Geçtiğimiz Ocak ayında yaşanan 6,8 şiddetindeki Sivrice depreminden en fazla etkilenen illerin başında yer alan Malatya’da depreme dayanıksız olduğu belirlenen 29 okul için yıkım kararı verilmişti.
Bu okullardan biri olan İnönü Caddesi’ndeki 1936 yılında inşa çalışmalarına başlanan 1939 yılında tamamlanan Malatya Bez ve İplik Fabrikası yerleşkesinde bulunan Sümer İlkokulu.
1946 yılında 5 derslikli olarak açılan ancak sonrasında ek dersliklerle büyütülen Sümer İlkokulu binasının depreme dayanıksız olduğu tespit edilince yıkım çalışmalarına başlanıldı. Yıkılacak binanın yerine yeni bir okul binasının yapılacağı açıklandı.
SÜMER İLKOKULU'NU ÇALIK YAPACAK
Yerel medyada yer alan haberlere göre Vali Aydın Baruş başkanlığında İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile Çalık Holding adına İnşaat Yatırım Genel Müdürü Mesut Kutluay arasında protokol imzalandı.“Eğitime % 100 Destek” kampanyası kapsamında deprem nedeniyle yıkım kararı alınan Sümer İlkokulunun yeniden inşa edilmesini üstlenen Çalık Holding’in İnşaat Yatırım Genel Müdürü Mesut Kutluay; “Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın daveti ile “Eğitime % 100 Destek” kampanyası kapsamında bizde Çalık Holding olarak bu çağrıya cevap verdik.Çalık Holding eğitime katkı sağlamaktan son derece mutludur, gururludur. Sümer İlkokulunun 24 derslikli olarak yeniden inşa edilmesi işini Çalık Holding olarak üstlenmekten onur duyuyoruz demiştir..
Sümer Fabrikasının tarihi hafızası silinmeye çalışılsa da Sümer İlkokulu ismi değişmiyıecekse bu proje ile adının yaşatılması Malatya Cumhuriyet tarihi eğitim hafızıası için bir teselli olacaktır
SÜMERBANK FABRİKALARININ YERLEŞKESİNDE YAPILAN OKULLAR
Sümerbank, özel bütçenin temelini oluşturan katma bütçeli idare uygulamasının başladığı 1933 yılında kurulmuş, ticari nitelikte mal üreten kuruluş. Tekstil sanayisi ile aynı anda banka konumunda. 11 Temmuz 1933 tarihinde Atatürk tarafından Sümerbank ismi verildi.
Mustafa Kemal İsim babası Mustafa Kemal bu kuruluşa neden Sümerbank ismini vermiştir? İngiliz ve Fransız emperyalizminin büyük Yunan uygarlığı diye birşeyleri sahiplendigi dönemde Atatürk uygarlığın aslında doğuda Mezopotamya'da ve Orta Asya’da Uygurlar tarafından başlatıldığını ve dünyaya yayıldığını bize ve dünyaya öğretmeye çalışmıştır. Mustafa Kemal Sümer kültürü meselesiyle çok yakından ilgilenmiştir. Türkler'in Sümer kültürüyle bir ilişkisi olduğunu da düşünmektedir.
Evet, birçok ilkin yaratıcısı Sümer uygarlığı milattan önce 3500 dolaylarında Mezopotamya’da ortaya çıkmış ve her döneminde insanlık tarihini etkileyecek ilklere imza atmıştır. Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ’ın araştırmalarından yola çıkarak şehir yaşamının başladığı, uygarlığın temellerinin atıldığı Sümer ülkesinin uygarlık tarihini, kültürleri ve dinleri birçok bağlamda etkilediği ve insanlık tarihine çok belirgin bir damga vurduğu söylenebilir. Galiba Atatürk, hem medeniyetin ilk uygarlığı kabul edilebilecek Sümerlerle Türkler arasında bir ilişki kurmak istemiş hem de bu kuruluşa verilen görevlerle ve hedeflerle döneminin çok ilerisinde olan Sümer uygarlığı arasında bir benzetim yaparak kuruluşa Sümerbank ismini vermişti.
Nazilli Sümerbank basma Fabrikası ile ilgili İlhan Öden 20 Mart 2012 Salı günü “ Okul Ve Cami “ yazısında yazdıkları Türkiye’de açılan Sümerbank fabrikaların hepsinde yapılmıştır.
Özetle;
Cumhuriyetin önemli tesislerinden biri Şeker fabrikaları, Sümerbank fabrikaları Türk ekonomisinde yaptığı katkıların yanında Türk milli eğitimine de fabrikaların yerleşkesinde okullar yapmışlardır. Bu fabrikalar bulunduğu şehirde Türkiyeyi dokuyan tezgah sümerbank Türk çocuklarını bilginin ışığına kavuşturmak içinde çaba göstermiştir. Sümerbank modeli yerleşkesinde bulunan sosyal ,kültürel spor tesisleri ile birçok yerde bir fabrikadan koca bir şehir doğmuştur.
Sümerbank Fabrikası, hiçbir yükümlülüğü olmamasına rağmen çalışanlarına yönelik sertifikalı meslek edindirme ve okuma yazma kurslarına devam ederken, mensuplarının çocuklarının eğitim sorununa çözüm getirmek ve çağdaş nesiller olarak yetişmelerini sağlamak için yapılan ilkokullardan biride , Malatya’da 1946 tarihinde eğitim ve öğretime açılıyor.
Mikroskobundan, plastik anatomi iskeletine, geometri aletlerinden, haritalar ve projeksiyon makinesine, minik rasathanesinden, kütüphanesine kadar her türlü ihtiyacı Sümerbank tarafından karşılanıyor.
Belki de pek çok Avrupa ülkesi ya da ABD.’nin okulları bile henüz bu kadar donanımlı değilken.
En önemlisi, Sümer ilkokulunda, okul öncesi eğitim veren “Ana sınıfı” var. O yıllarda okul öncesi eğitimi düşünmek, şaşırtıcı...
Türkiye’nin pek çok ilinde yeterince, köylerinin yarısından çoğunda okul yok iken… Henüz, ilköğretim bile zorunlu değil iken…
1947 yılında, sıralara yetişemeyecek küçük çocuklar için özel yapılmış minik sandalyeli, masalı karatahtalı ve öğretmeni olan bir Ana sınıfı açmak…
Atatürk Sümerbank Nazilli Basma Fabrikasını açmaya geldiğinde “Buraya bir cami, bir de okul yapın” demiş…
Atatürk ister de, Sümerbank'lılar yapmaz mı? Hem de “Âleme örnek olsun “ diye yapmışlar...”Malatya'da Sümer Camisi yapılmıştır.
Camiyi sadece yapmakla kalmayıp, okulun, caminin badanasını, tamiratını, her türlü ihtiyacını yıllar boyu üstlenmişler, kurdukları Halkevi, yardım dernekleri ve eğitim vakıflarıyla yüzlerce öğrenciye burs vermişler...
Sümer Halkevi tarafından giydirilen çocuklar. Bir fabrikanın bölgesine bu kadar katkı yapmasının başka örneği var mıdır? Sizce bu fabrikalar, çok para kazanmayı hedeflemedikleri için yanlış mı yapmışlardır? Sümerbank fabrikaları özelleştirilip satılması, kapatılması İsimlerini tarihten bile silmek için bu acele gayretin sebebi nedir? Malatya'da satılan özelleştirilen kapatılan Sümerbank fabrikasına ait halk tarafından Sümer Parkı denmesine rağmen, resmi olarak ‘Sümer Park’ adının konmaması. Herkesin bu soruların cevaplarını iyi düşünmesi lazım? Okulda yıkılınca Fabrikayı hatırlatan geriye ne kaldı?Türkiye'yi dokuyan tezgah artık yok artık...
v 
