Atilla Kantarcı
[email protected]
TURAN EMEKSİZ
29 Nisan 2023 23:06TURAN EMEKSİZ
TURAN EMEKSİZ
Hürriyet şehidi Turan Emeksiz'in bir hayali vardı... Orman mühendisi olup, çölleşen Beydağı’nı ağaçlandırmak...
...
Turan Emeksiz, Malatya/Yeşilyurt İlçesinin Gündüzbey Köyü'nde 11 Kasım 1940'ta dünyaya geldi. Babası Ahmet Emeksiz TCDDY'de işçi olarak çalışıyordu. Annesi Zeynep Emeksiz ise ev hanımıydı. Çiftin, Erdal isminde bir erkek evlatları olmuş ama 6 aylıkken vefat etmişti. İkinci doğan evlatlarına, geleneğe uygun olarak Duran adını verdiler. Nüfus cüzdanına yerel şiveden dolayı Turan olarak kayıt edildi. Sonra iki kızları dünyaya geldi; 1943'te Solmaz ve 1948'de Gülnaz...
Turan Emeksiz öğrenimine Fırat İlkokulu'nda başladı. 1963 yılına kadar beldeler dahil tek ortaokul ve tek lise Malatya'daydı. Malatya Ortaokulu ve Malatya Lisesi'nde eğitimine devam etti.
Babası 57 yaşında kansere yenik düştü.
Babasının emeklilik hakkını kazanamadan vefat etmesi sonucunda, annesine maaş bağlanamadı. Ancak, babasının emekli sandığında birikmiş primlerini ve ölüm parasını alabildiler. Akraba dayanışması ile geçinmeye başladılar.
O zor günlerde tek istekleri Turan Emeksiz'in okumasıydı…
Turan Emeksiz başarılı bir öğrenci oldu. Hem okudu hem de babasının işi olan TCDDY'de çalıştı.
Kendine ayırabildiği parasını kitaba verdi. En büyük tutkusu, kitaptı. Dünya klasiklerinin çoğunu okudu. (Vefatında kuzeni Nihat Emeksiz'e 116 dünya klasiği kitabı kaldı.)
Müziğe düşkündü. Babasından ud çalmayı öğrendi. Spora da meraklıydı, en çok da yüzmeye. Sümerbank Malatya Mensucat Fabrikası Sosyal Tesisleri'nin olimpik havuzunda öğrendi yüzmeyi. Malatya'da yüzme şampiyonu oldu. Dışa dönük, sosyal bir karakterdi. Okulun tiyatro koluna katıldı; piyeslerde oynadı.
Ve… Lisede politikaya ilgi duydu. Çok hemşehrisi gibi Malatyalı İnönü'ye hayrandı.
Aklında hep orman mühendisi olmak vardı. Çünkü… Malatya'yı güneyden çeviren Toros Dağları'nın uzantısındaki Beydağları’nda yeşilin yok oluşu, Turan Emeksiz'i üzüyordu. Arkadaşlarına “Orman mühendisi olacağım. Bu dağları ağaçlandıracağım” diyordu. İsteğini yaptı; İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'ni kazandı.
Turan Emeksiz İstanbul'un yolunu tutunca, annesi ve kız kardeşleri, dayıları Mehmet Ali Emeksiz'in evine taşındı.
Yoksul çocuğu Turan Emeksiz İstanbul'da hangi parayla okuyacaktı?
CHP Malatya Milletvekili M. Nedim Zapcı öncülüğünde kurulan “Okumuşu Çoğaltma ve Okuyanı Koruma Cemiyeti”nden burs aldı.
Derneğin Fatih semtindeki öğrenci yurdunda kalmaya başladı…
28 Nisan 1960 sabahı DP'nin, TBMM'ye verdiği yasa önergesi ülkeyi iki kampa böldü. DP, “CHP'nin seçim dışı yollarla iktidara gelmek için hücre örgütü kurduğu; silahlandığı; hükümete karşı halkı isyana teşvik ettiği ve bazı basınla bu konuda işbirliği yaptığı” gibi akla hayale gelmeyecek iddialar öne sürerek; bunları soruşturma maksadıyla Meclis'te 15 DP milletvekilinden oluşan Tahkikat Komisyonu kurdu.
Komisyona her türlü yayını yasaklama, her türlü evrak ve belgeye el koyma, siyasi toplantı ve gösterilerle ilgili önlem alma yetkisi de tanındı.
Demokrasiyi, hukuku ayaklar altına alan Tahkikat Komisyonu'na karşı üniversiteler ayaklandı.
28 Nisan 1960 günü İstanbul Üniversitesi bahçesine giren polislerin açtığı ateş sonucu Turan Emeksiz hayatını kaybetti...
Cenazesi, 29 Nisan sabah 07.30'da Merkezefendi Mezarlığı'na defnedilmişti!
Üzerinden çıkanlara ulaşıldı. Görüldü ki..
Öldürülmese o akşam tiyatroya gidecekti. Cebinden, Haldun Taner'in “Fazilet Eczanesi” adlı oyununa ait bilet çıkmıştı.
Milli Birlik Komitesi, 9 Haziran 1960'da yayınladığı bildiriyle, “28 Nisan ve 27 Mayıs tarihleri arasında milletçe girişilen hürriyet mücadelesi”nde yaşamını yitirenlerin, “Hürriyet Şehidi” ilan edilmesine ve Anıtkabir'de oluşturulacak Hürriyet Şehitliği'ne defnedilmelerine karar verdi.
Mezardan çıkarılan Turan Emeksiz'in naaşı Cerrahpaşa Hastanesi'ne getirildi. Buradan Beyazıt'a üniversitenin bahçesine götürülerek tören yapıldı. Sultanahmet Camisi'nde cenaze namazı kılındı. Haydarpaşa Garı'na götürülen Turan Emeksiz'in naaşı Ankara'ya ulaştırılıp Anıtkabir'e defnedildi.
Aradan yıllar geçti…
12 Eylül 1980'de askeri darbe yapanlar, Anıtkabir bahçesinde bulunan Hürriyet Şehitleri'nin Cebeci Şehitliği'ne nakledilmesine karar verdi.
Yani, Turan Emeksiz'in cenazesi yine taşındı!..
###
Ölümünden sonra hemşehrimizin ismi Malatya’da bir caddeye ve bir liseye verildi. Ancak 12 Eylül 1980 darbesi sonrasında bu caddenin ismi Milli Egemenlik Caddesi, lisenin adı ise Malatya Lisesi olarak değiştirildi. Caddenin adı yoğun istek üzerine 2013 yılında yeniden Turan Emeksiz yapıldı ancak, Lisenin adı Malatya Lisesi olarak kaldı.
Ayrıca İstanbul Üniversitesi öğrenci yemekhanesine, İstanbul'da şehir hatları vapuruna ismi verildi. Bu vapur şu anda Mudanya’da restoran olarak kullanılmaktadır. Ayrıca İstanbul Üniversitesi Beyazıt kampüsünde anıtı, Cağaloğlu'ndaki Eminönü Halk Eğitim Merkezi önünde mermer bir büstü vardır. Ayrıca Gaziantep'te bir mahalleye, Ankara'da Irak ve Kanada Büyükelçiği önündeki sokağa ismi verilmiştir.
Mekanı cennet olsun...
Yine bir değerimizi andık sizlere de hatırlattık...
Selam olsun Malatya’mın güzel insanlarına…
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
ÇAKIR DAYI
02 Nisan 2025 23:06
ESKİ BAYRAMLAR
27 Mart 2025 23:06
CEVAT ÇOBANLI
20 Mart 2025 23:06
MESUT PARLAK
10 Mart 2025 23:06
SİNEMA CADDESİ - BEŞ KONAKLAR
05 Mart 2025 23:06
ESKİ RAMAZANLAR
01 Mart 2025 23:06
YUNUSEMRE CADDESİ-DİĞER KANALBOYU
27 Şubat 2025 23:06
KANAL BOYU - KERNEK MAHALLESİ
20 Şubat 2025 23:06
ESKİ FOTOĞRAÇILAR
19 Şubat 2025 23:06
BİR VARMIŞ BİR YOKMUŞ…
05 Şubat 2025 23:06
SAATLİ MAARİF TAKVİMİ
29 Ocak 2025 23:06
AZİZLER CEGETİ
26 Ocak 2025 23:06
ALTERNATİF KAYSI ÜRÜNLERİ
24 Ocak 2025 23:06
KRİZİN FIRSATA ÇEVRİLEMEDİĞİ ŞEHİR!
15 Ocak 2025 23:06
SOKAKTAN GELEN SESLER
27 Kasım 2024 23:06
MAHALLEM…
21 Kasım 2024 23:06
BAKKAL AMCA
13 Kasım 2024 23:06
MALATYA’DA KIŞ HAZIRLIKLARI
21 Eylul 2024 23:06
MALATYA KADINLAR HAMAM KÜLTÜRÜ
05 Eylul 2024 23:06
HACELİ
30 Ağustos 2024 23:06
SOHBET
12 Mayıs 2024 23:06
SİNEMA CADDESİ SANAT SOKAĞI OLARAK DÜZENLENMELİDİR…
18 Nisan 2024 23:06
PEHLİVAN DOĞAN
04 Nisan 2024 23:06
HAYRETTİN ABACI
08 Mart 2024 23:06
HÜSEYİN CAHİT FIRAT
21 Ocak 2024 23:06
MIH OSMAN
08 Ocak 2024 23:06
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
04 Ocak 2024 23:06
KANTAR KAHVESİ
14 Aralık 2023 23:06
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
02 Aralık 2023 23:06
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
29 Kasım 2023 23:06
ÖZKAN AKBULUT
24 Kasım 2023 23:06
HATIR İÇİN…
05 Ekim 2023 23:06
DEGİRMANLARIMIZ…
29 Eylul 2023 23:06
NEŞET ERTAŞ’ RAHMETLE ANIYORUM…
27 Eylul 2023 23:06
MALATYA’NIN FETHİ
23 Eylul 2023 23:06
BERBERLER
21 Eylul 2023 23:06
FAHRİ ÖZYILDIRIM
06 Eylul 2023 23:06
GARCI GELDİ HANIM
24 Ağustos 2023 23:06
DEVE CENGİZ
17 Ağustos 2023 23:06
MIŞ GİBİ YAPANLARA!…
10 Ağustos 2023 23:06
HADİ DAYI
07 Ağustos 2023 23:06
SUCEYİN KÖPRÜSÜ…
06 Temmuz 2023 23:06
ESKİ BAYRAMLAR
27 Haziran 2023 23:06
MAMİKANLI VAHAP AĞA
02 Haziran 2023 23:06
HEY GİDİ GÜNLER HEY
21 Mayıs 2023 23:06
FERİT MEVLÜT ASLANOĞLU
16 Mayıs 2023 23:06
HASAN DERİNKÖK (HASAN BEG)
12 Mayıs 2023 23:06
NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2023 23:06
EŞREF BİTLİS
04 Mayıs 2023 23:06
SITMAPINARI
08 Nisan 2023 23:06
YERİNDE DÖNÜŞÜM…
20 Mart 2023 23:06
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYA’LILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ…
04 Mart 2023 23:06
ŞEHRİMİZ YENİDEN İNŞA EDİLİRKEN…
27 Şubat 2023 23:06
HAZİN BİR MÜTEAHİT HİKAYESİ…
23 Şubat 2023 23:06
KAYBOLAN MESLEKLER: SEYYAR BİLEYCİLER
07 Ocak 2023 23:06
AZİZLER CEGETİ
31 Aralık 2022 23:06
KADİR AĞA
17 Kasım 2022 23:06
ARGUVANSPOR
21 Ekim 2022 23:06
ADAB-MUAŞERET
16 Ekim 2022 23:06
Fevzi Yener
07 Ekim 2022 23:06
MALATYA’DA KIŞ HAZIRLIKLARI
30 Eylul 2022 23:06
BOZKIRIN TEZENESİ… ÖLÜM YILDÖNÜMÜNDE SAYGILARIMLA…
25 Eylul 2022 23:06
ADNAN IŞIK
25 Ağustos 2022 23:06
CİNGENLİK
19 Ağustos 2022 23:06
MALATYA’DA LAKAPLAR
17 Temmuz 2022 23:06
ORDUZU MAHALLE KARARI!…
07 Temmuz 2022 23:06
ADIYAMANLI HACI DAYI
01 Temmuz 2022 23:06
BİR ŞEYLER EKSİK
17 Haziran 2022 23:06
TEZE CAMİ NEDEN ÖNEMLİ
01 Mayıs 2022 23:06
MALATYALIYI NASIL TANIRSINIZ
11 Mart 2022 23:06
MEZARLIK KUMARCILARI!
25 Şubat 2022 23:06
AKLIMA MUKAYYET OL
15 Şubat 2022 23:06
HÜSEYİN DOĞAN DEDE
06 Şubat 2022 23:06
MALATYA KADINLAR HAMAM KÜLTÜRÜ
04 Şubat 2022 23:06
VELİLERİMİZ (ONYEDİLİ)
18 Ocak 2022 23:06
MALATYA SOHBET KÜLTÜRÜ
24 Aralık 2021 23:06
HÜSEYİN BEG KÖRPÜSÜ
17 Aralık 2021 23:06
MALATYA KUYUMCULAR ÇARŞISI,
08 Kasım 2021 23:06
GELECEĞİMİZ İÇİN MALATYALILIK BİLİNCİ OLUŞTURMALIYIZ
04 Kasım 2021 23:06
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
31 Ekim 2021 23:06
ÇİN SEDDİ
15 Ekim 2021 23:06
ASLANTEPENİN GELECEĞİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ BİR KONU!
07 Ekim 2021 23:06
2021 UNESCO AHİLİK YILI!
23 Eylul 2021 23:06
BUNLAR DA MI YALAN
10 Eylul 2021 23:06
NEREDE O ESKİ KOMŞULUKLAR
24 Ağustos 2021 23:06
Bir Malatyalıyı nasıl tanırsınız?
08 Ağustos 2021 23:06
BOHÇACI GELDİ HANIM
08 Ağustos 2021 23:06
ASLANTEPE
27 Temmuz 2021 23:06
GEL DE ARAMA...
24 Temmuz 2021 23:06
NELER OLUYOR MALATYADA...
10 Haziran 2021 23:06
SEVCAN ORHAN MALATYADA
31 Mayıs 2021 23:06
GANERENİN YÜKÜNÜ ÇEKENLER VE YOĞURTÇU BAZARI
29 Mayıs 2021 23:06
ESKİ BAYRAMLAR
15 Mayıs 2021 23:06
Şahin Tepesi
07 Mayıs 2021 23:06
ÖLÜM YIL DÖNÜMÜNDE RAHMETLE ANIYORUM... NURETTİN SOYKAN
06 Mayıs 2021 23:06
KERNEK...
01 Mayıs 2021 23:06
MALATYADA İLK RADYO
23 Nisan 2021 23:06
SIĞIRA GATMA
02 Nisan 2021 23:06
ÇANAKKALE DESTANI
22 Mart 2021 23:06
GÜZEL MAHALLEM
22 Mart 2021 23:06
HORHOP
27 Şubat 2021 23:06
ESKİ OTOBÜS ŞOFÖRLERİ
04 Şubat 2021 23:06
PAVLİKİANLAR VE MALATYA
30 Ocak 2021 23:06
TOMMİKS
08 Ocak 2021 23:06
ÖZKAN SÜMER
25 Aralık 2020 23:06
ADNAN IŞIK
23 Aralık 2020 23:06
ARDIÇ AĞACI
18 Aralık 2020 23:06
İCATLAR
11 Aralık 2020 23:06
FABRİKATÖR MEHMET BEY. (ARABOSMAN)
04 Aralık 2020 23:06
GEÇMİŞİNİ BİLMEYEN GELECEĞİ İNŞA EDEMEZ
26 Kasım 2020 23:06
İSPANYOL PAÇA PANTOLON
20 Kasım 2020 23:06
GÜZEL GÜNLERDİ VESSELAM
13 Kasım 2020 23:06
NE GÜZEL KOMŞUMUZDUN SEN ..
06 Kasım 2020 23:06
ŞİRKET HANI
05 Kasım 2020 23:06
BESLENME ALIŞKANLIĞIMIZ
29 Ekim 2020 23:06
ZİYARETLERİMİZ
23 Ekim 2020 23:06
HÜSEYİN ÖZHAN
19 Ekim 2020 23:06
ESKİ FOTOĞRAFÇILAR
17 Ekim 2020 23:06
OYUNLARIMIZ
16 Ekim 2020 23:06
HADİ DAYI
15 Ekim 2020 23:06
ZÖHRE ANADAN Bİ MEKTUP DAHA VAR...
10 Ekim 2020 23:06
DAKTİLO
02 Ekim 2020 23:06
NEREDE O ESKİ BANKALAR
25 Eylul 2020 23:06
MIH OSMAN
23 Eylul 2020 23:06
GANERE
18 Eylul 2020 23:06
ZÖHRE ANADAN MEKTUP VAR...
11 Eylul 2020 23:06
HÜSEYİN YEŞİL
31 Ağustos 2020 23:06
MALATYA MASALI
14 Ağustos 2020 23:06
MATALCI AMCA
07 Ağustos 2020 23:06
NEDEN DÜŞER GİBİ YAPTIK!!!
04 Ağustos 2020 23:06
ESKİ BAYRAMLAR
31 Temmuz 2020 23:06
GEÇMİŞE ÖZLEM
25 Temmuz 2020 23:06
KIRK AMBAR
17 Temmuz 2020 23:06
ZALATACILAR (SALATACILAR)
03 Temmuz 2020 23:06
CEMAAT KURMA
01 Temmuz 2020 23:06
PASTANELERİMİZ
26 Haziran 2020 23:06
MALATYA RADYOSU
25 Haziran 2020 23:06
BELEDİYE BAŞKANLARININ DİKKATİNE
20 Haziran 2020 23:06
MAZİDEKİ LEZZETLER. (2)
19 Haziran 2020 23:06
MAZİDEKİ LEZZETLER.
12 Haziran 2020 23:06
TABELACILAR
05 Haziran 2020 23:06
HAYRETTİN ABACI'NIN ANISINA
01 Haziran 2020 23:06
KIŞLA CADDESİ
22 Mayıs 2020 23:06
İRAN BAYRAĞI
15 Mayıs 2020 23:06
GÜLMEK LAZIM
08 Mayıs 2020 23:06
BÜYÜK BAŞKAN NURETTİN SOYKAN RUHUN ŞAD, MEKANIN CENNET OLSUN...
06 Mayıs 2020 23:06
KORONAYA BİR DE BU AÇIDAN BAKALIM.
01 Mayıs 2020 23:06
RAMAZAN GELDİ HOŞ GELDİ
24 Nisan 2020 23:06
EVDE KAL MALATYA
17 Nisan 2020 23:06
ASİMİLE OLMAK
16 Nisan 2020 23:06
ÇOCUKLUK LEZZETLERİ
10 Nisan 2020 23:06
NECATİ DİKMEN
03 Nisan 2020 23:06
BİR KERNEKLİNİN GÖZÜYLE...
27 Mart 2020 23:06
KORONA, KORONA NE İŞLER AÇTIN BAŞIMA
21 Mart 2020 23:06
ÇANAKKALE DESTANI
20 Mart 2020 23:06
KERNEK AİLE GÖL GAZİNOSU
13 Mart 2020 23:06
HÜRRİYET AİLE ÇAY BAHÇESİ
09 Mart 2020 23:06
NANO TEKNOLOJİ
02 Mart 2020 23:06
OKUDUĞUNU ANLAMAK
21 Şubat 2020 23:06
TURAN ÇEVİK
14 Şubat 2020 23:06
Bedo
13 Şubat 2020 23:06
UÇURTMA .
07 Şubat 2020 23:06
UDİ NEVRES BEY.
04 Şubat 2020 23:06
ŞEHİR KUZEYE DOĞRU BÜYÜMEMELİDİR
31 Ocak 2020 23:06
KİRAZ ÇALMAK.
27 Ocak 2020 23:06
MİSAFİRLİK
16 Ocak 2020 23:06