığını söyledi Kanber bey.

Geniş ve ağaçlı  arazi içinde her çeşit meyve ağaçlarının olduğu çeşmesi, havuzu , çocuklar için oyun bahçesi parkı ile  şehrin beton kafesler inden çıkıp halkın hemen ibadet hemde dinlenmek için geldiği huzur bulduğu bir yer.

 

Şahkulu Dergahında çocuk parkı

"Tekkenin yakınında Gözcü Baba makamı ve hazîresi bulunmaktadır. Bu mevkide tekke sakinleri tarafından yazlık ikametgâh olarak kullanılan büyük bir ahşap köşkün yer aldığı belirtilmektedir.

Tekkenin önünde atlar için düşünülmüş uzun yalağı ile tipik bir kır çeşmesi olan Mâh Baba Çeşmesi’nin ayna taşında ve musluk yerinde teslim taşı kabartmaları dikkati çeker. Tepede II. Abdülhamid’in tuğrası ve 1315 (1897) tarihi yer almaktadır. İki mısralık manzum kitâbenin sülüsle yazılmış olduğu sezilmekteyse de günümüzde okunması imkânsızdır. 

Meydan evinin planı düzgün bir onikigenden oluşur. Moloz taş ve tuğla ile örgülü, içten ve dıştan sıvalı duvarlar kenarları içten 2,80 m. uzunluğundaki bu onikigeni meydana getirmektedir. Bu mekânın tasarımında çokgenler içinde onikigenin seçilmiş olmasının başlıca sebebi, on iki imam kültüne sıkı sıkıya bağlı olan Bektaşîliğin rakam sembolizminde söz konusu sayının taşıdığı önemdir."

 

Şahkulu Dergahında resterosyon

"Meydan evinin güneydoğu (kıble) yönünde yer alan kenarında âyinlerde taht-ı Muhammed’in ve kanun çerağının konulmasına mahsus bir niş bulunmaktadır. Cemlerde on iki hizmetlerden biride çerağı yakma, başka bir kavramla delili uyandırma görevidir. Bu hizmete hem çerağcı hemde delilci denilir. 

Alevilikte Cem; Çera ile uyandırılır diğer adı delildir delil; Nurdur .Nur; Alah, Muhammed, Ali'dir öyle uyandırılır.

 

 Bunun karşısında kuzey yönünde benzer bir niş daha vardır. Bu iki niş arasında dört kenarda birer kapı-pencere yer almaktadır. Doğu yönündeki hazîre ve özellikle tekkeye adını veren Şahkulu Sultan’ın kabrini gören bu açıklıklar birer niyaz penceresi niteliğindedir. Kuzeybatı yönündeki iki kapı-pencere, gerek tekkede oturanların gerekse âyinlere katılmak için gelenlerin kullanımına mahsustur. Bunlardan batı yönündeki eşik adı verilen kapı olup bunun solunda meydan evinin çatısına çıkan kâgir merdivene geçit veren açıklık bulunmaktadır. 

                   Şahkulu Sultan Aşevi 

Arkasını su haznesine dayamış olan kenarda ise önleri yalaklı üç adet abdest musluğu vardır. Bunların tarikat erkânıyla ilgili fonksiyona sahip olduğu, taşlıktaki benzeri üç adet musluğun da cemaatin abdest almasına tahsis edildiği söylenebilir. Meydan evinin güneyinde yer alan iki kenarda büyük aşevi, kiler evi, hamam, helâ ve çamaşırhane gibi mekânların etrafında sıralandığı taşlığa açılan birer kapı-pencere mevcuttur."

           MEYDAN EVİ / CEMEVİ

 

                        Şahkulu Sultan Cemevi

Alevilerin ibadet yeri olan Cemevi/Meydanevi, Alevilerin dinsel törenlerini yaptıkları kutsal mekan ve bu mekanı içeren yapıdır. Tarih boyunca sık sık kovuşturmaya uğramış olan bu inanç grubunun dikkat çekecek, özel bir biçim taşıyan ibadet yapıları oluşturmadığı, ritüel açıdan temizlenmiş herhangi bir büyükçe mekanda dinsel tören yapılabileceği söylenegelmiştir. 

         Malatya/Arapgir - Türk Onar köyü gezisinden 800 yıllık cemevi

Anadolu'da en eski cemevlerine örnek, Malatya/ Arapgir Onar Köyünün Kurucusu Şeyh Hasan Onar Ve Sekiz Asırlık Büyük Ocak Cemevi hala ayakta ziyaretçilerini beklemektedir. 

Şeyh Hasan Onar ve Alevilik üzerine  araştırma yapan kırkı aşkın kitap, roman ve tiyatro eseri yazan, söyleşi yapan Dr. İsmail Kaygusuz bu köylüdür.

***

Şahkulu Meydan evinin duvarlarının üst kısmında her kenarda birer adet olmak üzere toplam on iki adet pencere sıralanmaktadır. Bunlar alttakilerle aynı şekilde, ancak biraz daha küçüktür. Bu pencerelerin altında köşelerinde Bektaşîliğin alâmet-i fârikası haline gelmiş olan on iki köşeli teslim taşlarının kabartma şeklinde yer aldığı birer dikdörtgen mermer levha mevcuttur. Bu levhalarda zamanında on iki imamın isimlerinin yazılı olduğu kesindir.

Bu levhalarda On İki İmam’ın isimleri Arap harfleriyle değil, Latin harfleri ile Türkçe  yazılmıştır.

Hazreti Ali, oğullari ve torunlari 12 imam adiyla anilir. 12 imamin sirasiyla isimleri söyledir: Ali, Hasan, Hüseyin, Zeynelabidin, Muhammed Bakir, Cafer-i Sadek, Musa Kazim, Ali Riza, Muhammed Taki, Ali Naki, Hasan Askeri, Mehdi.

cemevi pencerelerinin altında sayfası açık kitap şeklinde Mermer levha üzerinde

" La ilâhe illallâh 

 Muhammed-ün  Resulullah 

Aliyyün Veliyullâh "

- Muhammed Mustafa

Ali- El Murtaza, Fatma Yüz Zehrâ

Hasan Hakkı Rızâ 

Hüseyin Şehid-i Kerbelâ "

Meydan evinin mimari düzeninde en çok dikkati çeken ve tekkedeki bu bölümün tarikat mimarisi için olduğu kadar Türk İslâm mimarisi tarihinde önemli bir yer işgal eden husus yapıda kullanılan değişik örtü sistemidir. Meydan evinin onikigen alanının tam ortasında kaidesi ve başlığı onikigen olan daire kesitli bir mermer sütun yükselmekte, bu sütunun ekseni etrafında 360 derece dönen ve bu sütunla duvarlara oturan, tuğla ile örülmüş bir tür yelpaze tonoz mekânı örtmektedir. Bu arada sütunun yer aldığı yer .

"Dar- ı Mansûr" Hakʼın huzurunda. Hak'a teslim olmaktır.Cem törenine katılan canların özünü dara çektiği, yani kendi kendini yargılayıp yanlışlıklardan hatalardan arındığı, ceme katılan canlara hesap verdiği bir yer. Suç işleyenlerin canlarada hesap verdiği, hesap sorulduğu bir yerdir. Kısacası "ölmeden ölmektir "ve bu sayede kendini bilmektir dar.

 

 Yelpaze tonozun aslında dıştan onikigen piramit biçiminde ahşap bir külâhla örtülü bulunduğu halde son tamirlerde bu çatı iptal edilmiş ve üst yapıya dışarıdan bakıldığında gözün yadırgadığı çok basık bir kubbe görüntüsü verilmiştir. Meydan evinin alemi mermerden oyulmuş elifî tipte bir Bektaşî tacıdır. Aynı tekkenin cümle kapısında görülen, tarikat tacının alem olarak kullanılma durumu geç devir tekkelerinde çokça görülen bir özelliktir."

Alıntı

   Cemevinin zemini boydan boya kırmızı halı ile kaplanmış. duvar diplerinin bir kısmı  yan yana  kanepeler , ve  üzerleri halı,kilim motifleri olan minderler dizilmiş. 

                            *****

ŞAHKULU SULTAN’IN AYDINLATTIĞI 

      600 YILLIK IŞIK YUVASI

            ( Tanıtım Broşüründen)

 

-Gelip bu dergâha dosdoğru aşk ile ibadet kıl

-Nefsini terk ederek mutluluğa gönülden eriş

 -  Kurtulmak istiyorsan bu zamanın bunalımından

-Makamı Hazreti Şahkulu Sultan’ı ziyaret kıl

 

      Şahkulu Sultan Dergâhı; Osmanlı döneminde kurulu bulunan yaklaşık 20 Alevi – Bektaşi Dergâhından sadece biridir. Horasan Erenlerinden kabul edilen Şahkulu Sultan Bizans’ın son dönemlerinde; yaklaşık 1370 – 1380 yıllarında İstanbul’a gelip dergahını kuran ve kapısını 72 millete, 18 bin aleme açıp, çevresini aydınlatan bilge bir “yol “ eridir.

 Şahkulu Sultan Mihmandar evi 

(konuk evi)

     Şahkulu Sultanla birlikte aynı yıllarda dergahlarını kurup halkı; barış, kardeşlik, insan severlik ve halkça bölüşüm düşüncesi ile eğiten diğer gönül erleri ise; Karacaahmet Sultan, Gözcü Baba, Eren Baba, Sancaktar Baba, Kartal Baba gibi isimlerdir.

     Bu “yol erenleri” kurdukları dergahlarda halkı aydınlığa yönelten çalışmaları ile ölümsüzleşmişlerdir. Bu “gönül erenleri” dünyamızdan göçüp gittikten sonra da kurdukları dergahlarda isimlerini verdikleri semt adları ile yaşamaktadırlar.

   Eren Baba’dan Erenköy, Kartal Baba’dan Kartal, Gözcü Baba’dan Göztepe, Karacaahmet Sultan’dan Karacaahmet semti adını almıştır.

OSMANLI’DAN BU YANA

   Şahkulu Sultan Dergâhının tarihi; Osmanlının ilk dönemlerine kadar uzanır. Bizansı sanıldığı gibi Osmanlı Orduları değil, esas olarak Anadolu’ya gelen Horasan Erenleri’nin Anadolu ve Rumeli yakasında açtıkları dergahlardan halka ulaşan ;barış, kardeşlik ve hakça bölüşüm fikirleri halkın gönlünü fethetmiştir.   

  İşte İstanbul, Göztepe- Merdivenköy’deki Şahkulu Sultan’ın kurduğu dergâhta bunlardan birisidir. Şahkulu Sultan buraya gelmeden önce; bir süre Hacı Bektaşı Dergahında kalmış. Oradaki hizmet döneminden sonra yaklaşık, 1390 lı yıllarda bir Ahi Dergâhı olan Merdivenköy’deki görevli olarak gelmiştir. Şahkulu Sultan, burada 15 yıl postinişlik yapmıştır.

   Bizanslılarla yapılan savaşta Şahkulu Sultan 1402 yılında şehit olur. Ve Dergâhın bahçesinde defnedilir. O günden beri dergah O’nun adıyla anılar.

   Alevi Dergahları, bu dünyaya ve öte dünyaya ilişkin, felsefi, dini, tarihi, sosyal meselelerin tartışıldığı, dergâha gelen canların eğitildiği birer okuldur. Oralarda toplumcu bir hayat sürer. Olan olmayana hem bilgi hem de ekmek dağarcığını ardına dek açar.

               Kurs Derslikleri

   Şahkulu Sultan Dergâhı, ilk kez Sultan Orhan zamanında Osmanlı Ordusu ile tanışır. İznik’e akın eden Osmanlı kuvvetleri ile, Bizans İmparatoru Genç Andranikes kuvvetleri arasındaki barış görüşmeleri önceleri av sarayı olan bu külliyede gerçekleşir.

   Fatih Sultan Mehmet ‘in İstanbul’u kuşatmasında; Anadolu ve Rumeli Hisarlarının inşası sırasında ve fethinde diğer Alevi Dergahları gibi Şahkulu Sultan Dergâhının da maddi ve manevi yardımları olmuştur.

   O yıllarda Avrupa Engizisyon Mahkemeleri denen tutucu dini mahkemeler yakıp kavururken Şahkulu Dergâhı, Hacı Bektaş Velinin açtığı aydınlık yolda her türlü dinsel gericiliğe karşı mücadele vererek Osmanlı İstanbul’unda halkı aydınlatan “ışık Yuvaları “olmuştur. Şahkulu dergahında gün olmuş 500 ü aşkın derviş ve dervişan  ( bacı ) barınmış, eğitilmiş, hizmet verilmiş.  “İnsan-ı kâmil “olmanın merdivenleri yürünmeye çalışılmıştır. Bir zamanlar Anadolu ve Rumeli’de altı saatte bir yol boyu dergahlar bulunurmuş. Bu mekanlar yolcuların, güvenilir konaklama yerleriymiş.

   Şahkulu Sultan Dergâhında bu tarihsel geleneğin İstanbul Göztepe’deki tarihsel mirasın bir parçasıdır. Bu dergâh, Alevi- Bektaşi yoluna onlarca, yüzlerce isimsiz muhip yetiştirmiştir.

   Bugün düşünce ve kültür hayatımızda adlarından olağanüstü övgü ile söz edilen; Edip HARABİ, Neyzen TEYFİK, Mehmet Hilmi DEDEBABA gibi “batın “ zahir “ biliminde yetkin kişiler bu dergahta yetişenlerden birkaçıdır…

   Dergâh, II. Mahmut Döneminde “Yeniçeri Olayı “bahane edilerek yerle bir edilmiş ve içindeki kütüphane ve arşiv İstanbul ve Anadolu’daki diğer dergahlar gibi yakılmış yıkılmıştır. Yön etime getirilen Nakşibendi şeyhleri ise dergâhı geleneğinden uzaklaştırarak sünnileştirmeye çalışmıştır.

   Bu gidişle dergâhın son postnişinlerinden biri olan Mehmet Ali Hilmi Dedebaba (1842- 1907) dur demiştir. Mehmet Ali Hilmi Dedebaba, bir vakıf kurarak Dergâhı yeniden inşa etmiş ve muhipleri irşat etmeye çalışmıştır. 

   Restore edilen dergâh geliştirilmiş bir dizi ev, bahçe işyeri açılmış. Arazi genişletilmiş sebze, meyve ve ipek böcekçiliği için geniş dutluklar yetiştirilmiştir.

   Kurtuluş Savaşı’nda İstanbul’da Kuvva-i Milliye’cilerin baba ocağı olan dergâh Mustafa Kemal ve arkadaşlarının önderliğindeki Ulusal Kurtuluş Savaşının yanında yer almıştır.

   Laikliği ve Cumhuriyeti canla başla desteklemiştir.

 

 

           GELDİK GÜNÜMÜZE

 Mehmet Ali Hilmi Dedebaba’nın (1907) de Hakka yürümesinden (vefatından) sonra Vakıf mütevelli heyeti dergâha sahip çıkmamış, yüzlerce dönüm arazi, arsa, bina ilgisizlik ve bakımsızlıktan dolayı tahrip olmuş, arkasından da “Tekke ve Zaviyeleri “kapatan kanunun hışmına uğrayan dergâh kaderine terk edilerek   bina ve arsalar yağmalanmıştır. Kalan kısım ise Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün mülkiyetine geçmiştir. Bakımsızlık ve ilgisizlikten harabeye dönen dergâhı 1963 yılında çıkan yangın iyice mahvetmiştir.

 Yeni nyapılan yemekhane , Konferans salonu

HARABEDEN KÜLLİYEYE

   Yaklaşık onbeş yıllık uğraş ve özverili çalışma sonucu kurulan Derneğin ve Vakfın çalışmaları harabeden ortaya bir külliye çıkarmıştır.

   Bugün Şahkulu Sultan Dergahı; 8 dönüm arazi üzerinde kurulu yeşillikler içindeki bahçesinde CEMEVİ, AŞEVİ, KÜTÜPHANESİ, KONFERANS SALONU, KURS DERSLİKLERİ,  KONUK EVİ (KÖŞK ) ile İstanbul’da binlerce cana hizmet vermeye çalışıyor.

   Artık kendi evimizde, kendi mekanımızda canlar, dostlar, kurbanlarını, adaklarını temin edip, doğalgaz ile çalışan mutfakta kış, yaz demeden lokmasını hazırlatıp aşevinde self-servis ile canlara pay edilmektedir. 

Aşevinden görüntü

   Dergâhta, Alevi inancı kültürü gençlerimize; semah, bağlama, koro kursları ile verilmeye çalışılırken; her yıl ihtiyacı olan başarılı yaklaşık 100 üniversite öğrencisine burs verilmektedir. Geleneksel törelerimize göre her gün kazanı kaynayan dergâhta, pazar günleri canları dedeler eşliğinde yapılan cemler, dönülen semahlar, yazarlar tarafından verilen konferanslar ve ozanlar tarafından bağlama dinletileri ile lokmalar karşılamaktadır.

           SEVGİLİ CANLAR,

    Şahkulu Sultan dergahı Vakıf Başkanı : Mehmet Çamur

   Bugün Dergahımızda, hizmetleri, “ Şahkulu Sultan Dergahı Mehmet Ali Hilmi Dedebaba Araştırma Eğitim ve Kültür Vakfı “vermektedir. Dergahımız her gün açıktır. Cumartesi ve Pazar günleri yoğun olmak üzere haftada yaklaşık 2- 3 bin kişi dergahımızı ziyaret etmektedir.

   Onbeş yıl önce tam bir “harabeye “dönüşen Dergâhımızı devletten bir kuruş almadan 1985 de kurulan derneğimizin çalışmaları ve sizlerin desteği ile bugünkü duruma getirdik. Şahkulu Dergâhı tarihindeki geleneksel özelliğini bugünde sizlerin desteği ile yürütmeye çalışıyor. Dergahımıza hoş geldiniz. Yapılan Cemleri kesilen kurbanları, verilen lokmaları, dönülen semahları, Hak kabul etsin. Pir defterine yazılsın. Hepinize Sevgi ile niyaz ediyoruz. Gerçeğe Hüü…

Not: Bu yazı  “Şahkulu Sultan Külliyesi / Mehmet Ali Hilmi Dedebaba Araştırma – Eğitim ve Kültür Vakfı /  Merdivenköy Tekke sokak No.6 81080 Göztepe – Kadıköy / İstanbul” tanıtım broşüründen alıntı yapılmıştır

Fotoğraf yazı: Fikri Demirtaş

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!

Yazarın Diğer Yazıları

IŞIKLAR SÖNMESİN
08 Ocak 2024 20:31

Ali Kapısı Derneği Abdal Musa Birlik Lokması
20 Aralık 2023 20:31

Sazlılar Derneğinde Abdal Musa Lokması
07 Aralık 2023 20:31

Zeynel Abidin Vakfında Abdal Musa Lokması
03 Aralık 2023 20:31

Seyituşağı Köyünde Abdal Musa Birlik Lokması
16 Kasım 2023 20:31

MALATYADA REKLAM TABELACILIĞI
03 Kasım 2023 20:31

Endüstri mirası tescili Tuğla Bacası restorasyonu bekliyor
28 Ekim 2023 20:31

GÜNDÜZBEY- PINARBAŞI KAPTAJ GEZİSİ
17 Ekim 2023 20:31

KABAH ABDAL TÜRBESİ ve GÜRGÜR DEDE TÜRBESİ
10 Ekim 2023 20:31

ELEMENDİK PINARI
02 Ekim 2023 20:31

HEKİMHAN'DA 'TORLAKÇILAR' EKMEKLERİNİ ATEŞ VE KÜLDEN ÇIKARIYOR
09 Eylul 2023 20:31

HEKİMHAN KÖYLÜKÖYÜNDE SARIÇAM ORMANI
29 Ağustos 2023 20:31

BATTALGAZİ'DE ASIRLIK KARA DUT
22 Ağustos 2023 20:31

Zeynel Abidin'de Aşure Lokma Etkinliği
18 Ağustos 2023 20:31

Hekimhan'da Dört Yüz Yılık Ceviz Ağacı
05 Ağustos 2023 20:31

VEFA KONAĞI, DEPREMZEDELERE MESKEN OLDU!
03 Ağustos 2023 20:31

TARİHİ ESERLERE SAYGI
31 Temmuz 2023 20:31

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNDE SİNEMA ANILARI
28 Temmuz 2023 20:31

Profesyonel Fotoğrafçı HÜSEYİN KOÇ Son Yolculuğuna Uğurlandı
09 Temmuz 2023 20:31

BİR BOZKIR KÖYÜ GEBELİ / ARAPGİR
09 Temmuz 2023 20:31

Karapınar'da ŞAH -I MERDAN Ziyareti
09 Temmuz 2023 20:31

DOĞANYOL'UN YENİDEN DOĞUŞU
15 Haziran 2023 20:31

GELİNCİK TEPE
07 Haziran 2023 20:31

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜ 6 ŞUBAT DEPREMİNİN ARDINDAN
27 Mayıs 2023 20:31

ÂŞIK VEYSEL... Sivrialan köyüne yolculuk...
16 Mayıs 2023 20:31

MEMLEKETİM YIKIK VİRANE OLDU
19 Mart 2023 20:31

MALATYA'DA SITMA SAVAŞ VE BABAMIN ANILARI
13 Ocak 2023 20:31

MALATYA SÜMERBANK FABRİKASI İŞÇİSİNİN RÜYASI
28 Kasım 2022 20:31

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNÜN ' GARİP' MEZARLIĞINA SAHİP ÇIKILDI
25 Kasım 2022 20:31

ENGÜZEKLİLER CEM EVİNDE ABDAL MUSA - BİRLİK CEMİ
08 Kasım 2022 20:31

ADINI YİTİREN OKUL...Akçadağ Köy Enstitüsü
13 Ekim 2022 20:31

Hekimhan Ballıkaya (Mezirme) Mahallesi
22 Eylul 2022 20:31

HEKİMHAN-GİRMANA 1. KÜLTÜR ŞENLİĞİ
01 Eylul 2022 20:31

RUS PAZARI / BİT PAZARI
20 Ağustos 2022 20:31

MALATYA ÜÇ HORAN KİLİSESİNDE İKİNCİ AYİN
14 Ağustos 2022 20:31

Kiliseden Kültür Merkezine
28 Temmuz 2022 20:31

Aspuzu Bağları: Karadut Ağacı
11 Temmuz 2022 20:31

TEMMUZ SICAĞINDA İKİ KARA GÜN
04 Temmuz 2022 20:31

Fetiye Uzun Hasan Cami
30 Haziran 2022 20:31

Vefalı Malatyalıların Doğanşehir Gezisi
29 Haziran 2022 20:31

Malatya'da Venk Şapeli
29 Haziran 2022 20:31

CHP KÖY ENSTİTÜLERİ MASASI VE PROJELERİ
21 Haziran 2022 20:31

MALATYA'DA UMUMİ TUVALETLER SORUNU
20 Haziran 2022 20:31

SEYYİD AZİZ DEDE(Ape Aziz) ANMA ETKİNLİĞİ
15 Haziran 2022 20:31

MAVİ DEĞİRMEN / Seferihisar - İzmir
15 Haziran 2022 20:31

Bir Gezi Anısı
06 Haziran 2022 20:31

ASPUZU BAĞLARI
06 Haziran 2022 20:31

Hüseyin Doğan Dede 39.Ölüm Yıl Dönümünde Anıldı
25 Mayıs 2022 20:31

MALATYA DEMİRYOLU MENFEZİNİN HAZİN SONU
13 Mayıs 2022 20:31

MELİTA
10 Mayıs 2022 20:31

YAZAR ÖZGÜR SİNAN'LA ÇANAKKALE'DE KEYİFLİ BİR RÖPORTAJ
07 Mayıs 2022 20:31

KARAGÜL
30 Nisan 2022 20:31

TARİHİN İZİNDE... Mezar Taşlarından Yapılan Demir Yolu Menfezi
30 Nisan 2022 20:31

NE BAHARLARIMIZ GEÇTİ ÖMÜRDEN
11 Nisan 2022 20:31

MALATYA'DA KAYISI AĞAÇLARI ÇİÇEK AÇTI
04 Nisan 2022 20:31

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNÜN SAHİPSİZ MEZARLIĞI
01 Nisan 2022 20:31

Akçadağ Köy Enstitüsü 1947 mezunu Öğretmen MUAZZEZ YILMAZ
17 Mart 2022 20:31

ELAZIĞ/ KEBAN- DENİZLİ KÖYÜ KERVANSARAYI
25 Şubat 2022 20:31

Balıkesir'de Tahtakuşlar Köyü
14 Şubat 2022 20:31

GÜLE GÜLE BİLGE İNSAN, İSMAİL KAYGUSUZ...
04 Şubat 2022 20:31

Lütfi Özgünaydın: 'Bir zamanlar Kemaliye'
30 Ocak 2022 20:31

Malatyalı Yazar Necati Güngör beyi İstanbul'da ziyaret
25 Ocak 2022 20:31

KÖY ENSTİTÜLERİNDE KÜTÜPHANELER
24 Ocak 2022 20:31

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNDE SİNEMA ANILARI
24 Ocak 2022 20:31

Gazateci Hrant Dink katledildiği yerde anıldı.
24 Ocak 2022 20:31

Geçmişin İzinde DAMASCUS Sergisi
13 Aralık 2021 20:31

DEMİRYOLU KÜÇÜK İSTASYONLARI
03 Aralık 2021 20:31

MALATYA’DA YENİ FiDANCILAR SİTESİ HAZIR
22 Kasım 2021 20:31

Malatya'da Vanlı Hoca: Şeyh Hacı Hamid Hamd-î Vânî El- Malatî (1873 – 1955)
22 Kasım 2021 20:31

Malatya'da Venk Manastır ve Kilisesi
16 Kasım 2021 20:31

Malatya'da 'Venk' Manastır ve Kilisesi
25 Eylul 2021 20:31

ARGUVAN YOLLARINDA
15 Eylul 2021 20:31

HEKİMHANLI SADIK BABA
15 Eylul 2021 20:31

Malatya ERHAÇ Askeri Hava üssü Adı Nereden Geliyor
15 Eylul 2021 20:31

HEKİMHANLI ÂŞIK ESİRİ BABA
08 Eylul 2021 20:31

SÜRYANİ KADİM MOR BARSAUM MANASTIRI / DİLBER KALESİ
24 Ağustos 2021 20:31

ASLANTEPE HÖYÜĞÜ'NÜN UNESCO YOLCULUĞU... Temmuz 31, 2021
03 Ağustos 2021 20:31

Malatya'ya kuşbakışı bakanları şaşırtan dairesel tarlalar
27 Temmuz 2021 20:31

Aşağıbağlar Suflâ Cami (1850) Yeşilyurt/Malatya
26 Temmuz 2021 20:31

MALATYA'DA ROMA ODA MEZARLARI... YİNE TOKİ
26 Temmuz 2021 20:31

Okulun Atatürk Anıtına Saygısızlık
08 Temmuz 2021 20:31

MALATYA CASA ŞEHİTLİĞİNİN KÜNYELİ MAHZUN AĞAÇLARI
08 Temmuz 2021 20:31

ŞEKER FABRİKASININ ALKOL ÜNİTESİ KADERİNE TERK EDİLDİ
05 Temmuz 2021 20:31

AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜ YERLEŞKESİNDEN HÜZÜNLÜ KARELER
28 Haziran 2021 20:31

BİN YILLIK SELÇUKLU KIRK KARDEŞLER MEZARLIĞI İÇLER ACISI HALDE
28 Haziran 2021 20:31

Ulu Camii Sit Alanına 30 yıl önce yapılan okul binası yıkıldı
07 Haziran 2021 20:31

Battalgazi Çolakoğlu Köyü
24 Mayıs 2021 20:31

Malatya’da sebze fidelerini dikme, dönemi başladı
04 Mayıs 2021 20:31

Hurda Depolarının Şehir Dışına Çıkarılması
04 Mayıs 2021 20:31

Malatya'da İlkbahar
14 Nisan 2021 20:31

YOLUM DÜŞTÜ HACI BEKTAŞ'A
05 Nisan 2021 20:31

SANCAKTAR ABDULVAHAP GAZİ TÜRBESİ
18 Mart 2021 20:31

TOPKAPI SARAYI ve CELLAT ÇEŞMESİ
07 Mart 2021 20:31

KARACA AHMET SULTAN TÜRBESİ
07 Mart 2021 20:31

AYASOFYA'YA YOLCULUK.
27 Şubat 2021 20:31

MALATYA ÇINARLI CAMİİ / SURP ASDVADZADZİN Kilisesi
21 Şubat 2021 20:31

ZEYNEP- KAMİL HASTANESİ ÖLÜMSÜZ BİR AŞK HİKAYESİ
01 Şubat 2021 20:31

MALATYALI İSMAİL AĞA CAMİİ. HAMAMI, ÇEŞMESİ
30 Ocak 2021 20:31

Koca Vaiz Baba Türbesi
30 Ocak 2021 20:31

TÜRBE VE TABUTDA ÖRTÜ (PÛŞÎDE) KÜLTÜRÜ
28 Aralık 2020 20:31

ŞEYH BEDREDDİN'İN MEZARINI YAPIN
25 Aralık 2020 20:31

UMUMİ TUVALETLER
09 Aralık 2020 20:31

HEKİMHAN, TARİHİ SURP PIRGİÇ KİLİSESİ
03 Aralık 2020 20:31

HEKİMHAN'IN TARİHİ MEZARLIKLARI ve YENİ MEZARLIĞIN HİKAYESİ
29 Kasım 2020 20:31

Hekimhan Hükümet Binası Yangını
26 Kasım 2020 20:31

ARAPGİR'İN KAHVERENGİ YOL LEVHALARI
19 Kasım 2020 20:31

İÇİNDE MEZARLIĞI OLAN OKUL
12 Kasım 2020 20:31

HEKİMHAN DİPSİZ GÖL (SÜLÜK GÖLÜ)
04 Kasım 2020 20:31

Malatya'dan Hatay'a Hafta Sonu Gezisi
28 Ekim 2020 20:31

MALATYA'DA İLYAS TENEKELİ KÖŞK MİNARELİ CAMİ
22 Ekim 2020 20:31

HEKİMHAN CEVİZiNİN HİKAYESİ
16 Ekim 2020 20:31

MALATYA SURP YERRORTUTYUN (Taşhoran ) Kilisenin Yeni Kubbesi.
14 Ekim 2020 20:31

Yüce dağ başında bir garip mezar
11 Ekim 2020 20:31

Hekimhan'ın Tarihi Çeşmeleri Kaderine mi Terk Edildi?
07 Ekim 2020 20:31

Kapatılan Köy okulları kaderine mi terk edildi?
06 Ekim 2020 20:31

DİLEYİCİ ROMANI-Fatma Çağlayan
16 Eylul 2020 20:31

12 EYLÜL KARANLIĞINDA KAYBOLAN BİR NESİL
13 Eylul 2020 20:31

SULTANSUYU HARASINA HİPODROM NEDEN YAPILMIYOR?
25 Temmuz 2020 20:31

MALATYA'DAN ERZİNCAN-BAŞBAĞLAR KÖYÜNE YOLCULUK...
23 Haziran 2020 20:31

Hekimhan-Güzelyurt Ilıca Tıpka Ocağı
19 Haziran 2020 20:31

HEKİMHAN - YAĞCA GEYİK ve DAĞ KEÇİSİ ÜRETİM MERKEZİ
16 Haziran 2020 20:31

FUGACI ABBAS USTA (Abbas Soğukpınar)
15 Haziran 2020 20:31

MALATYA KAYISI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
22 Mayıs 2020 20:31

Aziz Mor Ahron Kadim Süryani Manastırı (M.S 329)
17 Mayıs 2020 20:31

MALATYA SÜMER İLKOKULU BİNASI YIKILIYOR
11 Mayıs 2020 20:31

IŞIKLAR SÖNMESİN
23 Nisan 2020 20:31

370 YAŞINDA KIZILCIK AĞACI
19 Mart 2020 20:31

MEZAR TAŞLARINDAN YAPILAN DEMİRYOLU KÖPRÜSÜ
18 Mart 2020 20:31

Tüm Yazılar