BÜYÜK İHTİMALLE BU KONUYU BAZILARINIZ YAŞAMADINIZ.
YAŞAYANLAR DA UNUTMAYA BAŞLAMIŞTIR.HATIRALARI CANLANIR
Yazık şimdiki a sosyal, elektronik cihaz bağımlısı çocuklar bu zevkten mahrum yaşıyorlar
-Bugün aklıma düşen DEVELEME sözcüğü beni aldı çılgın ruhumun bir türlü kopamadığı çocukluk çağına götürdü.
Yaz aylarında kuzu otlatırken bağda bahçede çeşitli oyunlar oynardık.
Kışın oynayacak çok oyun şansımız yoktu. Şimdiki gibi dolaplar dolusu çeşitli oyuncaklar, boyama kitapları elektronik oyun araçları falan da yoktu.
Rahmetli babam Becerikliydi. Bana ağaçtan oyma cambazlar yapardı. Onunla oyalanmayı severdim. Bu benim için aynı zamanda bir ayrıcalıktı. Anardı Mahallesinde değil Eskimalatya'da kimsede böyle bir oyuncak yoktu. Ama bizler paylaşımcı bir yaşam tarzı terbiyesi almıştık. Arkadaşlarımı da sırayla cambazla oynatırdım.
Kışın genelde mahallede Ya kardan adam yapar, kartopu oynardık ya da develeme çevirirdik. develeme TOPAÇ dediğimiz oyuncak olup Türkiye'de semtine bölgesine göre 200'e yakın isim söylenir. Biz MALATYA DA genelde DEVELEME derdik
Bizim zamanımızda develeme sert ve dayanıklı ağaçlardan yapılırdı; ucunda kalın bir çivi veya kabara çakılırdı.
Develeme yapımında daha çok gürgen ağacı tercih edilir. Çam, portakal, ceviz gibi ağaçlardan yapıldığı da görülür. Ağaç, elle yontularak veya tornada şekillendirilir. İstenildiğinde kumaş boyası ile çeşitli renklere boyanabilir
Alacakapıda bakkallarda topaç satılırdı. Ama bir gün babam beni Eskimalatya'dan Malatya'ya Teze Caminin yan tarafındaki bir ağaç oyma ustasına götürdü. Tornadan benim için iki topaç yontturdu, üzerlerine istediğim renk boya çizdirdi. Birine yuvarlak uçlu çivi diğerine de sivri uçlu kabare çaktırdı. Bir çift de kaytan aldı. Artık mahallede topaç oyunlarına donanımlı olarak katılacaktım.
-TOPAÇ NASIL OYNANIR?
1-En uzun süreli çevirme:
Bu oyunda Oyuncular topaçlarını aynı anda çevirmeye başlarlar. Kimin topacı daha uzun sürede sönerse (durursa) o kazanır. Burada ucundaki çivisi pürüzsüz olan topaçlar daha uzun süre dönerdi. Daha uzun süre dönsün diye ucunu zımparalarla temizlerdik.
Tabiki bu uzun süreli dönme buz üzerinde çevirdiğimiz topaçlarda daha güzel sonuçlar verirdi.
Uzun süre dönen topaçlara mum tutu derdik. Oyuna da mum tutturma derdik
2-Dairenin içinden çıkarmama:
Bu oyunda yere büyükçe bir daire çizilir. Amaç topacın bu daireden dışarıya çıkmamasıdır. Biraz şans oyunudur. Ama iyi topaçlar çok dolaşmadıklan için hem çabuk sönmezler hem de oldukları yerde kalırlar.
3-Duran, topaca vurma: Bu oyuna kökleme derdik.
En çok zevk aldığımız da bu oyundu
Ortaya ebe olarak bir topaç konur. Sırayla çocuklar bu topaca vurmaya çalışırlar. Yalnız oyunun çok önemli bir kuralı vardır. O da şudur, vuran çocuğun topacı hem hedefi vuracak hem de dönmeye devam edecektir. Bunu yapamayan ebe olurdu. Bunu başaran gerçek ustalar vardır. Bu oyunu ucu konik, sivri develemelerle oynardık. Bu oyuna soktuğumuz develemelerin ucunu zımparalar, bıçaklarla iyice sivriltirdik. Burada altta yatan develemeyi darbelerle parçalamaya çalışırdık
Dr-Hüseyin Aydıncak
NOT
KABARA
Dayanıklılık sağlamak amacıyla, ayakkabıların altına çakılan, yassı ve iri başlı demir çivi.
