Zeynel Abidin Vakfında Abdal Musa Lokması

Malatya Hz. İmam Zeynel Abidin Türbesi Kültür Vakfı Abdal Musa Birlik Ceminde Canlar Bir Oldu

Battalgazi / Malatya

Geleneği / Yolu / Erkanı /Değerleri yaşatanlar aşk olsun...

Zeynel Abidin Vakfının düzenlediği  Abdal Musa Lokması ve Cemi 26 Kasım 2023 pazar günü saat 13.00'de  Zeynel Abidin türbesi Atabey köyü /  Battalgazi / Malatya'da yapıldı.  Zeynel Abidin Vakfı  Başkanı Ergün Tuluk açılış konuşmasıyla başlayan etkinliğine Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, CHP Yeşilyurt İlçe Başkanı Hakkı Ayas, STK'lar, Ali Kapısı Derneği Başkanı Muhsin Topalcengiz, Engüzekliler Cemevi Başkanı Zeynal Doğan ,  ve çok sayıda vatandaş katıldı.

       Hz. İmam Zeynel Abidin Türbesi Kültür Vakfı Başkanı Ergun Tuluk, Vakfın salonunda açılış konuşmasında ;"Bugün Hz. İmam Zeynel Abidin Türbesi Kültür Vakfı tarafından düzenlenen etkinlikte Abdal Musa Birlik lokmasına ve Cemine katılan   vakıf üyelerine, konuklara emeği geçen her cana Vakıf Yönetimi olarak teşekkür  ediyorum. Hoş geldiniz canlar..."dedi.

      Ergün Tuluk, Abdal Musa Birlik lokmasının önemine değindi. Lokmanın yapılan Cem'in birlik ve beraberliğin pekişmesine vesile olmasını dileyerek insan hayatında toplumsal dayanışmanın önemine de vurgu yaptı. Tuluk konuşmasında "Abdal Musa Sultan yiğitliğin, aklın, inancın, sevginin simgesi olan birlik ve beraberlik ateşiyle tutuşan Osmanlı devletinin ikici sultanı Orhan Gazi'nin silah arkadaşı, Anadolu'nun gözcüsü Türk düşünürlerinden Abdal Musa Sultan günümüzden yaklaşık altı yüzyıl önce yaşamıştır. Ölümünün üzerinden altı yüzyıllık bir süre geçmesine karşın Anadolu insanının bu soylu Anadolu Ereni' ne saygısı canlı ve dipdiri ayaktadır. Alevilik Bektaşilik anlayışında sen ben, kadın erkek çocuk ayrımı olmadan herkesin aynı değerde Hakkın severek överek yarattığı kimse olduğunu dile getiren Tuluk, Hakkın severek yarattığına hor gözle bakmanın ise insan olmaktan uzaklaşmak demek olduğunu kaydetti. Hacı Bektaş Veli asırlar önce ne güzel söylemiş: ‘Bir olalım, diri olalım, iri olalım’. 

Aynı vatan toprakları üzerinde ,aynı bayrak altında yaşıyoruz. Birlikte ağlayıp birlikte seviniyoruz. Birliğimizi ve dirliğimizi bozmaya çalışanlara karşı en büyük engel inşallah bizler olacağız. Bu temenniler ile sizleri canı gönülden selamlıyorum, sağ olun, var olun.” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.

Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, birlik beraberlik mesajı verdi. 

"Farklılıklarımız zenginliklerimizdir. Yunus Emre diyor ya, ‘Gelin tanış olalım, işi kolay kılalım. Sevelim sevilelim, dünya kimseye kalmaz'dünya bizden sonra gelen kuşaklara kalacaktır. Bizden sonraki kuşaklara bizler de güzel bir miras bırakmalıyız.

Hz. İmam Zeynel Abidin Türbesi Kültür Vakfı’nın düzenlemiş olduğu birlik ve beraberliğin en güzel örneğini teşkil eden Abdal Musa Lokması etkinliğine katıldık. Kabul olmasını diliyor,  vakıf Başkanı Ergün Tuluk ve emeği geçen herkese teşekkür ediyorum” dedi.

Erdal Bozkurt Dede Ortada, sağda  F.Demirtaş 

  Kureyşhan Ocağı Adıyamanlı Mürşit Rıza dedenin oğlu Erdal Bozkurt Dede yaptığı konuşmasında Kerbala olayını ve Zeynel Abidin’in yaşamını anlattı. Dinlerin geliş sebebi, Kuran- Kerimden ayetler, Hz. Muhammed'den sözler, ahlaklı olmak, Ehl- i beyit soyuna ikrar başlıklarında kısa açıklamalar yaptı.

"İmam Zeynel Abidin Kerbela faciasından kurtulan Ehli-Beyt neslinden çocuklar hariç tek erkektir. Kerbela faciasında İmam Zeynel Abidin (21) yaşlarında ve hasta idi. Hasta olması sebebiyle Yezid'in askerleriyle olan savaşa katılamamıştı. Asıl adı Ali olan  Ali Zeyn el-Abidin, Hz.Ali’nin torunu, Hz.Hüseyin oğludur. 655 yılında Medine’de doğdu, 713 yılında öldü. "

Cemevinde Lokma

Bir gün önceden 14 adak koç tığlanmış . Lokmayı(Etli bulgur pilavı) yapan aşçılar: Saim Polat, Salih Durak, Döndü Duran, Yaşar Duran, Fatma Duran, Gülsüm Öztürk tarafından yapıldı. Lokma hazır olduktan sonra bir tabak içinde lokma Erdal Bozkurt dedenin masasının üzerine kondu. Lokmacı: “lokmaların kabulüne diyelim Allah Allah” dedi. Dede ayağa kalkıp orada bulunan canlara" Hakk için lokma yapılmış, herkes lokmaya razımı dır? diye üç kere sordu. Her soruşta canlar " Allah eyvallah " dediler. Dede" Hakk'ta sizden razı olsun "diyerek   gülbeng okudu.

 “Bismi şah Allah Allah…

 Nur-u Hüda, Muhammed Mustafa İmam Aliyyel Murtaza  

 Hatice tül Kübra Fatima Zehra hürmetine erişe rıza……       (canlar Allah Allah der)

  Nur-u İmam Hasan Hulki Rıza, Şah Hüseyni Kerbela

 İmam Zeynel-i Aba ,İmam Bakır-ı Düca hürmetine erişe rıza………(      ”      )

  Nur-u İmam Cafer-i Sadık rehnüma, İmam Musa-i Kazım,

 İmam Ali Rıza Şahı şehidi Horasan hürmetine erişe rıza……….          (      “     )

  Nuru İmam Muhammed Taki İmam Aliyel Naki İmam Hasan-ül Askeri

 İmam Muhammed Mehdi-i Sahi Liva hürmetine erişe rıza……..        (       “    )

  Allah Allah! Lokmalar kabul, muratlar hasıl ola, yiyene helal yedirene delil ola……(    “     )

 Nur-u Nebi, Kerem-i Ali, Pirimiz Hacı Bektaş Veli,

 Divan-ı Dergah’ında kabul eyleye…..                                          (       “         )

 Dil bizden nefes Şah-ı Şehid-i Kerbela’dan ola.

 Gerçek Erenlerin demine hüü…”

      Duadan sonra lokmalar canlara pay edildi. Lokmacı: “Canlar elimizde yoktur okka terazi, herkes hakkına oldu mu razı” diye üç defa sordu. Bütün canlar rızalık getirdikten sonra dede destur verdi. Canlar lokmalarını yemeye başladılar. Lokmalar yendikten sonra lokmacı: “lokmalarımızın kabulüne diyelim Allah Allah” dedi  ve Dede gülbengi okudu.(.......)

*Birçok yörede Alevi canların elini göğsüne koyduktan sonra şehadet parmağını ağzına götürüp öperek yaptığı selamlamaya niyaz denilmektedir. 

Canlar Abdal Musa Birlik Ceminde bir araya geldi lokma paylaşımının yapıldı, deyiş ve duaz-ı imamların söylendi, semahların dönüldü. Cemde gönül birlikteliği sağlandı, karşılıklı rızalık alındı.

Zeynelabidin  Cemevinde yapılan Abdal Musa Birlik Cemi

"Cemde Pir-mürşit olsun, talip olsun hiç bir canın başka bir candan farklı bir hakkı yoktur."

Elazığ - Baskil Türk alevi Şeyh Hasan köyü Şeyh Ahmet Dede Ocağından Ali Kapısı Cemevi Dedesi Muhsin Topal cengiz ,  Teslim Abdal ocağına bağlı Ali Ekber Karaduman Zeynel Abidin vakfı dedesi  ile birlikte cemi yürüttüler. Ayin-i Cem de , Muhsin Topalcengiz dede Abdal Musa birlik cemi hakkında açıklamalar yaptı. Türkçe dualar etti.  

Sağ başta Erdal Bozkurt  Dede, Muhsin Topal Cengiz Dede

Bağlama eşliğinde Zakirler ; Ali Doğan ve Zafer Takmaz tarafından , Hz. Muhammed, Ali Ehlibeyt ,12 İmamlar ve Kerbela katliamı üzerine deyişler, mersiyeler, dualar okundu. Cemde bulunan kadın ve erkek, semah dönen canlar duygunun, sevginin, aşkın dorukta olduğu bir trans halinde adeta kendilerinden geçercesine büyük bir aşkla, şevkle huşu içinde uçarcasına semah döndüler. 

Zakirlerin okuduğu mersiye ve gülbenk çekmesi tüm içerideki canları çok etkiledi. İnsanlar sevgi ile saygı ile hayranlıklarını ifade ediyorlardı. Cemde 12 hizmet adı verilen hizmetler yerine getirildi. 

Cem tapınma değildir.

Cem muhabbettir. Cem bilinç taşımaktır. Cem Kamil insan topluluğu yetiştirmektir.

Hz.Zeynelabidin Türbesi Hakkında

      Hz. Ali’nin torunu olan Zeynel Abidin, On iki İmamdan birisidir. Türkiye’de, İran’da, Irak’ta birçok yerde mezarı bulunmaktadır. Anlatılara göre burada bir kolu gömülüdür. Kendisinin H. 94(M. 712)tarihinde vefat ettiği bilinmekle birlikte bölgeye geldiğini gösteren belge yoktur. 

     Hz. Hüseyin’in oğlu İmam Zeynel Abidin Hazretleri’ne ait olduğu söylenen türbe  Malatya'nın Batalgazi ilçesine bağlı Kadıçayır - Etebek mahallesinde Atabey İskelesi yakınındadır. Türbenin herhangi bir kitabesi mevcut değildir. Zeynel Abidin türbesine daha çok il merkezinden Battalgazi, Yeşilyurt  ve çevre köylerden Alevi, Sünni ziyaretçi gelmektedir. Özellikle Aleviler tarafından yoğun olarak ziyaret edilmektedir.

Hz Zeynelabidin Türbesinin Yapılış Hikayesi

21.10 .1986 yılında Zeynel Abidin türbesinin Fırat kenarında Türk Kızılbaş- alevi Etebek  köyünün girişinde yol üzerinde  bulunan türbe  Karakaya Baraj Gölünün oluşmasından sonra sular altında kalmasın diye zamanın Malatya Valisi,  Eski Malatya  Kaymakam Emir Duymaz. Atabey köyü  muhtar Ethem Tuluk ve İbrahim Ünverdi dede gözetiminde mezarda gömülü bir kolu çıkarılıp baraja yakın betonarme olarak yeniden  yapılan türbe deki  mezara konmuştur.

Barajın altında kalan türbenin içindeki  içindeki levha

Barajın altında kalan Etebek köyü Zeynelabidin Türbesinin fotoğrafı( videodan alıntı)

Karakaya Baraj  Gölü Atabey İskelesi

Fırat Göl olmuş

"Görsel ve işitsel yayıncılıkta sadece TRT’nin olduğu yıllarda Fırat Göl Olurken adıyla 10 bölümlük bir belgesel çekilmiş. 1985-86 arası çekilen bu belgesel Fırat’la Aktı Zaman, Kıyıdaki Kemancı, Fırat Geçitleri, 2000 Yıllık Sır, Oyunun Kuralları, Cennetin Bedeli, Fırat’ın Vasiyeti, Sular Yükselmeden, Ferhat Dağı Gelecek ve Cumhuriyetin Büyük Projesi başlıklarından oluşuyor. “Karakaya ve Atatürk Barajları yapılırken sular altında kalan bölgelerden, yerlerini, yurtlarını, mezarlarını bırakarak göç etmek zorunda kalan insanların dramatik ve dokunaklı öyküleriyle, inşaat sürecini ve Fırat’ın sularına gömülüp gitmeden kurtarma kazıları yapılan höyüklerin bilgisini” belgeleyen, 1985-86 arası çekilmiş, her biri 30’ar dakikalık eseri Suha Arın ile Hasan Özgen yönetmiş. Prof. Dr. Metin Sözen başkanlığında geniş bir akademik kurul danışmanlık yapmış."

Kameraman - Turhan Yavuz, Hakan Aytekin

Yapımcı - MTV

1988 yılında İbrahim Dede öncülüğünde Ayhan Durmaz ve diğer sevenleriyle birlikte ve halkımızın yardımlarıyla Türbe inşaatı başlıyor daha sonra İmam Zeynel Abidin adına bir dernek kuruluyor sonra 29.05.1998 yılında dernekten Vakfa dönüşüyor Hz. İmam Zeynel Abidin Türbesi Kültür Vakfı ismi ile

Vakıf olarak insanlara hizmet ediyor. Kubbeli olan türbe iki bölümdür. Dış duvarda Hz. Muhammedîn Arap alfabesi  harfleri ile yazılı ismi ve her iki yanında Hz. Ali’nin ve On İki İmamın temsili portre resimleri duvara asılmıştır. Günümüzde İslam'a uyarlanmış yeşil sarıklı imam resimleri İran - Şia kökenlidir.

Hazreti Ali, oğulları ve torunları 12 imam adıyla anılır. 12 imamın sırasıyla isimleri şöyledir: Ali, Hasan, Hüseyin, Zeynelabidin, Muhammed Bakir, Cafer-i Sadık, Musa Kazım, Ali Riza, Muhammed Taki, Ali Naki, Hasan Askeri, Mehdi. Başta Hz. Ali olmak üzere bütün soyu büyük zulümler gördü. Ve on ikinci İmam Mehdi’nin dışında diğerleri genellikle zehirlenerek şehit edildiler. Hiç biri vadesiyle hakka yürümemiştir.

 Türbede mezarın baş tarafında iki tahta kabın içinde ziyaretçilerin şifa için kullandığı tuz vardır. Sol yanda türbeden geçilen küçük bir mescit bulunmaktadır.Dört katlı bir sosyal tesis ve çevre düzenlemesiyle gelenlerin rahat edebileceği ortam oluşturulmuştur. Kurban kesimi, yemek pişirilmesi, cem dönülmesi için mekânlar mevcuttur.

Türbe Ziyareti

Türbeler veya ziyaretler, Tanrı ile bağ kurmak için ziyaret edilen önemli yerlerdir. İnsanlığın gücünün yetmediği, sorunlarına bir çözüm arayışı bulmak için başvurduğu yerlerdir. Ziyaret nedenleri hem bir inanç önderine saygı göstermek hem de Zeynel Abidin türbesinin kerametlerinden yararlanmak şeklinde değerlendirilebilir. Türbeye gelip adak adayan ziyaretçiler çeşitli dileklerde bulunmaktadır. 

26 KASIM 2023  Zeynelabidin türbesinin önü ana baba günü...Yaşlı, genç, kadınlı, erkekli heyecanlı bir kalabalık vardı . Türbeye gelenler bazı canlar önce türbeye yüz sürülüp öpülüyor, sonra dizüstü sürünerek içeri giriyorlar. Zeynel Abidin `nın sandukasının etrafında insanlar saygı ile sevgi ile dönüyorlar. Öperken ağlayanlar, kapanıp yüz sürenler... Dertlerine derman, yaralarına merhem arayanlar...

"Türbeye gelen ziyaretçi can, türbe girişinde, yatır bölümünden önce ayakkabılarını çıkarır, eşiğine niyaz eder. Eşik kutsaldır, Hakk’a götüren kapıdır. Asla eşiğe basılmaz ve niyaz olunur (öpülür). Bu davranış yol, ışık ve bilgisine ulaşmış olmanın anısına bir alçak gönüllülük ve teslimiyet ifadesi olarak eşiğin önünde sol diz üzerine çökerek elleri eşiğe koyup üç kez öpmek biçiminde de uygulanır. Sonra ayağa ayaklarını mühürler ve duasını  okur. Sonra, eşiğine basmadan, sağ ayağını ileri atarak, türbe içine girer, sanduka çevresine niyaz ederek dolaştıktan sonra yatan ayak ucuna varıp yine ayakta duasını okur. Daha sonra bildiği duaları yapar ve arka arka giderek yatır bölümünden eşiğe niyaz edip dışarı çıkar (saygı gereği olarak, yatır, sandukasının çevresinde emekleyerek tavın edilir)."

Abdal Musa Sultan

Abdal Musa 14.yüzyılda yaşamış olan Türk ereni, Ahmet Yesevi dervişlerinden  Alevi Türkmen şeyhi olan Pir-i Horasan Hacı Bektaşi Veli'nin  Alev-i Bektaşi tarikatının  mensubudur.

"Abdal Musa Alevi geleneğinin önde gelen büyüklerinden olup, dergahı Antalya’nın Elmalı ilçesi Tekke  köyündedir. Alevi köylerinde yüzyıllardır uygulanan ve günümüzde kentlerdeki Cem evlerine taşınan bir diğer gelenek de Abdal Musa Kurbanı/Cemi veya Birlik Kurbanı/Cemi olarak adlandırılmaktadır. Yılda bir kez kış aylarında düzenlenmektedir.  Abdal Musa Cemi için köyün ileri gelenleri toplanır ve zamanını belirlerler. Bundan sonra bazı kişiler görevlendirilir. Bu kişilerin görevi Cem öncesi hazırlıkları yapmaktır. Bu hazırlıklar Cem zamanının topluma iletilmesi, gerekli para veya yiyeceklerin toplanması, kurban ve lokma hazırlıklarının yapılması şeklinde özetlenebilir. Bu tür ibadetlere maddi-manevi katılım bir Alevi için büyük önem taşıdığından herkes var gücüyle Abdal Musa Kurbanı’na katkıda bulunur. Abdal Musa Cemi önceleri Perşembe gününü Cuma’ya bağlayan akşam yapılırdı, bugün herkesin katılabileceği  uygun bir zamanda yapılmakta. (Alevilikte ibadetin yeri zamanı şekli pek önemli değildir özden olası önemlidir) Kurbanlar kesilerek kazanlarda etli pilav pişirilir. Lokma hazır olunca halk dağıtılır, yenmeye başlamadan önce sofracı: Elimde yoktur terazi herkes hakkına oldu mu razı ?diye sorar. Herkes lokma almışsa Dede dua verir: 

 Dargınlar varsa barıştırılır, topluluğun sorunları da görüşülür. (Sembolik olarak 12 hizmet yürütülür) Aleviler arasında, Abdal Musa Cemi yapıldığı zaman köyde her yönden bolluk olacağına, dileklerin kabul olacağına, bir felaket olmayacağına inanılır.

Abdal Musa Cemi’nin bir diğer adı olan, Birlik Cemi onun toplumda birlik ve beraberliği sağlama işlevini de açıkça göstermektedir.  Diğer Alevi ibadetlerinde de olduğu gibi bu ibadetin de sosyal işlevi bulunmaktadır. Sadece ibadet yapılmış olmakla kalmayıp, toplumun içinde var olan küçük-büyük sorunlar da bu sırada çözümlenmektedir. Bu durum o toplumun sağlıklı iç yapısını koruma ve sürdürebilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bugün Alevilerin çoğunluğu kentlerde yaşadığından Abdal Musa Cem’leri, Cem evlerinde büyük kitlelerin katılımıyla gerçekleştirilmektedir. "Alıntı

Zeynel Abidin Vakfı Cem Evinde Hakk Muhammed Ali aşkıyla, coşkun bir şekilde yürüyen cemden fotoğraflar... 26 Kasım 2023