Fikri Demirtaş
[email protected]
AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNÜN SAHİPSİZ MEZARLIĞI
01 Nisan 2022 14:32
Türkiye Cumhuriyetinin en önemli eğitim projelerinden, biri olan Köy Enstitüleri ülkemizin dört bir yanına 1940-1943 yılları arası 21 adet açılmıştır. Malatya'mızın Akçadağ ilçesi Karapınar köyünde açılan Akçadağ Köy Enstitüsü 'de bunlardan biridir.
Akçadağ Köy Enstitüsü'nün kurucu müdürü Şinasi Tamer, 1942 -1946 yıllarında ikinci müdürü Şerif Tekben Eğitim Başı ise Reyzi Pamir'dir. Akçadağ aydınlığının yaratılmasında büyük emekleri vardır. Okulun projesinin mimarı Ahsen Yapanar'dır.
Köy Enstitüleri ülkeye nice değerli öğretmen, sanatçı, bilim insanı kazandırdılar. Kötü politikaları sonucu bir türlü belini doğrultamayan eğitim-öğretim sorunları tartışıldığında, hangi siyasi veya ideolojik anlayışta olursa olsun herkesin hemfikir olduğu sonuç cümlesi şu oluyor: “Köy Enstitüleri kapanmasaydı, şimdi Türkiye farklı bir noktada olurdu.
Malatya Akçadağ Köy Enstitüsü de bu değerli eğitim öğretim yuvalarından biriydi. Vakti zamanında Köy Enstitüsünde, Öğretmen okulunda, lisesinde burada öğrenci olanlar, öğretmenler, çalışanlar yani bu bereketli toprakların ekmeğini yiyip suyunu içenler kaderine terk edilmiş, harabeye dönmüş binalarını görünce derin bir hüzne kapılıyor. Su deposunun hemen yukarısında yer alan mezarlık da binalarla aynı kaderi paylaşıyor.
Dünyada belki de kendi mezarlığı olan tek okul… Tarihsel kökenleri değerlendirildiğinde toplumumuzda mezarlık kültürüne önem verilir. Toplumumuzda “Ölüsüne sahip çıkmayan, dirisine de sahip çıkmaz” anlayışı hakim olduğu halde etrafının en azında koruma amacıyla telle de olsa çevrili olmayışı, bir mezarlık levhasının bulunmayışı son derece üzücü bir durumdur. Pek çoğunun başında sadece doğal mezar taşı var. Zamanla tamamen kaybolma ihtimali çok yüksek.
Mezarlığın Köy Enstitüsü kurulduktan sonra mı oluştuğu yoksa tarihinin çok daha eskilere mi dayandığı belli değil, bu konuda detaylı bilgisi olan da yok. Mezarlığın varlığı ve buraya gömülenler hakkında en büyük desteği Akçadağ Köy Enstitüsünden 1948 yılında mezun olan Karapınarlı Ali Doğan verdi. Ali Doğan öğretmenle birlikte iki kere mezarlığa gittik. Kuru otlar arasında kalan mezarları zar zor bulduk. Akçadağ Köy Enstitüsü / Öğretmen Okulu ve yerleşkesindeki binalarla aynı kaderi paylaşan bu okul mezarlığında 50 yakın mezar vardı.
1940 yılından 2000' li yıllara kadar görevdeyken vefat eden öğretmen, personel hatta onların aileleri, öğrenim görmekte iken vefat eden öğrencilerin cenazelerinin defnedildiği bu mezarlığın durumu içler acısı idi. Çok hazin manzarayla karşılaşmıştık.
Mezarlığın çevresi tel örgü veya ihata duvarı çekilmemişti. Okulun arazisinde ekim yapılırken iş makineleri bir kısmını yıkmış, mezar taşları kırılmış, kime ait oldukları belli değildi. Hatta define arayıcıları bile araştırma yapmış.
Bu mezarlık hakkında birkaç yıl önce Malatya Sonsöz gazetesinde " İçinde Mezarlığı Olan Okul Akçadağ Köy Enstitüsü, Akçadağ Köy Enstitüsü Yerleşkesinde Hüzünlü Kareler" adıyla araştırma yazıları yazarak mezarlığı dile getirmiştim. Medyada çıkan bu yazım üzerine Akçadağ Öğretmen okulunda çalışarak buradan emekli olmuş ve bugün kendisi de rahmetli olan Haydar Ertaş'ın eşi İnsaf Ertaş da kendi vasiyeti üzerine 1987 yılında bu mezarlığa gömülmüş.
Nurten Ertaş Çolak annesinin mezarı başında
Mezarlığın içler acısı durumunu gösteren fotoğraflardan duygulanan ve Çanakkale’de yaşayan emekli Edebiyat öğretmeni aynı zamanda çocuk kitapları yazarı Nurten Ertaş Çolak ve kardeşleri annelerinin mezarını yeniden yaptırdılar. Kendisi gelemediği için benden rica etti. Orman Haftası dolayısı ile Malatya fidan pazarından aldığım dört tana büyük çam fidanını, yol arkadaşım babası Köy Enstitüsü mezunu olan Kültür Bakanlığından emekli eğitimci Adil Aktaş ile birlikte okulun mezarlığına gittik ve değerli arkadaşım Nurten Hanım adına annesinin yeniden yapılan mezarına diktik.
1976 Öğretmen Okulu mezunu Fikri Demirtaş, İnsaf Ertaş'ın kızı Nurten hanım adına annesinin mezarına Çam dikerken
Geçtiğimiz yaz Nurten Ertaş Çolak’ın müracaatı üzerine Malatya Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürü Osman Gönüldaş , Kudep Başkanı Gökçek Hanım’, konuyla ilgili bir ekip oluşturarak mezarlık ziyaret edildi. Mezarlıkla ilgili durum tespiti yapıldı.
Malatya Büyükşehir Belediyesi Kudep Başkanı Gökçek Hanım, Mezarlıklar Müdürü Osman Gönültaş,
Nurten Ertaş Çolak, Fikri Demirtaş
Akçadağ Öğretmen okulu mezunu olarak konuya yakın ilgi gösterdim ve eğitimci bir yazar olarak mezarlığın durumunu dillendirdim. Dileğimiz odur ki bu mezarlıkla ilgili kendisi de eğitim kökenli olan Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan' da sahip çıkması bu yerin “ Anı Mezarlığı” olarak koruma altına alınması, mezarların bakımının yapılarak mezarlığın etrafının çevrilmesidir ve bir anıt dikilmesidir.
Tarih araştırmalarında ve dönemlerin aydınlatılmasında mezarlar büyük öneme sahiptir. Bu mezarlığın da yaşatılarak Köy Enstitüsü adının yaşatılması değerli bir hizmet olacaktır.
Fotoğraf, yazı: Gezgin öğretmen Fikri Demirtaş
Fotoğraf Galerisi:
Malatya Büyükşehir Belediyesi yetkilileri Köy Enstitüsü mezarlığında
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
IŞIKLAR SÖNMESİN
08 Ocak 2024 14:32
Ali Kapısı Derneği Abdal Musa Birlik Lokması
20 Aralık 2023 14:32
Sazlılar Derneğinde Abdal Musa Lokması
07 Aralık 2023 14:32
Zeynel Abidin Vakfında Abdal Musa Lokması
03 Aralık 2023 14:32
Seyituşağı Köyünde Abdal Musa Birlik Lokması
16 Kasım 2023 14:32
MALATYADA REKLAM TABELACILIĞI
03 Kasım 2023 14:32
Endüstri mirası tescili Tuğla Bacası restorasyonu bekliyor
28 Ekim 2023 14:32
GÜNDÜZBEY- PINARBAŞI KAPTAJ GEZİSİ
17 Ekim 2023 14:32
KABAH ABDAL TÜRBESİ ve GÜRGÜR DEDE TÜRBESİ
10 Ekim 2023 14:32
ELEMENDİK PINARI
02 Ekim 2023 14:32
HEKİMHAN'DA 'TORLAKÇILAR' EKMEKLERİNİ ATEŞ VE KÜLDEN ÇIKARIYOR
09 Eylul 2023 14:32
HEKİMHAN KÖYLÜKÖYÜNDE SARIÇAM ORMANI
29 Ağustos 2023 14:32
BATTALGAZİ'DE ASIRLIK KARA DUT
22 Ağustos 2023 14:32
Zeynel Abidin'de Aşure Lokma Etkinliği
18 Ağustos 2023 14:32
Hekimhan'da Dört Yüz Yılık Ceviz Ağacı
05 Ağustos 2023 14:32
VEFA KONAĞI, DEPREMZEDELERE MESKEN OLDU!
03 Ağustos 2023 14:32
TARİHİ ESERLERE SAYGI
31 Temmuz 2023 14:32
AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNDE SİNEMA ANILARI
28 Temmuz 2023 14:32
Profesyonel Fotoğrafçı HÜSEYİN KOÇ Son Yolculuğuna Uğurlandı
09 Temmuz 2023 14:32
BİR BOZKIR KÖYÜ GEBELİ / ARAPGİR
09 Temmuz 2023 14:32
Karapınar'da ŞAH -I MERDAN Ziyareti
09 Temmuz 2023 14:32
DOĞANYOL'UN YENİDEN DOĞUŞU
15 Haziran 2023 14:32
GELİNCİK TEPE
07 Haziran 2023 14:32
AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜ 6 ŞUBAT DEPREMİNİN ARDINDAN
27 Mayıs 2023 14:32
ÂŞIK VEYSEL... Sivrialan köyüne yolculuk...
16 Mayıs 2023 14:32
MEMLEKETİM YIKIK VİRANE OLDU
19 Mart 2023 14:32
MALATYA'DA SITMA SAVAŞ VE BABAMIN ANILARI
13 Ocak 2023 14:32
MALATYA SÜMERBANK FABRİKASI İŞÇİSİNİN RÜYASI
28 Kasım 2022 14:32
AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNÜN ' GARİP' MEZARLIĞINA SAHİP ÇIKILDI
25 Kasım 2022 14:32
ENGÜZEKLİLER CEM EVİNDE ABDAL MUSA - BİRLİK CEMİ
08 Kasım 2022 14:32
ADINI YİTİREN OKUL...Akçadağ Köy Enstitüsü
13 Ekim 2022 14:32
Hekimhan Ballıkaya (Mezirme) Mahallesi
22 Eylul 2022 14:32
HEKİMHAN-GİRMANA 1. KÜLTÜR ŞENLİĞİ
01 Eylul 2022 14:32
RUS PAZARI / BİT PAZARI
20 Ağustos 2022 14:32
MALATYA ÜÇ HORAN KİLİSESİNDE İKİNCİ AYİN
14 Ağustos 2022 14:32
Kiliseden Kültür Merkezine
28 Temmuz 2022 14:32
Aspuzu Bağları: Karadut Ağacı
11 Temmuz 2022 14:32
TEMMUZ SICAĞINDA İKİ KARA GÜN
04 Temmuz 2022 14:32
Fetiye Uzun Hasan Cami
30 Haziran 2022 14:32
Vefalı Malatyalıların Doğanşehir Gezisi
29 Haziran 2022 14:32
Malatya'da Venk Şapeli
29 Haziran 2022 14:32
CHP KÖY ENSTİTÜLERİ MASASI VE PROJELERİ
21 Haziran 2022 14:32
MALATYA'DA UMUMİ TUVALETLER SORUNU
20 Haziran 2022 14:32
SEYYİD AZİZ DEDE(Ape Aziz) ANMA ETKİNLİĞİ
15 Haziran 2022 14:32
MAVİ DEĞİRMEN / Seferihisar - İzmir
15 Haziran 2022 14:32
Bir Gezi Anısı
06 Haziran 2022 14:32
ASPUZU BAĞLARI
06 Haziran 2022 14:32
Hüseyin Doğan Dede 39.Ölüm Yıl Dönümünde Anıldı
25 Mayıs 2022 14:32
MALATYA DEMİRYOLU MENFEZİNİN HAZİN SONU
13 Mayıs 2022 14:32
MELİTA
10 Mayıs 2022 14:32
YAZAR ÖZGÜR SİNAN'LA ÇANAKKALE'DE KEYİFLİ BİR RÖPORTAJ
07 Mayıs 2022 14:32
KARAGÜL
30 Nisan 2022 14:32
TARİHİN İZİNDE... Mezar Taşlarından Yapılan Demir Yolu Menfezi
30 Nisan 2022 14:32
NE BAHARLARIMIZ GEÇTİ ÖMÜRDEN
11 Nisan 2022 14:32
MALATYA'DA KAYISI AĞAÇLARI ÇİÇEK AÇTI
04 Nisan 2022 14:32
Akçadağ Köy Enstitüsü 1947 mezunu Öğretmen MUAZZEZ YILMAZ
17 Mart 2022 14:32
ELAZIĞ/ KEBAN- DENİZLİ KÖYÜ KERVANSARAYI
25 Şubat 2022 14:32
Balıkesir'de Tahtakuşlar Köyü
14 Şubat 2022 14:32
GÜLE GÜLE BİLGE İNSAN, İSMAİL KAYGUSUZ...
04 Şubat 2022 14:32
Lütfi Özgünaydın: 'Bir zamanlar Kemaliye'
30 Ocak 2022 14:32
Malatyalı Yazar Necati Güngör beyi İstanbul'da ziyaret
25 Ocak 2022 14:32
KÖY ENSTİTÜLERİNDE KÜTÜPHANELER
24 Ocak 2022 14:32
AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜNDE SİNEMA ANILARI
24 Ocak 2022 14:32
Gazateci Hrant Dink katledildiği yerde anıldı.
24 Ocak 2022 14:32
Geçmişin İzinde DAMASCUS Sergisi
13 Aralık 2021 14:32
DEMİRYOLU KÜÇÜK İSTASYONLARI
03 Aralık 2021 14:32
MALATYADA YENİ FiDANCILAR SİTESİ HAZIR
22 Kasım 2021 14:32
Malatya'da Vanlı Hoca: Şeyh Hacı Hamid Hamd-î Vânî El- Malatî (1873 1955)
22 Kasım 2021 14:32
Malatya'da Venk Manastır ve Kilisesi
16 Kasım 2021 14:32
Malatya'da 'Venk' Manastır ve Kilisesi
25 Eylul 2021 14:32
ARGUVAN YOLLARINDA
15 Eylul 2021 14:32
HEKİMHANLI SADIK BABA
15 Eylul 2021 14:32
Malatya ERHAÇ Askeri Hava üssü Adı Nereden Geliyor
15 Eylul 2021 14:32
HEKİMHANLI ÂŞIK ESİRİ BABA
08 Eylul 2021 14:32
SÜRYANİ KADİM MOR BARSAUM MANASTIRI / DİLBER KALESİ
24 Ağustos 2021 14:32
ASLANTEPE HÖYÜĞÜ'NÜN UNESCO YOLCULUĞU... Temmuz 31, 2021
03 Ağustos 2021 14:32
Malatya'ya kuşbakışı bakanları şaşırtan dairesel tarlalar
27 Temmuz 2021 14:32
Aşağıbağlar Suflâ Cami (1850) Yeşilyurt/Malatya
26 Temmuz 2021 14:32
MALATYA'DA ROMA ODA MEZARLARI... YİNE TOKİ
26 Temmuz 2021 14:32
Okulun Atatürk Anıtına Saygısızlık
08 Temmuz 2021 14:32
MALATYA CASA ŞEHİTLİĞİNİN KÜNYELİ MAHZUN AĞAÇLARI
08 Temmuz 2021 14:32
ŞEKER FABRİKASININ ALKOL ÜNİTESİ KADERİNE TERK EDİLDİ
05 Temmuz 2021 14:32
AKÇADAĞ KÖY ENSTİTÜSÜ YERLEŞKESİNDEN HÜZÜNLÜ KARELER
28 Haziran 2021 14:32
BİN YILLIK SELÇUKLU KIRK KARDEŞLER MEZARLIĞI İÇLER ACISI HALDE
28 Haziran 2021 14:32
Ulu Camii Sit Alanına 30 yıl önce yapılan okul binası yıkıldı
07 Haziran 2021 14:32
Battalgazi Çolakoğlu Köyü
24 Mayıs 2021 14:32
Malatyada sebze fidelerini dikme, dönemi başladı
04 Mayıs 2021 14:32
Hurda Depolarının Şehir Dışına Çıkarılması
04 Mayıs 2021 14:32
Malatya'da İlkbahar
14 Nisan 2021 14:32
YOLUM DÜŞTÜ HACI BEKTAŞ'A
05 Nisan 2021 14:32
SANCAKTAR ABDULVAHAP GAZİ TÜRBESİ
18 Mart 2021 14:32
TOPKAPI SARAYI ve CELLAT ÇEŞMESİ
07 Mart 2021 14:32
KARACA AHMET SULTAN TÜRBESİ
07 Mart 2021 14:32
AYASOFYA'YA YOLCULUK.
27 Şubat 2021 14:32
MALATYA ÇINARLI CAMİİ / SURP ASDVADZADZİN Kilisesi
21 Şubat 2021 14:32
ŞAHKULU SULTAN DERGÂHI
07 Şubat 2021 14:32
ZEYNEP- KAMİL HASTANESİ ÖLÜMSÜZ BİR AŞK HİKAYESİ
01 Şubat 2021 14:32
MALATYALI İSMAİL AĞA CAMİİ. HAMAMI, ÇEŞMESİ
30 Ocak 2021 14:32
Koca Vaiz Baba Türbesi
30 Ocak 2021 14:32
TÜRBE VE TABUTDA ÖRTÜ (PÛŞÎDE) KÜLTÜRÜ
28 Aralık 2020 14:32
ŞEYH BEDREDDİN'İN MEZARINI YAPIN
25 Aralık 2020 14:32
UMUMİ TUVALETLER
09 Aralık 2020 14:32
HEKİMHAN, TARİHİ SURP PIRGİÇ KİLİSESİ
03 Aralık 2020 14:32
HEKİMHAN'IN TARİHİ MEZARLIKLARI ve YENİ MEZARLIĞIN HİKAYESİ
29 Kasım 2020 14:32
Hekimhan Hükümet Binası Yangını
26 Kasım 2020 14:32
ARAPGİR'İN KAHVERENGİ YOL LEVHALARI
19 Kasım 2020 14:32
İÇİNDE MEZARLIĞI OLAN OKUL
12 Kasım 2020 14:32
HEKİMHAN DİPSİZ GÖL (SÜLÜK GÖLÜ)
04 Kasım 2020 14:32
Malatya'dan Hatay'a Hafta Sonu Gezisi
28 Ekim 2020 14:32
MALATYA'DA İLYAS TENEKELİ KÖŞK MİNARELİ CAMİ
22 Ekim 2020 14:32
HEKİMHAN CEVİZiNİN HİKAYESİ
16 Ekim 2020 14:32
MALATYA SURP YERRORTUTYUN (Taşhoran ) Kilisenin Yeni Kubbesi.
14 Ekim 2020 14:32
Yüce dağ başında bir garip mezar
11 Ekim 2020 14:32
Hekimhan'ın Tarihi Çeşmeleri Kaderine mi Terk Edildi?
07 Ekim 2020 14:32
Kapatılan Köy okulları kaderine mi terk edildi?
06 Ekim 2020 14:32
DİLEYİCİ ROMANI-Fatma Çağlayan
16 Eylul 2020 14:32
12 EYLÜL KARANLIĞINDA KAYBOLAN BİR NESİL
13 Eylul 2020 14:32
SULTANSUYU HARASINA HİPODROM NEDEN YAPILMIYOR?
25 Temmuz 2020 14:32
MALATYA'DAN ERZİNCAN-BAŞBAĞLAR KÖYÜNE YOLCULUK...
23 Haziran 2020 14:32
Hekimhan-Güzelyurt Ilıca Tıpka Ocağı
19 Haziran 2020 14:32
HEKİMHAN - YAĞCA GEYİK ve DAĞ KEÇİSİ ÜRETİM MERKEZİ
16 Haziran 2020 14:32
FUGACI ABBAS USTA (Abbas Soğukpınar)
15 Haziran 2020 14:32
MALATYA KAYISI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
22 Mayıs 2020 14:32
Aziz Mor Ahron Kadim Süryani Manastırı (M.S 329)
17 Mayıs 2020 14:32
MALATYA SÜMER İLKOKULU BİNASI YIKILIYOR
11 Mayıs 2020 14:32
IŞIKLAR SÖNMESİN
23 Nisan 2020 14:32
370 YAŞINDA KIZILCIK AĞACI
19 Mart 2020 14:32
MEZAR TAŞLARINDAN YAPILAN DEMİRYOLU KÖPRÜSÜ
18 Mart 2020 14:32