Yıllar önce Sultan Kılıç Söğütlü Cami konusunda önemli bir araştırma yapıp köşesine taşımıştı. On un ulaştığı bilgilerle birlikte benimde yaşadığım olayları bir araya getirdiğimizde Söğütlü Cami’ye ne kadar haksızlık yapıldığını, ticari alan yaratma uğruna tarihi bir değerin nasıl yok edildiğini bir kez daha görüyoruz.
Söğütlü Cami 1763’yılından kalma Malatya’nın merkezinde, Tüccar Pazarı ile Yemenici Çarşısı arasındaki en eski camilerden biriydi. Söğütlü camiinin resmi kayıtlarda adı Cinci Hüseyin Camii’dir. Avlusundan akan arkın kıyısında yer alan söğütlerden esinlenen halk, Söğütlü Cami adını vermiş.
Malatya'nın tarihi bir değeriydi Söğütlü Cami. Hatta bir zamanlar Kadınlar Hapishanesi olduğunu söyleyenlerde vardı. Avlusunda tarihi bir minare bulunurdu. Cami yenileme gerekçesiyle yıkıldı, minaresi de taşlarıyla birlikte yok edildi.
Anavatan Partisi iktidarı işbaşındaydı. Söğütlü Caminin yıkılarak yeniden yapılmasını bir gurup sessiz bir şekilde yürütmeye başlamıştı. Bu girişime hemen tepki koymuştuk. HAMLE Gazetesinde yazılarımızla Söğütlü Cami’nin yerden, zeminden havaya kaldırılarak altına işyeri yapılmasının doğru olmayacağını yazılarımızla anlatmaya çalıştık.
Bu nedenle de yıkımdan yana olanların haksız birçok tepkilerine de maruz kaldık.
“Size ne Camiden” diyenler dahi oldu.
12 Mart 1977’de A-353 sayılı Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu kararı ile tescil edilen Söğütlü Cami tüm tepkilerimize rağmen o günlerde faaliyet gösteren Söğütlü Camiini Yeniden Yaptırma Derneği’nin girişimleriyle 2 Temmuz 1987’de Kültür ve Turizm Bakanlığı Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulunun 3484 sayılı kararıyla eski caminin yıkılmasına karar verdiler.
Bu kez tescilli olan tarihi minarenin yerinde kalmasını savunduk, ancak onunda yıkılmasını kararlaştırarak yıkıma başladılar. Yıkım sırasında minarenin kesme taşları numaralandırılarak yüzlerce kesme taş, Beydağı yamaçlarında yapılmakta olan bir camide kullanılmak üzere boş bir alana yığılarak muhtara teslim edildi.
Tarihçiler yazar, Antikacılar tecrübelerini aktardıklarında, Eski camilerin çok kıymetli el dokuması halıları, mutlaka yazılmış kitabeleri ve hele hele de avizeleri, bir sanat eseri gibi işlenen minberleri bulunur.
Yıkımlarla birlikte Söğütlü Camiinin muhteşem minaresi ile kitabeleri, avizeleri ve el dokuması antika halılarını bir daha gören de olmadı. Kesme taşları kimin götürdüğü dahibilinmiyor.
Söğütlü Camiini Yeniden Yaptırma Derneği’nin kontrolünde Vakıflar Genel Müdürlüğünün denetiminde Caminin altına Pasaj da konularak tam 60 adet işyeri yapılıyor, Binanın altına otopark yapmak yerine Tuvalet ve Lavobolar konuluyor. Zemin Kat üzerindeki alana ise 700 metrekaresi kapalı alanı Cami yapılıyor. Tam 31 adet basamakla zeminden Camiye ulaşılabiliyor.
Engelliyseniz Camiye çıkışınız asla mümkün değil, çünkü Engelli asansörü yok. Bunu düşünen dahi olmamıştı. Caminin bulunduğu ikinci kata birde Şadırvan yaptılar, ancak su kaçırıp dükkanlara damlayınca Şadırvanı’da kaldırdılar. Şimdi caminin şadırvanı da yok.
1987 Yılında uyarılarımızı dinlemeden sadece 60 adet işyeri yapmak uğruna, Vakıflar Genel Müdürlüğü bu dükkanları kiraya verecek diye, yapılan 1990'lı yılların Camisi, tarihi Söğütlü Camiyi de yok etti. İşte yaapılan o yeni Cami de ne yazık ki 6 Şubat depremlerinde ağır alarak yıkımına karar verildi.
36 Yıl önce yapılan ve hiçbir mimari ve tarihi özelliği de olmayan Söğütlü Cami yıkılacak, yıkım için günlerde sayılmaya başladı. Eğer bir hayırsever bulunursa onun tarafından yoksa Devlet kaynaklarıyla yeniden yapılacak.
Şuanda yeniden bir Caminin yapılma maliyeti 150 ile 200 milyon lira.
Ama 1987’de yapılan yanlış bu kez tekrarlanmasın.
Tarihsel dokusu yeniden tasarlanarak bir zamanlar Malatya’nın önemli bir değeri olan Söğütlü Cami’ye adını veren Söğütleri yeniden yetiştiremeyiz ama kaybolan o su kaynağı yeniden bulunabilir. Kaybettirilen minarenin taşları sorgulanabilir, Cami yukarıdan aşağıya zemine indirilir, engelsiz bir cami planlanabilir.
Erdoğan Altürk yazmıştı. Eski Söğütlü Camiinin ahşap oyma işçiliğinin harika örneklerinden biri olan minberinin Eski Malatya’daki Ulu Camide olduğunu söylemişti, yeni cami yapıldığında yerine konabilir.
Söğütlü Camiyi Yerinde yapmalıdır.
Altına yapılan işyerleri nedeniyle 31 basamakla çıkılan Cami eski yerine indirilerek yerinde yapılmalıdır.
İnşallah, Altını işyeri, üstünü Cami yapalım zihniyeti bir defa daha galip gelmez.
Yorumlar
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren,
aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya
da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk
içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.
Son Dakika
Tümü
Ekonomi
2024-11-21 08:14:00
Kültür & Sanat
2024-11-21 08:12:00
Siyaset
2024-11-21 07:00:00
Eğitim
2024-11-21 06:58:00
Asayiş
2024-11-21 06:57:00
Lig Tablosu
Hava Durumu
