Fotoğraf: Fikri Demirtaş
İstanbul’da aslında gezilecek en güzel zaman kış ayları desek yalan olmaz. Kışın gezilecek müzeler, sokaklar ve manzaralı yerler konusunda oldukça zengin bir şehir. İstanbul ışıl ışık büyüleyici görüntüsü ile her yıl milyonlarca turiste ev sahipliği yapıyor...
Kışın eve kapanmanın üstelik koronavirüs salgınında iyiden iyiye etkilediği ruhun iniltilerinden kurtulmanın en sıcak ve samimi yolu maske ve sosyal fiziki mesafeye dikkat ederek gezmek.
Bugün gezi rotam Topkapı Sarayında Cellat Çeşmesi . Üsküdar'dan Eminönü'ye vapurla geçerken Fotoğraf çekerek yolculuk yaptım. Ve tramvay aracılığı ile Topkapı - Ayasofya tarafına Cuma namazında sonra gidebildim. Tramvaylarda ana baba günü çok kalabalıktı. Topkapı Sarayı'na giriş üçretli. Malatya Sonsöz gazetesinden verilen basın kartımla herhangi bir ücret ödemeden giriş yaptım.
2021 yılı Topkapı sarayı giriş ücreti 100 TL olup, Harem bölümü girişi 70 TL ve Aya İrini Anıtı 60 TL’dir. Topkapı Sarayı’nda Müze Kart geçerli. Harem ve Aya İrini Anıtı’nda ise geçmiyor.
Topkapı Sarayı giriş ücreti Öğretmen ve 18 yaş altı öğrenciler için ücretsiz.
Ziyarete gitmeden önce en mantıklısı Müzekart+ alıp gitmek. 60 TL karşılığında çıkartacağınız Müzekart+ ile bir yıl boyunca Türk Cumhuriyeti’ne bağlı tüm müze ve örenyerlerini ziyaret edebiliyorsunuz.
Topkapı Sarayı Müzesi, Salı günleri kapalı olup, dini bayramların ilk günlerinde de öğlene kadar kapalıdır.
Malatya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünde şube müdürü Ali Cengiz bey tanışmamıza vesile olduğu T.C Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar İdaresi Topkapı sarayı Daire Başkanı Malatya Akçadağ'lı İlhan Kocaman'ı beyi makamında ziyaret ettim.
Makam odasındaki sehpa üzerinde Yıldız Sarayı içinde Abdülḥamid döneminden beri faaliyetini sürdüren Yıldız Çini ve Porselen fabrikasında yapılan işlemeli şekerliklerinin birinin içinde çikolata diğerinin içinde Malatya'nın altın renkli islimli kayısı ve gün kurusu kayısısını gelen misafirlere ikram ediyormuş.
İlhan bey, yakın ilgi ve konukseverlik gösterdi. , Hatta sarayda fotoğraf çekmem için yardımcı oldu.Hemşehrime teşekkür ettikten sonra saatlerce sarayı gezmek için izin isteyip ayrıldım.
Tarih kokan İstanbul . Topkapı Sarayı 1478’de Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştı. 380 yıl Osmanlı İmparatorluğu’nun idare merkezi olmuştu. Topkapı sarayı deniz ve karadan girilebilmektedir.
Topkapı Sarayının bölümleri toplamda altı bölümden oluşur . Bunlar Bab-ı Hümayun , Sofa-i Humayun , Alay Meydanı , Enderun Avlusu , Divan Meydanı ve Harem bölümleridir. Saray yapıldığı yıldan günümüze başka bölüm eklenmemiştir .
Topkapı sarayında birçok yeri gezdim.
Topkapı Sarayı’nın Kutsal Emanetler Bölümü, Bağdat Köşkü, Divan-ı Hümayun ve Harem gibi bölümleri ziyaret edilebiliyor.
Topkapı Sarayı orijinal yapısından hiçbir şey kaybetmemiş . Türklerin dört bir tarafta hakimiyet kurmak ve adaleti tüm cihana yaymak için siyasetin idare merkezi olarak canla başla çalıştıkları
Bab- ı Ali'nin azameti büyüklüğü ruh hali hissetiliyor.
Topkapı sarayı çok güzel vgizemli bir yer. Topkapı Sarayı, bizim en önemli yaşayan tarihi hafızamız, milli kültürümüzün hafızası.
*****
TOPKAPI SARAYI - CELLAT ÇEŞMESİ
Bu çeşmenin hikayesi başka
Ülkemizde binlerce yıldan günümüze kadar temizlik ve içme suyu ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılan çeşme ve sebillerin her biri, insanların su ihtiyacını karşılamasının yanında ait olduğu dönemin medeniyetinlerin hat ve mimari sanatını üzerinde taşıyor. Anadolu'da tarihi çeşmeler, şehirleşmeye yenik düşerek, ayakta kalmak için zamana direniyor.
Topkapı Sarayı – 3. Ahmet Çeşmesi
Yurdumuzda çok sayıda tarihi çeşme, günümüzde ise ilgisizlik ve bakımsızlık yüzünden unutulmaya yüz tutmuş bulunuyor.Çeşmeler insanlara ve dahi tüm canlılara hayat taşır. Her köyün, her mahallenin kendine özgü çeşmeleri (pınarları) vardır.
Bazı çeşmelerin inşa hikâyeleri , öykülere, romanlara konu olur. Ne şiirlere, ne şarkılara, ne türkülere kaynaklık etmiştir .
Tıpkı birazdan arz edeceğimiz
Topkapı Sarayı Cellat Çeşmesi ve Seng-i İbret (İbret Taşı) hikâyesi; daha doğrusu vakıası gibi.
***
"Osmanlı’da idam cezasını dilsiz ve sağırlardan oluşan cellatlar yerine getirirdi. ‘Vatan hainleri, hareme göz dikenler, casusluk yapanlar’ın infazı Topkapı Sarayının birinci kapısı olan Bab-ı Hümayun'la , ikinci kapısı olan Bab-üs selam (Selam Kapısı) arasında bulunan cellat çeşmesinin önündeki taşın üzerine konularak, Bostancıbaşı'nın da gözetiminde, cellatcıbaşı'nın güçlü kılıç darbesiyle infaz edilirdi. İnfaz gerçekleştirdikten sonra cellatlar kanlı palalarını, satırlarını, kılıçlarını bu çeşmede yıkadıkları için çeşmeye cellat çeşmesi denmiştir. İnfaz kişinin mevkisi, rütbesi ve işlediği suça göre değişirdi.
***
Çeşmenin önünde yer alan ibret taşının üzerinde infaz sonrası hükümlünün kesilen başı halka ibret olsun diye 3 gün boyunca sergilenirdi.
Çeşmenin bir adı da cellat çeşmesi veya siyaset çeşmesi idi, cellatların kaldığı yer ise çeşmenin bulunduğu duvarın arkasındaydı.
***
Yüzlerce yıl idamdan sonra Cellat çeşmesinin kürününden / yalağından oluk oluk kıpkızıl akan kan kanaldan denize dökülüürdü. İstanbul halkı o zaman bilirdi ki cellat yeni bir idama kararını yerine getirdi...
Topkapı surunu bitişiğindeki Cellat çeşmesinin dili olsa da şahit oldukları idamları konuşsa. Sağır, dilsiz Cellatların , katlettikleri insanlar arasındaki o ölüm anında yaşadıkları yalnız gözlerinde saklı. Anıları kendileri ile birlikte isimsiz mezar taşlarında gömülü...
Bugün müze bilet gişesinin yanında yer alan ‘Cellat çeşmesi’ de o günlerden kaldı.
Bu çeşme halen Topkapı Sarayı'nın ön bahçesinde bulunmakta, her gün önünden ne olduğunu bilmeden yüzlerce kişi geçmektedir."
*****
Topkapı Sarayı Cellat çeşmesi, Sultan I I. Abdulhamit tarafından I I. Wilhelm 1898 yılında İstanbul ziyareti sırasında kaldırılmış yerine Hamidiye çeşmesi dikilmiştir.
II.Abdulhamid Han Çeşmesi ( Topkapı Sarayı ) Tamir Kitabesi / Yazıt
Osmanlıcadan çeviri : Fikri Demirtaş
"el Gazi es-Sulṭan Abdülḥamid Han-ı Sani efendimiz hazretlerinin müceddeden bina ve inşa buyurdukları Hamidiye çeşmesidir.
nemaḳahu ( yazan- Hattat) / Mısrîzâde ( Mısrîzâde Alî Rızâ)
fī ġurre-i Rebī’ü’l-evvel 1307
( sene Muharrem ayının ilk günü, bahar ayı 1890)"
Fotoğraf Galeri