Malatya Büyükşehir Belediyesi 5 aydan bu yanan hazırlanan Malatya Çarşısı Hazırlık Planını anlatmak üzere bir toplantı düzenledi.
Kongre ve Kültür Merkezinde yapılacak toplantıya düzen oluşturmakla görevlendirilen teşrifatçının gösterdiği istikamete geçerek orta yerlere oturduk.
Vali Hulusi Şahin, Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, Milletvekilleri Bülent Tüfenkci, Abdurrahman Babacan ve İhsan Koca, bazı Belediye Başkanları ve sivil toplum örgütlerinin temsilcileri de salondaki yerlerini aldılar.
Başkan Selahattin Gürkan “Bu kesin bir plan değil, taslak plan” diye de vurguladıktan sonra deprem saatinden itibaren yapılan çalışmaları anlattı. 3 Büyük deprem yaşayan Malatya’da kıyametin provasının gerçekleştiğini belirterek, yerinde dönüşümü savunduklarını baştan beri de bunun için çalıştıklarını söyledi.
Malatya Valisi Hulusi Şahin’de geleceeğin Malatya’sı için çalıştıklarını, şehrin ana dokusunun korunduğunu ifade ederek, “verilen rapor gereği Söğütlü Cami ne yazık ki yıkılacak, Yeni Hükümet Binası 175 milyon liraya ihale edildi” dediğinde bir sessizlik oldu.
Tarihi Yeni Cami yapılan restorasyona rağmen yıkılırken, hiç bir mimari özelliği olmayan Söğütlü Caminin yerinde kalacağına inanılıyordu.
Oysa Söğütlü Cami 1990 Yıllarında yeniden yapılmasına karar verildiğinde, hazırlanan projeyi eleştirmiştik. Caminin yerde olması gerekirken ticari alan yaratmak amacıyla Cami bodrum katlarının üzerine zemin kat tamamen işyeri ve pasaj yapılmasını eleştirmiştik. Hele hele kesme taşlarla yapılan tarihi Söğütlü Cami minaresinin yerinde kalmasını istesek de minareyide taşlarıyla birlikte söküp Beydağının yamacına atmışlardı. Sonra Şadırvan’ı da zemin kat üzerine yapılan Caminin avlusuna koydular. Şadırvan su kaçırıp alttaki dükkanlara damlayınca Şedırvanı da iptal ettiler. İki kat alta inen Cami abdest alıp 2 kat yukarı çıkıp namaz kılmak zorunda bırakılmışlardı.
Üzülsek de Söğütlü Cami de yıkılacak. Vakıflar Genel Müdürlüğü 1990 Yuılında düştüğü hataya düşmez ve Cami altındaki ticari alanlardan vaz geçip, Camiyi eski yerinde güzel bir mimariyla yapar Malatya’nın hizmetine sunar. Cami altındaki esnaflara da yeni yapılacak işyerleri kiralanarak maduriyetleri önlenir.
Vali ve Büyükşehir Belediye Başkanından sonra Malatya kent merkezi için tasarlanan proje Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı adına toplantıya katılan Mimar Hilmi Güner tarafından anlatıldı.
Güner daha ilk sunumlarından itibaren alkışlarla desteklendi. Şire Pazarının yeni projesini tanıtırken alkış aldı, Bakırcılar Çarşısı projesini sunarken tek katlı olacak dediğinde takdir aldı. Depremde yıkılan eski AK Parti İl Bainasının deprem önceki binanın resmini gösterip yerinde dönüşümle kat sayısını 3’e indirerek işyeri sayısını koruyan yenibina resmini gösterdiğinde yine alkışlandı.
Taslak projeye genelde bir tepki olmadı, aksine desteklendi. Yeni projeler Han tipi olacak ve cadde vitrinleri pek olmayacak.
Mimar Hilmi Güner Şunları söyledi:
“Depremden sonra Malatya’yı gezdiğimiz zaman şunu anladık, şehrin hafızasını tekrara sağlamak için Yeni Cami ve çevresindeki tüm yapıları tekrar toparlarsak şehrin hafızasını iyi bir başlangıçla oluşturabileceğimizi düşündük. Buralardaki mülkiyet durumunu ve bağımsız bölüm sayılarınıöğrenerek, doğru mimari ve şehircilik planı ile tekrar oluşturmaya çalıştık. Malatya’da 3. Depremin olması nedeniyle hasar tespit raporları bir daha revize edilince bu süreç biraz uzadı ve biz projeyi 7-8 kere çizmek durumunda kaldık. Ortalama ticaret alanını 40 metre kare olarak belirledik. Ayrıca eğer yapınızın emsali 0.40 ise o kadar bir emsal verilecek. Cephe boylarını önceki haliyle bir tutabiliriz. Yani ticaretin ölmemesi, için bazı noktalarda esnek davrandık. Şehrin merkezinde yapılan tüm yapılarda bodrum katları öneriyoruz. Ayrıca bu gölgeye 2 bin araçlık otopark ilavesi de sunacağız. Bu bölge 27 adadan oluyor ve bu adaları tek tek çalıştık. Malatya’daki her yapıda bodrum katı olacak, zemin etüttü yapılacak, hiçbir yapıda asma kat olmayacak, çatı arası kullanımı olmayacak, kapalı açık çıkma olamayacak.
Konut altı ticarete mümkün olduğu kadar izin vermemeye çalıştık. Yapılardaki simetriye önem vereceğiz.”
Vali Hulusi Şahin Kasap Pazarı ve Minibüs duraklarının Çevre Yolu altındaki yıkılan Adliye binası yerine taşınması önerisini yaptığını açıklaması da toplantıda tam destek aldı.
Ancak Malatya Mimarlar Odası’nın Söğütlü Cami önündeki bir zamanlar kaçak yapılar olan Kuyumcular Çarşısının kaldırılmasını istemesine, Kent Konseyi Genel Sekreteri Abdulkadir Artan’ın “Rahmetli Özal’da eski Belediye Çarşısının yıkılmasını istemişti, ama başaramadı. Malatya’nın geleceği için bu alanı açmalısınız” dediğinde de mülküyetleri olan dükkan sahipleri tepki gösterdiler.
Mimar Hilmi Güler Malatya’da çalışırken karşılaştığı garip olayları da anlattı:
Bir arsaya yüzde 100 imar, verilmiş hem de bitişik nizam.
Oto parklara hiç yer verilmemiş.
Yangına karşı bile tedbir alınmamış.
Bitişik nizamlar olmamalı, çünkü bu tür yapıların ayakları birbirine zarar verir.
Hiç yayalaştırılmış yol yok tu.
Yolları yayalaştırıyoruz, hatta bir de Travmay Hattı planlıyoruz.
Toplu taşıma yatırımları da düşünülmeli.
Proje tamam gibi, şimdi kazmayı vurma zaman dır.
Tarih sizi yazmaya başladı beyler.
