Malatya - Yeşilyurt Seyituşağı Köyünde Abdal Musa Birlik Lokması
'' Cemalin görünce yürüdü dağlar, Taşlar gider bizim Abdal Musa'ya ''
Abdal Musa birlik lokması 13 Kasım 2022 pazar günü, Yeşilurt Seyituşağı köyünün kültür evinde ( eski ilkokul) binlerce canın katılımı ile yapıldı.
Seyituşağı köyünde yapılan Abdal Musa Lokması etkinliğine Milli Eğitimden emekli memur köyün muhtarı arkadaşım Miktat Canbay davet etmişti. Köye aktivist fotoğraf sanatçısı Arguvan Atmalılar derneği temsilen Rıza Parlak – Dersim Ovacıklı Ali Ekber Artut ile birlikte eşsiz bir doğada güzel bir günde yol alarak Seyituşağı köyüne mihman olduk. Malatya K.Maraş- Ankara yolu güzergahında ile 28 km.
Yeşilyurt, Malatya. Seyituşağı mahallesinin Nüfusu Toplam 193 tır. Bu nüfusun 106'si Erkek, 87'si Kadındır.
"Seyituşağı en eski aşiretlerinden birisidir. Aşiretin adını geçmişi Zerdüş Peygambere kadar uzanan Seyituşağı tarihte aşiret olarak anılmaktadır. Selahaddin Eyyubi ile aynı aşiretten olan Seyituşağı aşireti günümüzde çoğunluğu Malatya'da, Hanbaylar, Canbaylar, Kılıçlar, Doğanlar, Şahinler, Bozkurtlar, Çiçekler, Karakuşlar, Kuzucular Erollar, soyadını kullanan şahıslar ikamet eder.
Seyituşağı İnternet sitesinde "14. yy. Drejan aşiretinden bağlarını koparıp kendi nüfusunu almıştır. Malatya/ Yeşilyurt'ta göçerek Seyituşağı isimli alevi dedenin önderliğini yapmış olduğu Alevi toplumu önce bir ovaya yerleşirler . Daha sonra Seyituşağı alevi Dedesi kendi adını vererek köyünü kurar . Günümüzde ise Seyituşağı aşireti yaşantısına devam etmektedir." diye yazmaktadır.
Gelen konukları Seyituşağı Köyü Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Hasan Akdemir ve yönetim kurulu üyeleri , köyün muhtarı derneğin kurucusu eski yöneticisi Miktat Canbay karşıladı.
Kahramanmaraş Elbistan Kantarma'dan Sinemilli Ocağından Ali Ekber Bakır dede , Tacim Bakır dede, Tacim Yüksel, Ahmet Yüksel, Elif Yüksel talipleri olan bu köye gelmişlerdi.
Elbistan Kantarmadan gelen dedeler ve konuklar
Dernek Başkanı Hasan Akdemir açılış konuşmasında; İl dışından, ilimizden çevre köylerden gelen canlar Abdal Musa Birlik Lokmasına dernek başkanı ve yönetim kurulu üyeleri olarak hoş geldiniz.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat'ta 2023'de On bir ilimizde yaşanan ve yüreklerimizi kavuran depremlerin üzerinden tam 10 ay geçti. 50 bin 96 canımızı kaybettiğimiz, 107 bin 204 insanımızın yaralanmasına neden olan deprem yüreklerimizi enkaza çevirdi. 4.1 milyon kişinin evinden ayrılmasına neden olan felaket, 1.5 milyon insanımızın evsiz kalmasına neden oldu.
Bu depremde köyümüzde büyük yara aldı. Evlerimiz, ahırlarımız yıkıldı. Devlet millet olarak el ele vererek ve bu afetten ders alarak kısa zamanda yaralarımız sarılacaktır. Depremde hayatını kaybeden insanlarımızı rahmetle anıyorum…
Seyituşağı Dernek Başkanı Hasan Akdemir
Geleneksel olarak her sene yapılagelen ve Anadolu Balkan coğrafyasında yaşayan Alevi toplulukların en önem verdikleri etkinliklerden olan Abdal Musa Kurbanıdır. Yüzyıllardır süren inancın özünde olan toplayıp paylaşma, Alevi inancının geleneksel doğal akışı olarak yapılmaktadır. "dedi.
Muhtarla yaptığım söyleşide "6 Şubat depreminde mahallemizde 45 ev ağır hasarlı 13 evde yıkık durumdadır. Hak sahibi 20 kişidir itirazlar edenler mevcut dur Hak sahibi evlerin yapılacağı yer hala tespit edilmemiştir. Bizim talebimiz ikizce bölgesine yapılan 62 adet afet evlerimizin yanına bu hak sahipliği kazanmış olan 20 evimizinde bu bölgede yapılarak mahallenin hem birleştirilmesi hem mağduriyetimizin giderilmesi olacaktır."diye sorunlarını anlattı.
Köyün Kültür evinin bahçesinde kara kazanlar sabahın erken saatinde çatılmıştı. Bir gün önce tığlanan kurbanlar kadın canlar tarafından doğranıp kazanlara konmuştu. Aşın pişip hak aşkına lokma olması için aşçı Emine Kuzucu ana tarafından imece usulü kadın erkek görevli canlar hizmet Hakk içindir desturu ile çalışmaya başlamışlardı.
Aşçı Emine Kuzucu
Muhtarın organizasyonu ile flaş belleğe yüklenen halk ozanlarına ait nefesler, deyişler, gülbenkler hoparlörden çalıyordu. Kazanlarda etli bulgur pilavı lokma pişirildikten sonra Sinemilli Ocağından Ali Ekber Bakır Dede Lokma duasını okudu.
Ali Ekber Bakır Dede canlara kısa bir selamlaşma ve iyilik ve huzur esenlikler diledikten sonra lokma duasını yaptı. Dua okunurken canlar sağ ellerini kalplerinin üzerinde sol elleri yanlarında, başları önünde eğik sessizce yapılan duayı huşu içinde dinlediler.
" Lokması Celil ola. Bereketi Halil ola. Hak, Muhammed , Ali kabul ede. Yiyenlere şifa, yemeyenlere delil ola. On iki imam katarında, didarında, divanında, şefaatinde, saygısında, sevgisinde, muhabbetinde birlik ve beraberliğinde hiç bir zaman bizi ayırmasın. Şah- ı Merdan yolumuzu yolsuza, uğursuza, yaramaza, bilinçsize bizi düşürmesin. Destimiz derman ola. Rızkımız iman ola. Yardımcımız her zaman gerçek enbiyalar Aliyyen Veliyullah, Kamili Mürşid-i illah, sıdkı nimeti, keşfi kerameti her zaman birlik ve beraberliğimiz Şah-ı Merdan her zaman bu güzelliklere inşallah hepimize vesile ola. Gerçeklerin demine eyvallah hü ya Ali . Hepinize Niyaz ile...
Lokma duasından sonra Derneğin bahçesinde masalarda kadın- erkek, çoluk çocuk oturan canlara köyün genç kızları erkekleri sinilerle tabaklara konan lokmaları dağıttılar. Yine Erzurum ilinin tatlı piyasasında adından söz ettiren tatlıcı Ökkeş Usta ( Naim Bozkurt) lokma olarak gönderdiği baklavalar dağıtıldı. Canlar kendi aralarında sohbet edip, lokmalarını yediler. Lokmadan sonra;
Dede Aydın Gültekin
Elazığ- Baskil ilçesi Şeyh Hasan Köyünden Şeyh Ahmet Dede Ocağından Malatya Erenler Cemevi Başkanı Aydın Gültekin Dede dua etti.
"Bismişah, Allah Allah!
Soframızda bereket evimizde huzur daim olsun. Artsın eksilmesin, taşsın dökülmesin. Bu gitti daha dolusu gele. Hakk Muhammed Ali beraketini vere. Nimmeti Celil, bereketi Ibrahim Halil, Yiyene helal, yedirene delil ola. Yiyip yedirenlere, Pişirip kotaranlara nur-i iman ola., Ya Cenab-ı Hakk! Gökte rahmetin, yerde bereketin eksik olmaya. Dertlerimize deva, hastalarımıza şifa, Şefaat senden ya Resulullah. Bizleri Ehli Beyt‘in şefaatından, katarından, Darından, didarından, mahrum eyleme.
Hizmet sahiplerinin hizmetleri, Lokma sahiplerinin lokmaları kabul ola. Gittiğiniz yerlerde dert, gam ile keder sizlerden uzak ola. Lokma hakkına, evliya keremine, Cömertler Cemine, Ya Allah, ya Muhammed, ya Ali. Allah Allah, kabul ve makbul ola. Aşk ile Huu… "
Muhtar Miktat Canbay, Fikri Demirtaş
Ne mutlu, yüreği toplumun iyi, güzel, adaletli günleri için çarpanlara; ne mutlu, gerçek mutluluğu kardeşçe paylaşmanın, dayanışmanın o eşsiz hazzında arayanlara…Ne mutlu insan gibi insan olanlara…
Abdal Musa Birlik Kurbanı
Fotoğraf: Antalya Elmalı Abdal Musa Türbesi (Alıntı)
"Abdal Musa Alevi geleneğinin önde gelen büyüklerinden olup, dergâhı Antalya’nın Elmalı ilçesi Tekke köyündedir. Alevi köylerinde yüzyıllardır uygulanan ve günümüzde kentlerdeki cem evlerine taşınan bir diğer gelenek de Abdal Musa Kurbanı / Cemi veya Birlik Kurbanı / Cemi olarak adlandırılmaktadır. Yılda bir kez kış aylarında düzenlenmektedir. Katarlar ayrılan turna sürüler Her andıkça sinelerim sızılar İrili ufaklı emlik kuzular Koçlar gider bizim Abdal Musa'ya Abdal Musa Cemi için köyün ileri gelenleri toplanır ve zamanını belirlerler. Bundan sonra bazı kişiler görevlendirilir. Bu kişilerin görevi Cem öncesi hazırlıkları yapmaktır. Bu hazırlıklar Cem zamanının topluma iletilmesi, gerekli para veya yiyeceklerin toplanması, kurban ve lokma hazırlıklarının yapılması şeklinde özetlenebilir. Bu tür ibadetlere maddi-manevi katılım bir Alevi için büyük önem taşıdığından herkes var gücüyle Abdal Musa Kurban'ına katkıda bulunur. Abdal Musa Cemi önceleri Perşembe gününü Cuma’ya bağlayan akşam yapılırdı, bugün herkesin katılabileceği uygun bir zamanda yapılmakta. (Alevilikte ibadetin yeri zamanı şekli pek önemli değildir özden olması önemlidir) Kurbanlar kesilerek kazanlarda etli pilav pişirilir. Aleviler arasında, Abdal Musa lokması yapıldığı zaman köyde her yönden bolluk olacağına, dileklerin kabul olacağına, bir felaket olmayacağına inanılır. Abdal Musa Cem'inin bir diğer adı olan, Birlik Cemi onun toplumda birlik ve beraberliği sağlama işlevini de açıkça göstermektedir.
Diğer Alevi ibadetlerinde de olduğu gibi bu ibadetin de sosyal işlevi bulunmaktadır. Sadece ibadet yapılmış olmakla kalmayıp, toplumun içinde var olan küçük-büyük sorunlar da bu sırada çözümlenmektedir. Bu durum o toplumun sağlıklı içyapısını koruma ve sürdürebilmesinde önemli rol oynamaktadır. Bugün Alevilerin çoğunluğu kentlerde yaşadığından Abdal Musa Cem’leri, Cem evlerinde büyük kitlelerin katılımıyla gerçekleştirilmektedir. Geleneksel Abdal Musa lokmalarınız, dualarınız ve dileklerinizin hak katında kabul olması dileğimle. "
Her yıl kış ortasında birlik cemlerinden sonra yapılan geleneksel lokmamızın içeriği ve anlamını bilerek paylaşsak daha güzel olur. Hiç değilse lokma başında kısa bir anlatım hatta teknolojinin imkanları olan görsel kısa bir temsili gösteri bile lokmaya çok güzel tat katar.
12 Kasım 2023, Fikri Demirtaş
Fotoğraf Galerisi:
